Η μεταρρύθμιση των συντάξεων επείγει. Όχι επειδή έχουμε ανάγκη την επόμενη δόση, αλλά επειδή έχουμε αργήσει 20 χρόνια. Επειδή έχουμε το χειρότερο ασφαλιστικό της Ευρώπης (ίσως του κόσμου). Επειδή καταφέραμε να φτιάξουμε ένα σύστημα που αναδιανέμει εισοδήματα και δικαιώματα αφαιρώντας τα από τους φτωχούς, τους ανέργους, τις περισσότερες γυναίκες και κυρίως από τους νέους. Επειδή πλέον δεν εξυπηρετεί παρά τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα μερικών μόνο μελών (μέσης ηλικίας και πάνω) μερικών μόνο ομάδων – με μεγάλη όμως επιρροή στην κοινωνία και στην πολιτική: δημοσιογράφοι, γιατροί, μηχανικοί, δικαστές, συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, στρατιωτικοί, εργαζόμενοι σε Δημόσιο, ΔΕΚΟ, Τράπεζες, ακόμη και αγρότες. Επειδή είναι μια μαύρη τρύπα ελλειμμάτων, που τα τελευταία χρόνια, μετρώντας μόνο από το 2000 και μετά, χρειάστηκε επιχορηγήσεις ύψους 200 δις ευρώ (δηλ. πάνω από τα 2/3 του συνολικού δημόσιου χρέους).
Σε όλες τις χώρες είναι δύσκολη η μεταρρύθμιση των συντάξεων, όχι μόνο στη δική μας. Επειδή από το τραπέζι της διαπραγμάτευσης λείπει η γενιά των παιδιών μας, η γενιά των παιδιών τους κ.ο.κ. Όμως στις άλλες χώρες τελικά κάποιοι αποφασίζουν να εκπροσωπήσουν τα συμφέροντα των «επερχόμενων» (και προς το παρόν απόντων) γενιών. Κάπως έτσι η μεταρρύθμιση τελικά περνάει, συνήθως με την ενεργό υποστήριξη των κομμάτων της αριστεράς και των συνδικάτων (βλ. Ιταλία και Σουηδία, ήδη από το 1995).
Στην Ελλάδα, όμως, όχι. Οι περίφημες προτάσεις Γιαννίτση ήταν στην πραγματικότητα αρκετά άτολμες (ευθυγράμμιζαν απλώς τα ειδικά ταμεία των ΔΕΚΟ και των τραπεζών με το ΙΚΑ), παρότι συκοφαντήθηκαν ως «κοινωνικά ανάλγητες». Έκτοτε όλες οι κυβερνήσεις πετάνε την μπάλα στην εξέδρα, με τη (συνήθως μάταιη) ελπίδα να τη βγάλουν μέχρι τις εκλογές. Τις διατάξεις του νόμου Ρέππα τις έφεραν γραμμένες έτοιμες οι εμπειρογνώμονες της ΓΣΕΕ (και συγκεκριμένα ο γνωστός μετέπειτα βουλευτής των ΑΝΕΛ, και στη συνέχεια αποτυχών υποψήφιος της ΛΑΕ). Η κυβέρνηση Καραμανλή «ενοποίησε» μερικά ταμεία εξασφαλίζοντας τα προνόμια των ενδιαφερομένων. Ο Λοβέρδος έκανε (επιτυχή) αντίσταση στην Τρόικα υπέρ του Ταμείου Νομικών και της ΔΕΗ. Και ο Κατρούγκαλος πουλάει στους ψηφοφόρους του (και μελλοντικούς πελάτες του γραφείου του) αγώνα για τη διάσωση του σημερινού συστήματος.
Ας μη γελιόμαστε. Τη μεταρρύθμιση των συντάξεων δεν πρόκειται να μας την επιβάλει το ΔΝΤ: δεν μπορεί να το κάνει, ακόμη και αν ήθελε. Καμιά μεταρρύθμιση δεν περνά εάν δεν είναι διατεθειμένος να αγωνιστεί σκληρά για αυτή ένας ευρύς συνασπισμός συμφερόντων.
Και επειδή ένας τέτοιος συνασπισμός δεν είναι ορατός αυτή τη στιγμή, η μόνη συμβουλή που μου έρχεται στο μυαλό προς τους μεγάλους χαμένους αυτής της ιστορίας (δηλ. τους φτωχούς, τους ανέργους και κυρίως τους νέους) είναι να μην αμελήσουν να πάρουν μαζί τους νερό: το μέλλον θα έχει πολλή ξηρασία.