Τι πραγματικά μπορεί να είναι η «Νέα Αριστερά»;

Γιώργος Σιακαντάρης 16 Δεκ 2023

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΕΙΣ δίνουν χαμηλά ποσοστά στη Νέα Αριστερά. Τα βιαστικά συμπεράσματα, όμως, δεν είναι καλός σύμβουλος. Έχουμε να διανύσουμε πολύ δρόμο ακόμα για να δούμε τη δυναμική της. Αυτό που προέχει είναι να πείσει πως είναι όντως νέα, αλλά και διαφορετική αριστερά μέσα από την αυτοκριτική της για τη συγκυβέρνηση με τον Καμμένο. Η δήλωση του κ. Αλέξη Χαρίτση, του προέδρου της κοινοβουλευτικής ομάδας, πως το νέο κόμμα δεν θέλει την «αναπαλαίωση», δείχνει να κινείται στον σωστό δρόμο.

Βεβαίως η αναφορά του ιδίου στην «αριστερή σοσιαλδημοκρατία», σε αντίθεση, υποθέτω, με την άλλη, τη «δεξιά», δείχνει πως αυτός ο δρόμος θα είναι μακρύς. Ο όρος «αριστερή σοσιαλδημοκρατία» προέκυψε ως αμφισβήτηση της ακροκεντρώας «τρομοκρατίας των ιδεών» που θέλει όλα να είναι κέντρο σε ένα σύστημα όπου η διάκριση αριστερά - δεξιά δεν ισχύει. Στην ουσία, όμως, έτσι παραδίδεται η σοσιαλδημοκρατία στο ακραίο κέντρο, ενώ αυτή ιστορικά και πραγματικά ανήκει στην αριστερά.

Είναι βεβαίως άλλου χαρακτήρα το ζήτημα ότι αυτή ενίοτε κινείται προς τα αριστερά και άλλοτε προς τα δεξιά, ανάλογα με το ποιες τάσεις επικρατούν εντός της. Αλλά ανεξαρτήτως τάσεων η σοσιαλδημοκρατία, ως κομμάτι και μάλιστα το μεγαλύτερο της αριστεράς, πάντα εστίαζε στα κέντρα των κοινωνιών. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως αυτή δεν ήταν η παράταξη των αδυνάμων, όπως πιστεύουν κάποιοι νεόκοποι σε αυτήν, αλλά η παράταξη της συμμαχίας τους με τη δυναμική κοινωνία.

Αυτό το κόμμα καλείται να υποστηρίξει τον έλεγχο και τη φορολόγηση του μεγάλου πλούτου, κυρίως του τραπεζικού και χρηματιστηριακού, χωρίς όμως να θέτει εμπόδια στην υγιή επιχειρηματικότητα, αντιθέτως να τη διευκολύνει. Έτσι δημιουργείται εναλλακτική λύση στο νεοδημοκρατικό «δεν υπάρχει εναλλακτική».

Επίσης δεν σημαίνει πως η σοσιαλδημοκρατία της εποχής της τεχνητής νοημοσύνης θα είναι σαν τη σοσιαλδημοκρατία της χειρωνακτικής εργασίας του 20ού αιώνα. Κάτι καινούργιο πρέπει να προκύψει απ’ αυτήν και αυτό θα έρθει αν ο ορθολογισμός της συναντήσει το οραματικό συναίσθημα της ριζοσπαστικής και ανανεωτικής Αριστεράς για έναν δικαιότερο και πιο ίσο κόσμο. Είναι αυτονόητο πως εδώ αναφέρομαι στη σοσιαλδημοκρατία μετά την κλασική σοσιαλδημοκρατία.

Μήπως αυτά σημαίνουν πως χρειάζεται να ενωθούν το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. με τη Νέα Αριστερά; Δεν υπάρχει πιο γραφειοκρατικής λογικής πρόταση. Δεν είναι η ενότητα μηχανισμών που θα δημιουργήσει τον αντίπαλο πόλο στην κυριαρχία του κ. Μητσοτάκη. Μπορεί η Νέα Αριστερά να «σπρώξει» το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. να ενεργοποιηθεί και αυτό ιδεολογικά; Το σημερινό ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. του κ. Ανδρουλάκη το βλέπω κομματάκι δύσκολο να κινηθεί προς τον κόσμο των ιδεών και της διανόησης.

