Συνήθως οι υπέρμαχοι της αδιάλλακτης, αγέρωχης στάσης απέναντι στην Τουρκία επικαλούνται το Θουκυδίδη και τον Ελ. Βενιζέλο. Τους επικαλούνται όμως για να τους παρερμηνεύσουν. Γιατί και οι δύο σε διαφορετικό χρόνο και από διαφορετικές οπτικές γωνίες διδάσκουν είτε με τα γραπτά τους είτε με την πράξη τους τη σημασία του ρεαλισμού, την ανάγκη να αναγνωρίζεις την πραγματικότητα, την επιταγή να βλέπεις αυτό που έρχεται προκειμένου να διαμορφώσεις την εξωτερική σου πολιτική, την εξωτερική σου συμπεριφορά γενικότερα. Με στόχο να προστατεύσεις την ανεξαρτησία καια κυριαρχία της χώρας. Ο Θουκυδίδης έδειξε πώς οι μεταβαλλόμενες σχέσεις ισχύος, όταν δηλαδή μια ανερχόμενη δύναμη απειλεί τη θέση μιας κυριαρχούσας δύναμης, μπορεί να καταλήξουν σε σύγκρουση. Η περίφημη “Θουκυδίδεια παγίδευση”(Thucidides trap-βλέπεκαι το έξοχο βιβλίοτου G. Allison, Destined to War, Can America and China escape Thucidides Trap ? ). Αλλά κυρίως επικαλούνται το περίφημο απόσπασμα από τον διάλογο Αθηναίων – Μηλίων( 416 π.Χ) όταν οι Αθηναίοι απευθυνόμενοι στους αδύνατους Μήλιους τους λένε : «απαίτησή μας είναι να επιτύχουμε όσα θεωρούμε δυνατά από εκείνα που έχουμε πράγματι στο μυαλό και οι δύο μας, αφού γνωρίζουμε καλά κι εσείς κι εμείς ότι σύμφωνα με την κρίση των ανθρώπων το δίκαιο λαμβάνεται υπόψη μόνο όταν και τα δύο αντίπαλα μέρη κατέχουν ίση δύναμη για την επιβολή του και όταν αυτό δεν συμβαίνει οι ισχυροί επιτυγχάνουν όσα τους επιτρέπει η δύναμή τους, ενώ οι ανίσχυροι ενδίδουν αποδεχόμενοι τη μοίρα τους». Ο Θουκιδίδης καταγράφει βέβαια εδώ τον αμοραλισμό και την αλαζονεία μιάς υπερδύναμης απέναντι σε μιά μικρή ανίσχυρη χώρα που δεν έχει συμμαχους( αν και μερικές φορές η αλαζονεία μιας μικρής η ακόμη πολύ μικρής χώρας που νομίζει ότι ειναι εγαλύτερη απο το μέγεθος της ειναι επίσης επικίνδυνη) . Καταγράφει και μία διδαχή από τη διεξαγωγή των διεθνων σχέσεων χωρίς κανόνες. Αλλα η σύγρονη Ελλάδα, χώρα μέλος της Ευρωπαικής Ένωσης ( ΕΕ) και του ΝΑΤΟ και συμμαχους έχει και αποτρεπτική δύναμη. Δεν είναι στην τραγική θέση των...Μηλίων του 416 π.χ.
Ο Ελ. Βενιζέλος μετά τη Μικρασιατική καταστροφή είδε την ανάγκη μιας άλλης πολιτικής με την αναδυόμενη Τουρκία και κυρίως την προτεραιότητα επίλυσης των προβλημάτων και δημιουργίας φιλικής σχέσης με τη χώρα αυτή συνειδητοποιώντας ότι “είμαστε αιχμάλωτοι της γεωγραφίας” στην περιοχή που ζούμε. Και διαπραγματεύτηκε αριστοτεχνικά τη Συνθήκη της Λωζάνης (1923) που έθαψε μεν το όνειρό του για “την Ελλάδα των πέντε θαλασσών και δύο ηπείρων” (Συνθήκη των Σεβρών) αλλά δημιούργησε τη σύγχρονη Ελλάδα. Και προώθησε και την Ελληνοτουρκική φιλία φθάνοντας μάλιστα μέχρι του σημείου να υπογραφέί Συμφωνο Φιλίας μεταξύ των δύο χωρών( 1930) και να προτείνει τον Αττατούρκ για το βραβείο Νόμπελ ειρήνης! Αυτό σημαίνει μεγαλοσύνη. Οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις βελτιώθηκαν θεματικά με αποτέλεσμα το 1933 να υπογραφει «Σύμφωνο Εγκάρδιας Συνεννόησης» μεταξύ των δύο χωρών με το οποίο, μεταξύ άλλων, Ελλαδα και Τουρκία αναλάμβαναν «να διασφαλίζουν την κοινήν αυτήν αντιπροσώπευσιν» σε διεθνείς συνδιασκέψεις! Αδιανόητο από τη σημερινη οπτική.
Ο Άρνολντ Τόιμπι (στο Study of History) ως συνέχεια του Δαρβίνου λέει κάπου ότι τα έθνη που επιβιώνουν δεν είναι αυτά τα εξυπνότερα ούτε τα ισχυρότερα αλλά αυτά που έχουν την ικανότητα να προσαρμόζονται στις νέεες πραγματικότητες, στο μεταβαλλόμενο περιβάλλον τους. Στη μεταπολεμική Ελλάδα τρεις πολιτικοί ακολούθησαν το παράδειγμα του Ελ. Βενιζέλου: Κ. Καραμανλής, Κ. Μητσοτάκης, Κ. Σημίτης. Είχαν την ικανότηταα να βλέπουν και μπροστά, να διαβάζουν σωστά και την πραγματικότητα.
Οι υπέρμαχοι όμως της αδιαλλαξίας τείνουν να βλέπουν τη ρεαλιστική προσέγγιση ως.... ενδοτισμό ή κάτι παρεμφερές. Επικαλούνται κατά κόρον το τραγικό ιστορικό προηγούμενο της συμφωνίας του Μονάχου και τον Τσάμπερλαιν (1938) σε μια μάλλον ανιστόρητη ανάγνωση εκτός χώρου και χρόνου. Η αποκατάσταση σχέσεων φιλίας και συνεργασίας με έναν αντίπαλό σου (με την προϋπόθεση ότι και ο αντίπαλός σου επιθυμεί κάτι τέτοιο) δεν έχει καμία αναλογία με... Μόναχο, κ. λπ. Με αυτή την προσέγγιση του ρεαλισμού διαμορφώθηκε ο σύγχρονος κόσμος. Η Γαλλία (Ρ. Σουμάν, Ζ. Μονέ, κ.α) παρά τα δεινά που υπέστη, τους ποταμούς αίματος, τους νεκρούς έτεινε μόλις λίγα χρόνια μετά το τέλος του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, το 1950, “κλάδον ελαίας” στη Γερμανία. Και έτσι άνοιξε η διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης και οικοδομήθηκε η σύγχρονη δημοκρατική Ευρώπη της Ευρωπαϊκής ένωσης (ΕΕ).Η Ένωση αποτελει ένα σύνολο εντιμων συμβιβασμών απ΄όλες τις πλευρές για να κλείσουν τα επώδυνα κεφάλαια της ιστορίας. Εάν είχε επικρατήσει η λογική «εγώ έχω δίκιο, εσύ άδικο και δεν μιλάμε μεταξύ μας» ακόμη η μιση Ευρώπη θα έσφαζε την άλλη μισή. Η περίφημη Ostpolitic του Β. Μπραντ επίσης στη δεκαετία του 1970 είναι ένα άλλο παράδειγμα αναγνώρισης μιας πραγματικότητας, όπως και η επίσκεψη Νίξον στο Πεκίνο το 1972 που αποκατέστησε τις σινοαμερικανικές σχέσεις. Βεβαίως “χρειάζονται δύο για το ταγκό”. Αλλά, όπως έλεγε και ο Τσώρτσιλ “keep trying.....», το αδύνατο απαιτεί λίγο περισσότερο χρόνο και προσπάθεια...
Πηγή: www.tovima.gr