Μπαίνοντας στο προεκλογικό κλίμα τα κόμματα άρχισαν να συμπεριφέρονται με όρους προ κρίσης. Ουσιαστικά τα θέματα που αναδεικνύουν αναφέρονται στον ανταγωνισμό των παροχών και των πάσης φύσεως εξαιρέσεων και απαλλαγών. Και στο παρελθόν.
Το μέγα βέβαια αίτημα, κι αυτό αποσιωπάται, σ αυτές τις εκλογές, είναι η διακυβέρνηση της χώρας. Από το 2004, για να μην πάμε μακριά, ουσιαστικά δεν υλοποιούνται οι αποφάσεις της νομοθετικής εξουσίας. Θεσμοί και παραθεσμοί, ομάδες συμφερόντων, συντεχνίες παρεμποδίζουν την νόμιμη άσκηση εξουσίας. Η χώρα δεν κυβερνάται. Στοιχειώδης βελτίωση υπήρξε στο εξάμηνο της κυβέρνησης Παπαδήμου η οποία ήδη ακυρώνεται με την εισαγωγή στην προεκλογική περίοδο. Το πολιτικό σύστημα επανέρχεται στην κλασσική πεπατημένη.
Ακόμα και κορυφαία νομοθετήματα όπως αυτό της υλοποίησης του νόμου για τα Πανεπιστήμια τίθεται υπό αμφισβήτηση με ανάλογες μανούβρες από την μεριά του καθηγητή Υπουργού Μπαμπινιώτη. Σε αγαστή σύμπνοια με τους τοπάρχες, τα διακομματικά κατεστημένα, στο χώρο της Παιδείας. Αρνούνται να αποδεχθούν την εφαρμογή του νόμου, που υπερψηφίστηκε σχεδόν από όλη τη βουλή. Πρώτα βίαια και στη τώρα δια της αναβολής και της μετάθεσης επιδιώκουν την αχρήστευση του.
Χαρακτηριστικό είναι και το σχέδιο για τα κέντρα φύλαξης των λάθρα εισερχομένων μεταναστών. Όπως ετέθη, το σοβαρότερο ίσως θέμα επιβίωσης της χώρας όζει προεκλογικής σκοπιμότητας. Και φυσικά η τοπική βαθμίδα εξουσίας, Περιφέρειες και Δήμοι, δεν έχασε την ευκαιρία να δημιουργήσει ένα κλίμα μετάθεσης της συζήτησης και αχρήστευσης ακόμα και της ιδέας .
Και τα δύο προβλήματα θα μπορούσαν να αποτελέσουν κορυφαίες επιλογές βελτίωσης της κατάστασης στη χώρα. Αλλά και τα πιο στοιχειώδη εγχειρίδια προετοιμασίας μεταρρυθμίσεων φαίνεται να αγνοούνται από το πολιτικό μας σύστημα. Τροφοδοτεί με αυτό τον τρόπο της δυνάμεις αλληλεξάρτησης και αδράνειας ώστε ως συνήθως να μην γίνεται τίποτα.
Ας μείνουμε στο μέγα θέμα της λαθρομετανάστευσης. Είναι βέβαιο ότι οι περισσότεροι πολίτες άλλοι από ευαισθησία, άλλοι από έλλειψη προνοητικότητας, άλλοι από ιδιοτέλεια ,άλλοι από ανευθυνότητα δεν κατανοήσαμε ένα απλό αξίωμα των οργανωμένων κοινωνιών. Παραβλέψαμε ότι και η διακίνηση ανθρώπων πρέπει να υπόκειται σε ρυθμίσεις. Ενώ είμαστε εναντίον της απορρύθμισης και ζητούμε ρύθμιση της διακίνησης οικονομικών μεγεθών δηλαδή διακυβέρνηση της παγκοσμιοποίησης. Τώρα η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο . Και στην αδυναμία διαχείρισης της πολιτικής και οικονομικής κρίσης προστίθενται, ήδη είναι παρόντα, τα σκλαβοπάζαρα.
Ας σημειωθεί εδώ ότι σύμφωνα με σχετική βιβλιογραφία ένα από τα κύρια αίτια του μεγάλου πολέμου ήταν η αδυναμία διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών.