Παρ’ όλα αυτά, οι δυο χώροι αρχικά καλούνται να βρουν δρόμους επικοινωνίας και συνεννόησης και όχι τεχνητής συνένωσης. Κάτι τέτοιο όμως προϋποθέτει τη βιωσιμότητα της Νέας Αριστεράς, άρα την ενίσχυσή της ακόμα και απ’ όσους τρέφουν αμφιβολίες και έχουν ενστάσεις. Μέχρι στιγμής η δήλωση του νέου κόμματος πως θέλει να δώσει απαντήσεις στην απαξίωση της αριστεράς και η αναφορά του κ. Χαρίτση στην ανάγκη αυτοκριτικής στάσης απέναντι «σε όσα ανεχθήκαμε και πλήγωσαν το αξιακό μας σύστημα» είναι το μείζον.

Για να επιτευχθεί αυτή η βιωσιμότητα δεν χρειάζεται η Νέα Αριστερά να στραφεί σε πολιτικές «οίκτου» για τους «αδύναμους», στον λαϊκισμό δηλαδή. Η αριστερά δεν μπορεί να είναι το κόμμα της «φτώχειας» αλλά της ενεργούς στήριξης τόσο των κοινωνικών στρωμάτων που δεν μπορούν χωρίς κρατική βοήθεια, χωρίς κράτος πρόνοιας δηλαδή, να παρακολουθήσουν τους ρυθμούς της αγοράς, όσο και των νέων δυναμικών στρωμάτων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα που έχουν στραφεί προς τον κοινωνικό δαρβινισμό, απ’ όπου αναβλύζει το νερό της δύναμης του κυβερνώντος κόμματος.

Επομένως πρέπει να επιδιώξει να εκπροσωπήσει τη συμμαχία και την αλληλεγγύη του κόσμου της δημόσιας και ιδιωτικής εργασίας με τον κόσμο της υγιούς επιχειρηματικότητας και με αυτόν των ιδεών και της διανόησης.

Έτσι χτίζεται η ηγεμονία μιας πρότασης υπέρβασης της αντίληψης της ΝΔ για τη διάχυση του πλούτου από τη συγκέντρωσή του στα πάνω στρώματα (trickle down economy). Η νέα ηγεμονία πρέπει να εστιάσει στον πραγματικό εχθρό και αυτός δεν είναι γενικά και αόριστα ο νεοφιλελευθερισμός, στον οποίο εστιάζει μια οκνηρή σκέψη.

Ο πραγματικός εχθρός είναι η κυριαρχία της ιδέας της διάχυσης του πλούτου και η διάδοση στα κέντρα των κοινωνιών απόψεων υπέρ του κοινωνικού αυτοματισμού και δαρβινισμού. Επίσης, αυτό το κόμμα καλείται να υποστηρίξει τον έλεγχο και τη φορολόγηση του μεγάλου πλούτου, κυρίως του τραπεζικού και χρηματιστηριακού, χωρίς όμως να θέτει εμπόδια στην υγιή επιχειρηματικότητα, αντιθέτως να τη διευκολύνει. Έτσι δημιουργείται εναλλακτική λύση στο νεοδημοκρατικό «δεν υπάρχει εναλλακτική».

Υπ’ αυτές τις προϋποθέσεις η πραγματικά Νέα Αριστερά θα έχει μεγάλες πιθανότητες να αποτελέσει το σπίτι πολλών εκ των απογοητευμένων από τον ΣΥΡΙΖΑ αριστερών και πολλών εκ των απεχόντων από την πολιτική σοσιαλδημοκρατών, και να «αναγκάσει» εκ των πραγμάτων το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. να συναινέσει σ’ έναν διάλογο ιδεών, σε ένα διαρκές φόρουμ για το πολυπόθητο big bang στον χώρο της κεντροαριστεράς. Ίσως προϋπόθεση γι’ αυτό να είναι και η «συνειδητοποίηση» από τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. του γεγονότος πως με τα σημερινά δεδομένα αυτό ποτέ δεν θα ξαναγίνει, μόνο του, κόμμα κυβερνητικής εξουσίας. Οψόμεθα.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Πηγή: www.lifo.gr