Η πολιτική ώρα είναι πολύ περασμένη για να μιλάμε με μισόλογα. Ως κοινωνία δεν έχουμε πια την πολυτέλεια για στρογγυλοποιήσεις του λόγου ή για επίδειξη αντίστασης σε “ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα”. Ας μην ξεχνούμε ότι στο παρελθόν χρησιμοποιήσαμε κατά κόρον τέτοιες πολυτέλειες με καταστροφικές συνέπειες.
.
To μεταπολεμικό πολιτικό μας συστήματος δείχνει ανίκανο να παράγει λύσεις. Χαρακτηριστικά του όπως
.
.
- Το πλαίσιο της σταθερής οικονομικής ανάπτυξης
.
- Ο χαμηλής έντασης και ποιότητας ιδεολογικός ανταγωνισμός
.
- Ο διαμοιρασμός πόρων σε ευνοημένες και λιγότερο ευνοημένες μερίδες πολιτών στη βάση δικτύων διαπροσωπικών σχέσεων, μέσω της εναλλαγής στην εξουσία των δύο μεγάλων κομμάτων, συν τη «σφήνα» του ΔΗΚΟ
.
.
διατηρούνται ακόμα λόγω της δύναμης της αδράνειας.
.
Οι πολιτικές μας ελίτ αποδείχτηκαν στην πράξη ανίκανες να προβλέψουν και να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση, μια κρίση που έχει ξεκινήσει για πολλούς συμπολίτες μας εδώ και δύο χρόνια. Ο ιδιωτικός τομέας χτυπήθηκε περισσότερο από όλους από την κρίση. Οι άνεργοι πληθαίνουν. Είναι πια πιθανό να ζουν στο ίδιο σπίτι άνεργοι νέοι με τους άνεργους γονείς τους και όσοι ιδιωτικοί υπάλληλοι δουλεύουν ακόμα ζουν σε καθεστώς απόλυτης ανασφάλειας. Δεν έχει κανένα νόημα να βάλουμε ομάδες πληθυσμού να ανταγωνίζονται η μια την άλλη. Αλλά έπρεπε “από χθες” οι πολιτικοί μας να μη χαϊδεύουν τα αυτιά των πιο ευνοημένων ομάδων με όμορφα λόγια για «κεκτημένα συμφέροντα» (βλ. μισθούς 3000 ευρώ και βάλε) αλλά να προσπαθήσουν να επιτύχουν τη δίκαιη λιτότητα. Τα 2/3 της κοινωνίας πρέπει να κουβαλήσουν στην πλάτη του ς το 1/3 που δεν αντέχει. Για αυτό χρειάζεται επιτέλους, έστω και την υστάτη, ένα περιορισμένο αλλά ισχυρό και ακέραιο κράτος που θα αναλάβει έναν σοβαρό ρυθμιστικό και αναδιανεμητικό ρόλο.
.
Αυτή τη στιγμή μεγάλο μέρος των πολιτών αντιλαμβάνεται καθαρά την αποτυχία του πολιτικού συστήματος που περιγράφω παραπάνω . Αντίθετα, σημαντικοί παίχτες του υπάρχοντος συστήματος παράγουν πολιτικό λόγο και συμπεριφορές σαν – με συγχωρείτε για την έκφραση- να ζουν σε άλλο πλανήτη.
.
Πολλοί συμπολίτες μας αναζητούν να ακούσουν μια νέα προοπτική, έναν πειστικό πολιτικό λόγο εξόδου από την κρίση. Ως τώρα, στην ανάγκη αυτή έρχεται να ακουμπήσει ο ισοπεδωτικός λόγος των «αγανακτισμένων», από το Μαρί μέχρι την αντιμνημονιακή, αντιευρωπαϊκή ρητορική των ημερών μας.
.
Η κριτική στην εξουσία είναι ζωτικής σημασίας για την δημοκρατία. Πρέπει να ξέρουμε όμως από ποια πολιτική θέση αφορμεί αυτός που την αρθρώνει, προς ποια κατεύθυνση θέλει να πάει. Αυτά είναι θολά στοιχεία στον απολιτικό λόγο των αγανακτισμένων. Η λογική του «όλοι ίδιοι είναι» απενοχοποιεί τους πραγματικά υπεύθυνους, στιγματίζει το δημοκρατικό καθεστώς και νομιμοποιεί τα άκρα. Έτσι, ανοίγει το δρόμο σε οπισθοδρομικές και επικίνδυνες λύσεις όπως την αναζήτηση ενός εθνάρχη, ενός «Σωτήρα» με υπερεξουσίες. Η κρίση δεν θέλει “ηγέτη”. Θέλει ηγεσία, θεσμούς και συντεταγμένες πολιτικές που δεν θα υπολογίζουν το πολιτικό κόστος με γνώμονα κυρίως τις μικροκομματικές ισορροπίες και την επόμενη εκλογική αναμέτρηση.
.
