Εδώ ταιριάζει γάντι: «ήταν στραβό το κλήμα τό‘φαγε κι ο γάιδαρος». Ως....γάιδαρος στη συγκεκριμένη περίπτωση εμφανίζεται ο Σάρλ Μισέλ. Σαν να μην είχε τόσα άλλα , η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) μπήκεκάπως βεβιασμένα και απρόσμενα, με την έναρξη του νέου έτους, στη λογική( και αβεβαιότητα) της αναζήτησης της νέας πολιτικής και θεσμικής ηγεσίας της για την επόμενη πενταετία. Και μπήκε στη λογική αυτή λόγω της πρωτοφανούς απόφασης του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (της συνόδου κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων )Σάρλ Μισέλ να συμμετάσχει στις Ευρωεκλογές ( 6-9 Ιουνίου) προκειμένου να διεκδικήσει μια θέση στο νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) των 720 μελών.Ανακοίνωσε δε την απόφασή του αυτή χωρίς προηγουμένως να έχει ενημερώσει θεσμικά το Ευρωπαικό Συμβούλιο. Θα κατέβει στις Ευρωεκλογές με τους Βέλγους Φιλελεύθερους οι οποίοι εκλέγουν 2 με 3 βουλευτές, ένας εκ των οποίων θεωρείται βέβαιο ότι θα είναι ο Σαρλ Μισέλ (με απώτερο στόχο να εκλεγεί πρόεδρος της Ευρωβουλής ίσως ). Αυτό σημαίνει ότι ευθύς με την ανάληψη των ευρωβουλευτικών καθηκόντων του γύρω στις 15 Ιουλίου θα πρέπει να παραιτηθεί από την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Έτσι η ανώτατη αυτή πολιτική θέση στη θεσμική πυραμίδα της Ένωσης θα εκκενωθεί πέντε μήνες πριν από τη κανονική λήξη της θητείας( 30 Νοεμβρίου). Καθώς ο Σ. Μισέλ βρίσκεται στη θέση αυτή για δεύτερη θητεία δυόμισυ ετών, η Συνθήκη (Λισσαβώνας) δεν επιτρέπει τρίτη ανανέωση/ εκλογή. Και ως εκ τούτου αδράζει την ευκαιρία να περάσει στην Ευρωβουλή αφήνοντας πολιτικά ακέφαλο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Πρόκειται σαφώς για μια άστοχη και ανεύθυνη απόφαση. Ένας πολιτικός ηγέτης οφείλει να τιμήσει την υψηλή θέση την οποία κατέχει μέχρι το τελευταίο λεπτό. Πολύ περισσότερο που στη συγκεκριμένη περίπτωση η βεβιασμένη αποχώρηση δημιουργεί περίπλοκα και ευαίσθητα πολιτικά και θεσμικά ζητήματα - θεσμικό χάος ίσως- για την Ένωση σε έναν ιδιαίτερα δύσκολο χρόνο. Πρώτα απ’ όλα, σύμφωνα με τη νομική τάξη (εσωτερικός κανονισμός) εάν προκύψει οποιαδήποτε αδυναμία άσκησης των καθηκόντων από τον τρέχοντα πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τα καθήκοντα περνούν στον ηγέτη της χώρας (πρόεδρο ή πρωθυπουργό) που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου Υπουργών. Και από την 1η Ιουλίου την προεδρία θα ασκεί η Ουγγαρία και ως εκ τούτου πρόεδρος του Ευρωπαϊκου Συμβουλίου θα (πρέπει να) αναλάβει ο Βίκτωρ Όρμπαν!Θα περάσει δηλαδήη διεύθυνση του Οργάνουσε χώρα- μέλος που βρίσκεται στο σκαμνί για καταπάτηση της δημοκρατίας απειλούμενη με αφαίρεση δικαιωμάτων ψήφου στο Συμβούλιο (διαδικασία αρθρ.7 ΣΕΕ)! Περισσότερο εφιαλτική προοπτική για τις υπόλοιπες εικοσι-έξι χώρες μέλη της Ένωσης δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Για να αποφευχθεί αυτό το σουρεαλιστικό σενάριο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα πρέπει πριν την αποχώρηση του Σαρλ Μισέλ, δηλαδή στο τέλος Ιουνίου ή την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου να εκλέξει το νέο πρόεδρό του.
Ωστόσο πολιτική πρακτική που έχει διαμορφωθεί λέγει ότι οι τρεις ανώτατες θεσμικές/ πολιτικές θέσεις στην Ένωση, πρόεδρος Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, πρόεδρος Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Ύπατος Εκπρόσωπος για την ΚΕΠΠΑ αναδεικνύονται ( εκλέγονται/επιλέγονται/διορίζονται) από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με ειδική πλειοψηφία σε μια λογική πακέτου (που εμμέσως περιλαμβάνει και εκλογή του/της προέδρου του ΕΚ) με βάση τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών. Για την ανάδειξη δε του/της προέδρου της Επιτροπής η Συνθήκη ρητά προβλέπει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο οφείλει «να λάβει υπόψη τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο». (Κατά την άποψη του ΕΚ αυτό σημαίνει να επιλέξει τον υποψήφιο, Spetzekandidaten, του πλειοψηφίσαντος κόμματος. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν δέχεται αυτή την ερμηνεία) . Αλλά πάντως τηρείται σε γενικές γραμμές η πολιτική ισορροπία στην κατάληψη των τριών θέσεων μεταξύ του ΛαΪκού Κόμματος (ΕΛΚ), Σοσιαλιστών (S + D) και Φιλελευθέρων (Renew) . Οι τρεις αυτές πολιτικές οικογένειες κατείχαν σταθερά τις τρεις πρώτες θέσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ωστόσο στις ευρωεκλογές του Ιουνίου δεν αποκλείεται να υπάρξουν ανακατατάξεις. Τρέχουσες δημοσκοπήσεις προβλέπουν ότι την τρίτη θέση ενδέχεται να καταλάβει μια ακροδεξιά, λαϊκίστικη ομάδα (ECRήID). Εκτός όλων των άλλων προβλημάτων, στο ενδεχόμενο αυτό θα υπάρξουν και πιέσεις για την ανάληψη κάποιας θεσμικής θέσης (που το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αγνοήσει βέβαια).
Ως εκ τούτου, το πιθανότερο σενάριο είναι ότι είτε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου (27-28/6) είτε σε ένα έκτακτο (το πιθανότερο) στις αρχές Ιουλίουθα εκλεγεί οπωσδήποτε νέος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο οποίος θα αναλάβει τη θέση ευθύς αμέσως και έτσι θα αποφευχθεί η «εφιαλτική προεδρία Όρμπαν».Και σε ένα ίσως δεύτερο έκτακτο Ε. Συμβούλιο να προχωρήσει στη διαδικασία επιλογής του προσώπου για την προεδρία της Επιτροπής (θα προταθεί στο ΕΚ για εκλογή) και στον διορισμό του Ύπατου Εκπροσώπου/Αντιπροέδρου της Επιτροπής. Πολλά θα εξαρτηθούν από τις πολιτικές ισορροπίες που θα προκύψουν από τις ευρωεκλογές και τα ονόματα για τις ανώτατες αυτές θέσεις. Η περίπτωση Μάριο Ντράγκι λ.χ. για την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου – ένα μη πολιτικά χρωματισμένο πρόσωπο που συγκεντρώνει ευρύτερο consensus– θα διευκόλυνε τη διαδικασία. Ενώ θα ήταν επίσης δύσκολο να απορριφθεί μια δεύτερη θητεία για την πρόεδρο της Επίτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (εάν επιλέξει την ανανέωση).
Ένα εναλλακτικό και ίσως ορθότερο σενάριο θα ήταν ανά πάσα στιγμή πριν απο τις ευρωεκλογές, Απρίλιο π.χ. (και καθώς το ΕΚ δεν συμπράττει στη διαδικασία) να εκλεγεί/αναλάβει ο Ντράγκι ή οποιοσδήποτε άλλος ως πρόεδρος( και να παραιτηθεί ο Σ. Μισέλ ώστε να συμμετάσχει και απρόσκοπτα στην προεκλογική εκστρατεια. Θεωρητικά μπορεί και να εκδιωχθεί ) και μετά τις εκλογέςνα αναδειχθούν οι άλλοι αξιωματούχοι( όπου συμπράττει το ΕΚ) .
Πάντως, η περίπτωση Μισέλ επαναφέρει στην ατζέντα το γενικότερο θέμα των θεσμικών προεδριών στην ΕΕ. Εάν δηλαδή θα πρέπει να υπάρχει ξεχωριστός πρόεδρος για Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και Επιτροπή ή οι δύο προεδρίες να συγχωνευθούν σε έναν ενιαίο θεσμό, τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με πολλαπλά πλεονεκτήματα (συνοχή, διεθνή ορατότητα, κ.α.).
Πηγή: www.tanea.gr