thetoc.gr
“Mα τι είναι αυτά που λές;” Το ακούς πολύ συχνά από ανθρώπους,που συναντάς στο δρόμο, στο μετρό, στο καφενείο οι οποίοι διαφωνούν με το δημόσιο λόγο που εκφέρεις. Κι όταν εκπροσωπείς ένα μικρό κόμμα, τότε οι διαφωνίες με τις απόψεις σου, φυσικά, είναι πολύ περισσότερες από τις συμφωνίες. Αυτό το οποίο ουσιαστικά λέει ο συνομιλητής σου είναι “γιατί δεν μου λές αυτά που θέλω να ακούσω;”
Για πολλούς από αυτούς που παρακολουθούν το δημόσιο διάλογο, μια άποψη διαφορετική από τη δική τους, δεν αποτελεί αντικείμενο προβληματισμού, αλλά ο φορέας της είναι είτε παραπλανημένος ο ίδιος (στην καλύτερη περίπτωση), είτε υπηρετεί κάποιου είδους σκοτεινά συμφέροντα και προσπαθεί σκόπιμα να παραπλανήσει τον λαό. Η αλήθεια για σημαντική μερίδα των πολιτών είναι μία, αυτή που πιστεύουν εκείνοι, και δεν υπάρχουν ούτε αποχρώσεις, ούτε πλευρές της που επιδέχονται περισσότερες ερμηνείες.
Τα στοιχεία και οι αριθμοί σε πολλές περιπτώσεις τους είναι πράγματα αδιάφορα. Είναι υπέρ της ύπαρξης διαφορετικών κομμάτων και πολλών ΜΜΕ, αλλά με εξαίρεση το “δικό τους” κόμμα μας και τα “δικά τους” ΜΜΕ, τα υπόλοιπα είναι ταγμένα στην υπηρεσία συμφερόντων και αναπαράγουν ψεύδη. Ο ΣΚΑΙ “κάνει προπαγάνδα” και η αλήθεια λέγεται από την “Αυγή” και το “Κόκκινο”. Οι δημοσιογράφοι που ασκούν σκληρή κριτική στην κυβέρνηση είναι “παπαγαλάκια”, αλλά όσοι αρνούνται να κάνουν οποιαδήποτε κριτική, την λιβανίζουν και αναπαράγουν την κομματική γραμμή, είναι “κήρυκες της αλήθειας”.
Σε μια κοινωνία όπου η κριτική σκέψη δεν ευδοκιμεί, τα παραπάνω φαινόμενα είναι ο κανόνας. Η παπαγαλία στο σχολείο οδηγεί σε πολίτες που παπαγαλίζουν στη συνέχεια συνθήματα και τσιτάτα κι αναπαράγουν στερεότυπα. “Αυτό είναι προοδευτικό, το άλλο συντηρητικό”. Δημιουργεί άτομα που αδυνατούν να σκεφθούν, που αποφεύγουν το συστηματικό διάβασμα, που δεν διαχειρίζονται κριτικά οποιαδήποτε κατάσταση. Είναι χαρακτηριστικό το πώς αντιμετωπίζονται οι διαφωνίες βουλευτών και κομματικών στελεχών. Η πλειοψηφία μένει στο ότι διαφωνούν με μια κεντρική γραμμή κι ελάχιστοι συζητούν την ουσία της διαφωνίας. Οι συνθήκες αυτές βοηθούν τον οπαδισμό και την αναπαραγωγή της λογικής “άσπρο-μαύρο”, “καλοί-κακοί”, “πατριώτες-προδότες” κλπ.
Στο δημόσιο διάλογο είναι δεδομένο ότι θα εκφράζονται διαφορετικές απόψεις. Με άλλες συμφωνείς, με άλλες διαφωνείς. Εαν δεν αντέχεις αυτό που ακούς στην ΤV ή στο ραδιόφωνο, αντί να βρίζεις και να λοιδωρείς τους φορείς απόψεων που δεν συμφωνούν με τις δικές σου, θα ήταν αντιληπτό να χρησιμοποιήσεις, ένα ισχυρό μέσον που διαθέτεις στο σπίτι σου και λέγεται τηλεκοντρόλ. Ευτυχώς υπάρχει πλουραλισμός μέσων για να διαλέγουμε.
Θα ήταν απολύτως υγιές να παρακολουθεί κάποιος με μεγαλύτερη προσοχή τις θέσεις με τις οποίες διαφωνεί προκειμένου να σχηματίσει μια πιο ολοκληρωμένη γνώμη και να “τεστάρει” την άποψη που έχει σχηματίσει. Να δει πλευρές που δεν έχει κατά νου και προάγουν τη σκέψη του. Αυτό προϋποθέτει ότι έχει μάθει να ακούει. Ξέρετε πολλούς; Εγώ όχι!