Τίποτε δεν τελειώνει μέχρι να… τελειώσει, έλεγε ο Yogi Berra, θρύλος του baseball. Η τραγωδία που βιώνουμε για τρία χρόνια πηγαίνει στην κλιμάκωσή της, αλλά δεν θα τελειώσει μέχρι «να μιλήσει ο λαός».

Ποιος, όμως, είναι ο λαός και πώς θα μιλήσει; Θα είναι έκρηξη θυμού και απελπισίας, ψύχραιμη, γενναία και σοφή αποτίμηση αιτίων και διαθέσιμων λύσεων, αυτοκτονική εσωστρεφής αντίδραση αποφυγής του επερχόμενου ζόφου με «χρέωση» στον απρόσωπο μελαψό ή δημιουργική συσπείρωση και επιβεβαίωση χαρισμάτων που αποδίδει, αυθαίρετα, ο λαός στον εαυτό του, τι από όλα αυτά; Αν όλα μαζί, τι θα κυριαρχήσει; Πώς θα είναι ο κόσμος «έξω από το τούνελ»; Θα βγούμε καλύτεροι και σοφότεροι ή ηττημένοι χωρίς μέλλον;

Τι λέει η Ιστορία; Δεν έχουμε πολλά προηγούμενα, άλλωστε δεν έχουμε μακρά Ιστορία. Οταν θα έχουμε βγει στο ξερό και αφιλόξενο ή εύφορο και πλούσιο ξέφωτο, το 2021, θα είμαστε 200 ετών και η μισή Ελλάδα μόνο 100. Στο μικρό αυτό διάστημα προλάβαμε πολλά. Δολοφονήσαμε τον Καποδίστρια, παραλίγο «χάσαμε» την Επανάσταση το 1826, πολεμήσαμε πολλούς, συχνά αποτυχημένους, πολέμους, αφανίσαμε το καλύτερο κομμάτι του Ελληνισμού της Σμύρνης και τη Γενιά του ’30 σε έναν θηριώδη Εμφύλιο. Είχαμε πάρε-δώσε με κινήματα και δικτατορίες και καταλήξαμε με ένα πολιτικό σύστημα το οποίο τώρα περιφρονούμε. Ολα αυτά με συνεχή δάνεια που πληρώνουμε ακόμη.

Βρεθήκαμε το 2009, χωρίς την τρόικα, με τις δικές μας… δυνάμεις, με ένα κατεστραμμένο εκπαιδευτικό σύστημα, ένα κοινωνικό κράτος σε παρακμή, χωρίς ελπίδα και υπόληψη. Τώρα μάθαμε και ότι είμαστε φοροφυγάδες, και ότι στείλαμε τα λεφτά μας «έξω». Ζούμε τρία χρόνια για τη «δόση». Ευτυχώς, σταματήσαμε να τα – σπάμε στο Σύνταγμα, από τότε που αποκτήσαμε τον ΣΥΡΙΖΑ. Λαός με τέτοιο… βιογραφικό δύσκολα θα καταφέρει να πείσει, ακόμη και τον εαυτό του, ότι έχει ελπίδα. Και όμως, την ελπίδα αυτή, ακόμη και αν δεν υπάρχει, θα πρέπει να την… εφεύρουμε.