Χρειάζεται στοίχιση πίσω από πολιτικές, και όχι πίσω από συνθήματα και μούντζες. Χρειάζεται ιδεολογική επεξεργασία, ορθολογική πολιτική βασισμένη σε δεδομένα και συγκριτική μελέτη των εναλλακτικών επιλογών, όχι ταύτιση με το υποτιθέμενο «λαϊκό αίσθημα». Πολιτική χωρίς ιδέες και διαχωριστικές γραμμές, έστω ρευστές, δεν είναι νοητή στη δημοκρατία.
.
Όμως, για να υπάρχει σοβαρή κεντροαριστερά χρειάζεται σοβαρή κεντροδεξιά και αντίστροφα. Στην Κύπρο δεν έχουμε τίποτα από τα δύο. Τελείωσαν οι βόλτες των πολιτικών μας από γάμο σε μνημόσυνο για προσωπικές επαφές και χάρες. Είναι ώρα για διάβασμα, για εκπόνηση πολιτικών, για προώθηση μεταρρυθμίσεων, για στήριξη των φτωχών, των ανέργων, των αναξιοπαθούντων. Το ίδιο και περισσότερο πρέπει να ισχύει για την αντιπολίτευση. Δουλειά της, να παρακολουθεί και να ελέγχει το κυβερνητικό έργο. Τέρμα τα αστεία με τα εναλλακτικά -κατόπιν εορτής- σχέδια απεμπλοκής από το Μνημόνιο, τα προοριζόμενα για εσωτερική κατανάλωση.
.
Η θέση μας πρέπει να είναι εντός Ευρώπης, για λόγους πολιτικούς, οικονομικούς, πολιτισμικούς. Στον σημερινό κόσμο καμιά χώρα, ευρωπαϊκού τουλάχιστον μεγέθους, δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνη της. Ακόμη και με τα τεράστια σημερινά της προβλήματα και αδιέξοδα, η ΕΕ συνεχίζει να είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και τολμηρά πολιτικά πειράματα που έγιναν ποτέ, μια -ιστορικά δικαιολογημένη- θαρραλέα προσπάθεια υπερνίκησης των εθνικών ανταγωνισμών και βελτίωσης των όρων ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων, σε πρωτόγνωρες συνθήκες δημοκρατικών κατακτήσεων.
.
Ο J. Monnet, πρωτεργάτης και εμπνευστής της Ευρωπαϊκής Ιδέας είπε: «ότι οι κρίσεις είναι οι καταλύτες των σημαντικότερων ομοσπονδιών της ιστορίας». Ο Monnet δείχνει προς την κατεύθυνση για περισσότερη Ευρώπη και όχι λιγότερη! Η Ενωμένη Ευρώπη δεν είναι ένα έτοιμο project προς κατανάλωση. Πρέπει να χτιστεί. Χτίζεται και από εμάς. Το αστείο είναι ότι σήμερα αυτοί που χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για την Ε.Ε είναι οι ίδιοι που δεν θα θελήσουν αν εκχωρήσουν εθνική κυριαρχία για να χτιστεί η Ενωμένη Ευρώπη. Ξεχνούν ποια ήταν η ιδέα μας για τα ανθρώπινα δικαιώματα πριν της Ε.Ε, ξεχνούν το πού θα ήμασταν σήμερα όσοι παλεύουμε για μια παιδαγωγική της ειρήνης χωρίς τη στήριξη του Συμβουλίου της Ευρώπης, ξεχνούν πως τα πιεστικά προβλήματα τα δημιούργησε και ο διακυβερνητισμός, ξεχνούν τα δικά μας λάθη (τον αντιπαραγωγικό καταναλωτισμό και τις αδράνειες μας), ξεχνούν τέλος πως η εύθραυστη ουτοπία του Spinelli και του Monnet χρειάζεται μια νέα, συνειδητοποιημένη και δυναμική γενιά, για να προχωρήσει την ομόσπονδη Ευρώπη ένα βήμα παραπέρα.
.
Δε θα βγούμε από την ΕΕ, δε θα πετάξουμε στα σκουπίδια τη μεγαλύτερη επιτυχία της Κυπριακής Δημοκρατίας προκειμένου να γίνουν κάποιοι εθνάρχες και προύχοντες (με τα ευρώ που βγάλανε έξω) πάνω στα ερείπια της χώρας μας!
.
Αλλάζοντας την εκπαίδευσή μας, την οικονομία μας, αναγνωρίζοντας τα λάθη του παρελθόντος, σχεδιάζοντας και εφαρμόζοντας πολιτικές εξόδου από την κρίση, θα βγούμε από την μαύρη τρύπα στην οποία βρισκόμαστε.
.
Μόνη μας επιλογή, να τα καταφέρουμε!.
.
.
Σημείωση: Μια ελαφρώς διαφοροποιημένη και πιο διευρυμένη μορφή του παραπάνω κειμένου αποτέλεσε την παρέμβαση μου , στην εκδήλωση της Πρωτοβουλίας “Μένουμε Ευρώπη”, με τίτλο “Πολιτικές επιλογές εξόδου από την κρίση” με βασικό ομιλητή τον Νίκο Μπίστη και τον Μιχάλη Παπαπέτρου.