Το 2012 ήταν για την Ελλάδα χρόνος πυκνός σε γεγονότα: τρεις διαφορετικές κυβερνήσεις, δύο εκλογικές αναμετρήσεις, δημιουργία συμμαχικών κυβερνητικών σχημάτων, ανάδειξη ενός κόμματος της Αριστεράς σε αξιωματική αντιπολίτευση, αποσύνθεση του υπάρχοντος πολιτικού σκηνικού, βελτίωση των σχέσεων της χώρας μας με τους Ευρωπαίους εταίρους και δανειστές μας, επιδείνωση της ανεργίας, της φτώχειας και της οικονομικής δυσπραγίας ακόμη και των μεσαίων στρωμάτων κ.ά.
Ηταν τόσο πολλές οι αλλαγές, που το κοινωνικό σώμα, οι Ελληνες πολίτες, δεν μπόρεσαν να συνειδητοποιήσουν την έκταση και την ιστορική τους σημασία. Και το ερώτημα που προκύπτει είναι αν στο ξεκίνημα του 2013 η χώρα μας βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι ήταν στις παραμονές του 2012 και αν η νέα χρονιά μάς κρύβει εκπλήξεις σε οποιονδήποτε τομέα της δημόσιας ζωής. Προφανώς η απάντηση δεν είναι ούτε εύκολη ούτε μονοσήμαντη.
Οι αλλαγές που συνέβησαν μέσα στο 2012 δεν έχουν σε καμιά περίπτωση ολοκληρωθεί: ούτε η παραμονή της χώρας μας στο ευρώ είναι απολύτως εξασφαλισμένη, αν και έχουν γίνει σοβαρά βήματα προς την κατεύθυνση αυτή, ούτε η αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού, που φαίνεται να επιζητεί η πλειονότητα των πολιτών, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, έχει ακόμη προχωρήσει, παρά τις προσπάθειες ανασύνταξης του κεντροαριστερού κυρίως χώρου, ούτε η οικονομία μας παρουσιάζει σημεία ανάκαμψης παρά τις θετικές προοπτικές που διαφαίνονται κυρίως στην αντιμετώπιση της χώρας μας από τις αγορές και τους δανειστές μας, ούτε η φοροδιαφυγή και η διαφθορά έχουν περιοριστεί, ούτε οι διαρθρωτικές αλλαγές έχουν προχωρήσει, παρά τις προετοιμασίες, ούτε τα αντιευρωπαϊκά, αντιδημοκρατικά και ρατσιστικά ρεύματα και τα κρούσματα βίας έχουν περιοριστεί και, πάνω απ’ όλα, έχουν επιδεινωθεί η ανεργία και η φτώχεια, ενώ έχει αυξηθεί η μετανάστευση των πιο εκπαιδευμένων νέων.
Αν το μέλλον ήταν μια γραμμική εξέλιξη του παρελθόντος, θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι το 2013 θα είναι απλώς η συνέχεια του 2012. Ομως ξέρουμε καλά ότι υπάρχουν τομές στην ιστορική εξέλιξη και τίποτα δεν είναι μοιραίο τουλάχιστον στις δημοκρατίες. Υπάρχουν θετικές ή/και αρνητικές αλλαγές που κυρίως εξαρτώνται από τη συμπεριφορά των πολιτών. Ας ελπίσουμε ότι το 2013 κρύβει θετικές εκπλήξεις για την ελληνική οικονομία και την κοινωνία.