Επισκέπτομαι συχνά για τη δουλειά μου τα κατεχόμενα στην Παλαιστίνη. Θα ‘λεγες ότι, λόγω δημοσιογραφίας, τηλεόρασης και παλαιστινιακών, αλλά και ισραηλινών ντοκιμαντέρ, είμαι εξοικειωμένος με το Παλαιστινιακό. Ωστόσο, αυτό που ζήσαμε, με άλλους πέντε συναδέλφους από την Ευρώπη και την Αμερική, το Σάββατο 11 Μαΐου, σε ένα ερειπωμένο χωριό έξω από στην Ιερουσαλήμ, δεν ξέρω αν περιγράφεται με όσα θα διαβάσετε και θα δείτε.
Ο Αλι Μπαρακάτ, 73 χρόνων, κάτοικος του χωριού, έχει δύο γιους στη φυλακή. Ο ένας καταδικάστηκε σε 11μηνη φυλάκιση γιατί εισήλθε παρανόμως στην Ιερουσαλήμ. Ήταν υπότροπος. Την πρώτη φορά είχε φυλακιστεί για τρεις μήνες. Ο δεύτερος γιος συνελήφθη για πρώτη φορά. Καταδικάστηκε κι αυτός σε τρεις μήνες. Και οι δυο μπήκαν στην Ιερουσαλήμ, η οποία απέχει είκοσι λεπτά με τα πόδια από το χωριό τους, για να δουλέψουν. Επισήμως δεν έχουν άδεια εργασίας. Ωστόσο, και εκεί, η παράνομη φτηνή εργασία είναι για τους ξεχασμένους και από τους τρεις θεούς της ιερής πόλης, ο μοναδικός τρόπος για να ζήσουν. Στο χωριό τους δεν τους επιτρέπεται ούτε τα σύκα από τις αγριοσυκιές να κόψουν. Αν το κάνουν δε χρειάζεται κάποιος να τους καταδώσει στις ισραηλινές αρχές. Κάμερες 24ώρου λήψεως καταγράφουν το κάθε τι στο χωριό. Σε αυτές τις κάμερες ο Αλεξ Ζαλάντ, Γάλλος διευθυντής του τμήματος Ιστορικού ντοκιμαντέρ του γαλλογερμανικού δικτύου ARTE, έστειλε με χιούμορ χαιρετισμούς. Ο Λορέντζο Χέντελ, διευθυντής της RAI 3, είχε μια καλύτερη ιδέα. Να ζητήσουμε από τις αρχές τις λήψεις τριών-τεσσάρων μηνών από τις κάμερες παρακολούθησης και να φτιάξουμε και οι τρεις μας ένα ντοκιμαντέρ. Σε αυτές τις εικόνες θα βλέπαμε πώς δεν επιτράπηκε να απλώσουν μια τέντα από πανί στο μονοτάξιο σχολείο του χωριού για να προστατευτούν οι μαθητές από τον ήλιο. Στο ίδιο κινηματογραφημένο υλικό έχει αποτυπωθεί η κατεδάφιση, τρεις φορές, ενός πρόχειρου ιατρείου, που έστησε μια γαλλική μη κυβερνητική οργάνωση.
«Τι γίνεται όταν αρρωστήσει κάποιος», ρώτησα τον Σάμπρι Ζιρούντ, έναν 40χρονο αρχαιολόγο που ήταν ο ξεναγός μας. «Αν προλάβουν να ειδοποιήσουν στη Ραμάλα, έδρα της Παλαιστινιακής Αρχής, να σταλεί ασθενοφόρο, αν ο στρατιωτικός διοικητής επιτρέψει την διέλευση του ασθενοφόρου, αν δεν έχει κλείσει το μοναδικό check point αν… αν…».
«Πώς ζουν αυτοί οι άνθρωποι, Σάμπρι;». Ορισμένοι, ρισκάροντας τη φυλακή, θα κάνουν λίγα μεροκάματα στην Ιερουσαλήμ. Μέχρι να τους καταδώσουν. Όσοι καταφέρουν να βρουν δουλειά στη Ραμάλα, θα αγοράσουν τρόφιμα και θα τα φέρουν πίσω. Άλλοι θα πάρουν δυο τελάρα αβγά από φίλους στα γύρω χωριά. Αν στο check point επιτραπεί η διακίνηση των… αβγών, γιατί μια φορά τα έσπασαν όλα ψάχνοντας να ανακαλύψουν εκρηκτικά.
Ο Ριαντ Αλι Ουσάν είναι από τους… τυχερούς. Το τείχος πέρασε από την αυλή του σπιτιού του. Αυτόν τον άφησε από την εδώ μεριά. Την οικογένεια από την άλλη. Έτσι, έχει προσωρινή άδεια εργασίας και δουλεύει σε σφαγείο, χασάπης. Όταν λήξει η άδεια, για να ανανεωθεί πρέπει να προσκομίσει λογαριασμούς ρεύματος, νερού, τηλεφώνου από το σπίτι που κόπηκε στα δυο από το τείχος και αναγκάστηκε να το εγκαταλείψει. Πότε-πότε πάει, ανάβει μια λάμπα για να δείχνει κατοικήσιμο, ώστε να μην το χάσει. Όταν δουν οι αρχές ότι το ρεύμα που έκαψε είναι λιγοστό επικαλούνται το center of the life. Δηλαδή, «αφού ζεις λίγο εδώ στην Ιερουσαλήμ, κάπου αλλού είναι η κύρια κατοικία σου (center of the life), οπότε εκεί θα πας να ζήσεις».
«Θα μείνεις εδώ;», ντράπηκα και ρώτησα τον Εϊσά Χαϊντ Αλι, 52 χρόνων, πατέρα τριών κοριτσιών. Αντί απάντησης ξεδίπλωσε και κράτησε στα χέρια του την εικόνα του χωριού του πριν από 36 χρόνια. «Θέλουμε πίσω το χωριό μας», είναι ο τίτλος στη φωτογραφία που τράβηξα.