Ξεκίνησα να πολιτικοποιούμαι στη δεκαετία του 60 όπως ζούσαμε τον ελληνικό μεταεμφύλιο στην επαρχία. Ανεβαίνοντας προς την πρωτεύουσα πρώτοι πλανητικοί ήρωες μου έγιναν ο Πατρίς Λουμούμπα, ο Μπεν Μπελά, ο Φρανς Φανόν. Συγκλονίστηκα με την «Ψυχή στον Πάγο» του αρχηγού των Μαύρων Πανθήρων Ελντριτζ Κλίβερ . Και θαύμασα το Ρόμπερτ Κένεντυ όταν επέβαλε την νομιμότητα στo Μισισιπή (σχετική η ταινία ο Μισισιπής καίγεται) . Και τώρα έρχεται η ώρα της αλήθειας. Χωρίς έλεγχο, με συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο και επιμονή στην δίκαιη εφαρμογή του, η χώρα μας θα παγιωθεί, δηλαδή θα διαλυθεί, ως κέντρο δουλεμπορίας κι όχι ως χώρα ελεύθερης κίνησης ανθρώπων.
Η ιδέα των κλειστών και ελεγχομένων, με κανόνες που σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, κέντρων προσωρινής παραμονής, για εξακρίβωση των στοιχείων ταυτότητας των παρανόμως εισερχομένων μεταναστών, με στόχο την άμεση δρομολόγηση της επιστροφής στη χώρα τους- και όχι στρατοπέδων όπως θέλουν να τα ονομάσουν μερικοί για να τα ακυρώσουν – είναι καταρχήν σωστή. Παράλληλα με την φύλαξη των δύσκολων και εκτεταμένων συνόρων κλπ, κλπ…
Τα λεγόμενα κόμματα εξουσίας έχουν δύο μήνες καιρό να αναθέσουν σε μια ομάδα ανθρώπων που γνωρίζουν, μπορούν να αξιοποιήσουν και την εμπειρία των άλλων ευρωπαϊκών χωρών και να μας παρουσιάσουν ένα πρόγραμμα έτοιμο για υλοποίηση ευθύς μετά τις εκλογές.
Πιστεύει κανείς ότι θα το κάνουν ;
Σε έναν σεβαστό, από τους καλύτερους έλληνες καθηγητές της ιστορίας, που με τιμά κάποιες φορές να συζητούμε του έθεσα, προκαταρτικά πριν λίγες μέρες, το ερώτημα που από το 2008 με βασανίζει. Όταν δηλαδή και πριν εκδηλωθεί η οικονομική κρίση, με αφορμή την δολοφονία του νεαρού μαθητή Γρηγορόπουλου, είχα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η χώρα μας οδεύει σε ανοικτή κρίση. Κρίση ανάλογη με τις μεγάλες (μεταξύ άλλων 1897, 1914, 1935,1944,1967) που πάντα την οδήγησαν σε καταστροφές των υπαρχουσών δομών και θεσμών, σε διχασμούς και εμφυλίους και ξεκινήματος πάλι από την αρχή με τις πληγές να βαραίνουν. Ενώ μπορούσε να τους αποφύγει αν επικρατούσε συνεννόηση συμβιβασμός και δημοκρατικός διάλογος, όπως συνήθως συμβαίνει στις «έμπειρες» ευρωπαϊκές κοινωνίες. Κλείνει η παρένθεση…
Το ερώτημα ήταν λοιπόν. Θα το φτάσουμε πάλι ως το τέλος; Θα διαλύσουμε και τώρα την χώρα όπως συνήθως κάνουμε. Η απάντησή του ήταν «ποδοσφαιρική». Οι παραδόσεις υπάρχουν και είναι αντικείμενο της ιστορίας αλλά την σημερινή κρίση πρέπει να την ξεπεράσουμε.
Η παράδοση είναι υπαρκτή και το δίλλημα επίσης.
Η χώρα μας τότε πραγματικά θα καταστεί ισότιμη, στο ευρωπαϊκό περιβάλλον της, εφόσον καταφέρει να διαχειριστεί αυτή την κρίση χωρίς να διαλυθεί.
Και αν το δούμε μεθοδικά ένα από τα στοιχήματα, ίσως το μεγαλύτερο – άμεσα σχετιζόμενο, μετά την αναμόρφωση της διοίκησης και την επάνοδο στην οικονομική ομαλότητα- είναι η έννομη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών.