Μετά την απόφαση για τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης, η δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα επικεντρώθηκε στα προγράμματα που θα διατεθούν οι πόροι του και τα κριτήρια επιλογής τους. Η ενίσχυση όμως της δυναμικής της οικονομίας προϋποθέτει μεταρρυθμίσεις σε δημόσια διοίκηση, Δικαιοσύνη, παιδεία, υγεία και ανεξάρτητες Αρχές. Η προώθηση τους είναι ένα από τα κριτήρια αξιολόγησης για την εκταμίευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Εύλογα λοιπόν ανακύπτουν ερωτήματα σχετικά με το ποιες μεταρρυθμίσεις πρέπει να προκριθούν ώστε να ενισχυθεί η δυναμική της οικονομίας και να ανακουφιστούν όσοι χτυπήθηκαν από την κρίση.

Οι προσπάθειες για μεταρρυθμίσεις συνήθως αντιμετωπίζονται αρνητικά και εκείνοι που τις προωθούν μπορεί να μην αντέχουν να τις υπερασπιστούν. Στην περίοδο της μεγάλης δημοσιονομικής προσαρμογής πολλές μεταρρυθμίσεις σηματοδοτήθηκαν αρνητικά. Κάποιες μάλιστα κυβερνήσεις μετέθεταν την ευθύνη στους δανειστές με το επιχείρημα ότι είναι υποχρεώσεις μας προκειμένου να εκταμιευτούν τα δάνεια.  Έτσι, ακόμη και αν η εφαρμογή τους ωφελούσε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα το αποτέλεσμα ακυρώνονταν από τις περικοπές σε μισθούς, συντάξεις ή την απώλεια θέσεων εργασίας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα κόμματα που κυβέρνησαν στην περίοδο της κρίσης να μην διεκδικούν την ιδιοκτησία των μεταρρυθμίσεων, ούτε να τις υπερασπίζονται στη συνέχεια.

Πολλές από τις μεταρρυθμίσεις της τελευταίας δεκαετίας ή και προγενέστερες εγκαταλείπονται ή επιχειρείται η αλλοίωση τους με πελατειακά κριτήρια. Τα παραδείγματα πολλά. Η παράλειψη σύνταξης Μεσοπρόθεσμου, η καταστρατήγηση του ενιαίου μισθολογίου και των ειδικών μισθολογίων, οι διατάξεις για δημοσιοποίηση του Πόθεν Έσχες, η συγχώνευση του θεσμού του Οικονομικού Εισαγγελέα, η αποδυνάμωση του ΑΣΕΠ με πρόσφατο νόμο.

Η απόσταση ανάμεσα στην ψήφιση της νομοθεσίας και την εφαρμογή της παραμένει εμφανής. Τυπικό παράδειγμα η καθυστέρηση στην έκδοση αποφάσεων που αφορούν τον νέο Πτωχευτικό. Για την εφαρμογή του νόμου απαιτούνταν αποφάσεις οι οποίες δεν έχουν εκδοθεί ακόμη. Σε μια περίοδο που πολλές επιχειρήσεις πρέπει να αναδιαρθρωθούν ή να κλείσουν ώστε να δοθεί στους επιχειρηματίες μια δεύτερη ευκαιρία, η κυβέρνηση που αυτοπροβάλλεται ως μεταρρυθμιστική καθυστερεί υπερβολικά.

Με αυτά τα δεδομένα, η αντίληψη για το τι πραγματικά σημαίνει μεταρρύθμιση κινδυνεύει να επηρεάσει και άλλα πεδία. Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης παρέχουν μια μοναδική ευκαιρία για την αναδιάρθρωση της χώρας. Η κυβέρνηση στις προτάσεις της δίνει προτεραιότητα στον ψηφιακό μετασχηματισμό της δημόσιας διοίκησης. Αλλά το τι εννοούμε με αυτό έχει σημασία. Είναι αναμφίβολα κατάκτηση η ψηφιακή υποβολή αίτησης για την έκδοση πιστοποιητικού εγγυτέρων συγγενών. Δεν σηματοδοτεί όμως πρόοδο η έκδοση του με ένα μήνα καθυστέρηση, ούτε η αποστολή του από τον αρμόδιο δήμο με φαξ στο ΚΕΠ προκειμένου να σταλεί ψηφιακά στον πολίτη.

Το προαναφερόμενο παράδειγμα είναι εύγλωττο. Το ζητούμενο του μετασχηματισμού της δημόσιας διοίκησης δεν είναι να αντικατασταθεί η υφιστάμενη γραφειοκρατική διαδικασία με μια αντίστοιχη ψηφιακή. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της δημόσιας διοίκησης πρέπει να οδηγήσει σε επαναξιολόγηση και αναδιοργάνωση του συνόλου της. Στα ζητούμενα αυτής της αναδιοργάνωσης είναι η επανεξέταση χρονοβόρων διαδικασιών, η δημιουργία απαραίτητης υποδομής και, βέβαια, η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού. Οι εργαζόμενοι σε δραστηριότητες που θα εκλείψουν να επανακαταρτιστούν και να τοποθετηθούν σε θέσεις που θα προκύψουν από το ψηφιακό μετασχηματισμό της δημόσιας διοίκησης.

Αυτές τις  αλλαγές δεν μπορεί, ούτε πρέπει να τις επιβάλλουν οι θεσμοί συνδέοντας την προώθηση τους με την εκταμίευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Πρέπει να προκύψουν μέσα από κυβερνητικές  πρωτοβουλίες και ιεραρχήσεις. Η Βουλή να συγκροτήσει μόνιμη επιτροπή με αντικείμενο την αξιολόγηση της εμπειρίας από την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων αλλά και την παρακολούθηση για την ουσιαστική εφαρμογή τους. Η αντιπολίτευση με τη σειρά της έχει την ευθύνη να ελέγχει την κυβέρνηση και να προτείνει ποιες μεταρρυθμίσεις πρέπει να προκριθούν τα επόμενα χρόνια ώστε η χώρα να περάσει σε βιώσιμη τροχιά ανάπτυξης.

Πηγή: www.tanea.gr