Πριν από δέκα ημέρες έξω από το μικρό Φαρμακονήσι στα Δωδεκάνησα πνίγηκαν δώδεκα άνθρωποι, όλοι γυναίκες και παιδιά. Πριν από μερικούς μήνες έξω από τη Λαμπεντούζα πνίγηκαν εκατοντάδες άνθρωποι. Σχεδόν κάθε εβδομάδα ή κάθε μήνα άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους σε μία απελπισμένη προσπάθεια να περάσουν το “σιδηρούν παραπέτασμα” του πρώτου κόσμου. Φυσικά, το πρόβλημα είναι πολύπλοκο, δισεπίλυτο, πολυπαραμετρικό και δεν εξαρτάται μόνο από μία χώρα. Επίσης, είναι ένα θέμα που εύκολα οδηγεί σε κάθε είδους λαϊκισμό και πολιτική εκμετάλλευση. Η απελπισία της φτώχειας, της ανελευθερίας, της στέρησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οδηγεί τους ανθρώπους στη μεγάλη φυγή με κάθε μέσο και με κάθε τίμημα, ακόμη και όταν γνωρίζουν καλά ότι αυτό μπορεί να είναι ο θάνατος. Η ζωή είναι τόσο δυνατή, ώστε η λαχτάρα για αυτήν να καταλήγει πολλές φορές στην ακύρωσή της. Στο σημείωμα αυτό δεν θα εξαντλήσουμε επιχειρήματα. Θα ξεκινήσουμε από μία θέση. Ένα ευνομούμενο κράτος, το ελληνικό εν προκειμένω, οφείλει να προστατεύει το αγαθό της ζωής οποιουδήποτε ανθρώπου βρίσκεται στα όρια της επικράτειάς του, είτε νόμιμα είτε παράνομα. Με άλλα λόγια, ανεξάρτητα από το αν αληθεύουν ή δεν αληθεύουν οι μαρτυρίες για τον ενδεχόμενο αρνητικό ρόλο που έπαιξαν οι άνδρες του λιμενικού, το γεγονός είναι ότι το ελληνικό κράτος απέτυχε στο να προστατέψει τη ζωή αυτών των ανθρώπων. Από τη σκοπιά αυτή η χώρα μας είναι υπόλογη. Τα ζήτημα έγινε ακόμη σοβαρότερο, καθώς το ελληνικό κράτος απέτυχε στο να διαχειριστεί αυτή την ανθρωπιστική τραγωδία με αξιόπιστο τρόπο, αδυνατώντας να λειτουργήσει μέσα στα όρια του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Σε μια επίδειξη επαρχιώτικης αλαζονείας, αντιμετώπισε ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς ωσάν να επρόκειτο για κομματικούς αντιπάλους. Από την άλλη μεριά, οι πραγματικοί κομματικοί αντίπαλοι επιδόθηκαν σε μια άκριτη επίθεση όπου, ούτε λίγο ούτε πολύ, το “κράτος”, η “κυβέρνηση”, ο “υπουργός” υποδείχτηκαν ως “δολοφόνοι”. Το σκηνικό της ένθεν κακείθεν υπερβολής συμπληρώθηκε με μια πλημμυρίδα φωτογραφιών σε μπλογκ και σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης από ανθρώπινες τραγωδίες που καμία σχέση δεν είχαν με το Φαρμακονλησι, αλλά αποδόθηκαν έντεχνα στα όσα συνέβησαν εκεί. Η χώρα βρίσκεται εδώ και χρόνια μέσα σε μια παγίδα. Οι ευρωπαϊκές συνθήκες που, καλώς ή κακώς, έχει υπογράψει και η χώρα μας εμποδίζουν όσους πρωτοεισέρχονται στα όρια ενός κράτους μέλους από το να μετακινούνται σε ένα άλλο κράτος-μέλος. Οι συνθήκες αυτές πρέπει να αλλάξουν επειγόντως. Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Προφανώς οι χώρες που δεν είναι σημεία εισόδου πρωτοεισερχομένων θα εμποδίσουν με κάθε τρόπο την αλλαγή των συνθηκών για τον απλούστατο λόγο ότι δεν θέλουν να υποδεχτούν όλους αυτούς τους ανθρώπους. Μέχρι να γίνει αυτό, η χώρα έχει μια βασική υποχρέωση. Να φροντίσει να μη χάνονται ανθρώπινες ζωές. Ας ξεκινήσουμε από αυτό.