Η συζήτηση για την ανασύσταση ή ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς, αν και πρέπει να τονίσω ότι διαφωνώ και με τους δύο όρους καθώς αυτό που περιγράφουν ως ενιαία Κεντροαριστερά οι περισσότεροι εκ των μετεχόντων στο διάλογο δεν υπήρξε ποτέ στην Ελλάδα ως ενιαίος πολιτικός σχηματισμός, μου θυμίζει σκηνές από το Άρωμα του Ζισκίντ.
Διάφοροι μαθητευόμενοι ή ερασιτέχνες αρωματοποιοί προσπαθούν να βρουν κομπογιαννίτικα τη δοσολογία για μία νέα Κεντροαριστερά. 8 σταγόνες ΠΑΣΟΚ, 5 σταγόνες ΔΗΜΑΡ και 3 σταγόνες Ποτάμι λέει ο ένας. 8 σταγόνες Ελιά, 6 σταγόνες Ποτάμι, 4 σταγόνες ΔΗΜΑΡ και 2 σταγόνες Λοβέρδος- Αηδόνης λέει ο άλλος. Ξεχάσατε και μερικούς ανένταχτους φιλελεύθερους υποστηρίζει ο τρίτος που θέλει να βάλει και όσες σταγόνες έχουν απομείνει στο φιαλίδιο των «58».
Όμως, ένα άρωμα δεν γίνεται με πειράματα μίξης τυχαίων συστατικών και δοσολογιών. Σε αυτή την περίπτωση θα φτιάξεις αποτυχημένα αρώματα ή πολιτικά κακέκτυπα. Για να καταφέρεις να φτιάξεις ένα άρωμα θα πρέπει να ακολουθήσεις μία συγκεκριμένη, δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία. Να αναλύσεις τη μυρωδιά που έχεις στο μυαλό σου, να βρεις τα σωστά συστατικά, τις σωστές δοσολογίες και στο τέλος να τα ανακατέψεις. Αν το κάνεις αντίστροφα, δεν θα καταφέρεις ποτέ να έχεις ένα επιτυχημένο άρωμα.
Κάτι αντίστοιχο, η αποτυχημένη αντίστροφή διαδικασία δημιουργίας αρώματος δηλαδή, ακολουθείται ως τώρα και στην προσπάθεια ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς. Το βασικό πρόταγμα που παρουσιάζουν ποιο είναι; Η ανάγκη να υπάρξει ένας πολιτικός σχηματισμός ανάμεσα στο ΣΥΡΙΖΑ και στη Ν.Δ. Πως θα δημιουργήσουμε αυτό το χώρο, εδώ μπαίνουν τα συστατικά, από τα κόμματα, τις κινήσεις και τις προσωπικότητες που έχουν αναφορά σε αυτό το χώρο. Ποια διαδικασία θα ακολουθηθεί; Η συνένωση τους σε έναν σχηματισμό- πολιτική ομπρέλα σαν την Ιταλική Ελιά.
Εκεί, τελειώνουν οι απαντήσεις και αρχίζει η δοσολογία, ανάλογα με την οπτική του καθενός και την κομματική του προέλευση. Χρειαζόμαστε το ΠΑΣΟΚ, αλλά δεν πρέπει να μας καταπιεί. Θέλουμε τη ΔΗΜΑΡ, αλλά δεν πρέπει να την καταπιούμε, να μιλήσουμε με το Ποτάμι, αλλά να ξεκαθαρίσει αν θέλει να συνεργαστεί. Τα πολιτικά και ιδεολογικά επιχειρήματα υποχωρούν και οι συζητήσεις από το πόσο θα πρέπει να συμμετάσχει ένα κόμμα ή μία κίνηση στην Κεντροαριστερά περνάει στο άλλο αγαπημένο φετιχιστικό μας θέμα, τον ηγέτη. Να είναι νέος, να μην είναι νέος. Να έχει πολιτικό παρελθόν, να μην έχει πολιτικό παρελθόν. Να είναι τεχνοκράτης, να μην είναι τεχνοκράτης, να είναι σαραντάρης, να μην είναι πενηντάρης και δίπλα σε κάθε χαρακτηριστικό συμπληρώστε τα ονόματα για να διαιωνίζεται ο διάλογος και οι ζυμώσεις.
Όμως έτσι δεν μπορείς να φτιάξεις άρωμα. Δεν μπορείς να κάνεις πραγματική πολιτική σύνθεση, αλλά μία κακεκτυπική, αναχρονιστική μικρογραφία μίας κάποιας Ένωσης Κέντρου. Η επιτυχημένη συγκρότηση ενός πολιτικού σχήματος δεν μπορεί να γίνει μέσα από την ανάγκη ύπαρξης μίας σφήνας ανάμεσα σε ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. που το ΠΑΣΟΚ και οι συνεργαζόμενες κινήσεις θέλουν να είναι σοσιαλδημοκρατική, η ΔΗΜΑΡ και οι συνεργαζόμενοι σοσιαλιστική και το Ποτάμι ριζοσπαστικά κεντροαριστερή και να προσθέσουμε και ολίγον από φιλελευθερισμό.
Οι πολιτικές κινήσεις δημιουργούνται μέσα από ιδεολογικό πλαίσιο, το οποίο ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σήμερα και των πολιτών. Και εκεί, η σοσιαλδημοκρατία έχει πρόβλημα πειστικών προταγμάτων και απαντήσεων. Το πρόβλημα της δεν είναι όμως Ελληνικό, δεν ηττήθηκε άλλωστε η σοσιαλδημοκρατική ιδεολογία του ΠΑΣΟΚ, αλλά οι πολιτικές τους επιλογές και κυρίως η επιλογή του μνημονίου, αλλά πανευρωπαϊκό κάτι που αποτυπώθηκε και στις πρόσφατες Ευρωπαϊκές εκλογές, όπου οι σοσιαλδημοκράτες δεν κατάφεραν να είναι πρώτο κόμμα. Μπορεί οι περισσότερες αναλύσεις να εστιάζουν στην επιλογή του Τρίτου Δρόμου ως την αρχή της ιδεολογικής πτώσης της σοσιαλδημοκρατίας, η πραγματικότητα όμως είναι ότι μετά τον Τρίτο Δρόμο δεν υπήρξε ένα ξεκάθαρο πολιτικό και ιδεολογικό πρόταγμα από τη σοσιαλδημοκρατία.
Η απουσία αυτού του προτάγματος περιορίζει τη συζήτηση στη λογική της ανάγκης κάλυψης ενός κάποιου πολιτικού- διακυβερνητικού κενού. Και εκεί αρχίζουν οι αριθμοί της Κεντροαριστεράς. Μόνο που η Κεντροαριστερά- αυτή της Ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, δυστυχώς για μένα, δεν υπήρξε ποτέ ως κυρίαρχος πολιτικός σχηματισμός, αντιθέτως ήταν διάσπαρτη ανάμεσα σε ένα μικρό ποσοστό των εκσυγχρονιστών του ΠΑΣΟΚ, ένα μέρος της ανανεωτικής αριστεράς στην όποια μορφή της (ΕΑΡ, ΣΥΝ κτλ) και διαφόρους ανένταχτους μεταρρυθμιστές και πολιτικούς φιλελεύθερους. Ακόμη και αν καταφέρεις να συγκεντρώσεις όλους αυτούς τους ανθρώπους με τις πολλές ιδεολογικές διαφοροποιήσεις και να τους αθροίσεις δεν σου εγγυάται κανείς πως θα πετύχεις ένα εκλογικό ποσοστό που να σε καθιστά ρυθμιστή των εξελίξεων.
Δεν μπορείς να φτιάξεις ένα άρωμα ανακατεύοντας τυχαίες ποσότητες από άλλα αρώματα, ούτε και να φτιάξεις ένα εύγευστο φαγητό χρησιμοποιώντας πολλά ξαναμαγειρεμένα φαγητά σε διάφορες δοσολογίες. Η Κεντροαριστερά λοιπόν, δεν μπορεί να προκύψει από πολύ ΠΑΣΟΚ, λίγη ΔΗΜΑΡ και κάμποσο Ποτάμι, αλλά ως μία πολιτική και ιδεολογική διαδικασία που δεν μπορεί να ολοκληρωθεί σε μία ημέρα, όσο και αν το θέλουν κάποιοι.
.
* Δημοσιεύτηκε στο The books journal