Έχει κλείσει περίπου ένας μήνας από την απίστευτη τραγωδία στο Φαρμακονήσι που κόστισε τη ζωή σε 12 άτομα, στην πλειοψηφία τους γυναικόπαιδα. Δυστυχώς, δεν είναι η πρώτη ούτε η τελευταία φορά που ένα αυτοσχέδιο πλοιάριο γεμάτο οικογένειες μεταναστών βυθίζεται κάπου στη Μεσόγειο. Πρόκειται για ένα θλιβερό φαινόμενο που θα επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά, καθώς ούτε η Ευρώπη μπορεί ανεξέλεγκτα να ανοίξει τα σύνορά της ούτε η κατάσταση στις χώρες από τις οποίες προέρχονται οι μετανάστες πρόκειται να αλλάξει προς το καλύτερο τα χρόνια που έρχονται. Μια ουσιαστική διακρατική προσπάθεια πάταξης των κυκλωμάτων των λεγόμενων «δουλεμπόρων» ενδεχομένως να βοηθούσε. Στη χώρα μας, βέβαια, είμαστε συνήθως αναγκασμένοι να διαλέξουμε ανάμεσα στο ρατσιστικό «Έξω οι λαθρομετανάστες» και το αφελές «Αφήστε τους ανθρώπους να έρθουν και μετά δώστε τους χαρτιά να πάνε όπου γουστάρουνε».
Τέλος πάντων, το ζήτημα είναι πως αυτό που συνέβη στις 20 Ιανουαρίου λίγα χιλιόμετρα μακριά από τη Λέρο έχει και μια άλλη ανατριχιαστική διάσταση πέρα από την τόσο άδικη απώλεια ανθρώπινων ζωών.
Τι ακριβώς έγινε στο Φαρμακονήσι; Μέχρι σήμερα υπάρχουν δύο εκδοχές, δύο τελείως διαφορετικές ιστορίες. Και οι δύο μας κάνουν να θέτουμε στους εαυτούς μας την ερώτηση: Σε τι χώρα ζούμε;
Η πρώτη είναι η εκδοχή των λιμενικών: Οι τελευταίοι περισυλλέξανε τους μετανάστες και προσπάθησαν να τους ρυμουλκήσουν προς τις ελληνικές ακτές. Η βάρκα βούλιαξε (ενδεχομένως και από δολιοφθορά η οποία προήλθε από κάποιον από τους «δουλεμπόρους») και οι πιο αδύναμοι από τους μετανάστες δεν κατάφεραν να επιβιώσουν παρά τις προσπάθειες των λιμενικών. Την θέση αυτή ενισχύουν και οι (ανώνυμες) καταθέσεις που παρουσίασαν οι λιμενικές αρχές όπου οι μετανάστες καταθέτουν πως η στάση των λιμενικών ήταν άψογη.
Η άλλη είναι η εκδοχή κάποιων από τους μετανάστες: Οι λιμενικοί πρόσδεσαν το σκάφος τους στο δικό τους και άρχισαν να τρέχουν όπως-όπως προς την Τουρκία μέσα στα μανιασμένα κύματα σε μια προσπάθεια (παράνομης) επαναπροώθησης των μεταναστών. Όταν το σκάφος βούλιαξε, οι λιμενικοί προσπάθησαν με τη βία να εμποδίσουν τους μετανάστες να σωθούν, οδηγώντας στον πνιγμό 12 από αυτούς.
Η δεύτερη εκδοχή είναι εφιαλτική. Σε τι χώρα ζούμε όταν έχουμε λιμενικούς να δολοφονούν γυναικόπαιδα, τον αρμόδιο υπουργό να τους καλύπτει εν λευκώ και να βλέπουν το φως της δημοσιότητας καταθέσεις-μαϊμού για να καλυφθεί ένα φριχτό έγκλημα;
Και η πρώτη εκδοχή, όμως, δεν πάει πίσω. Αν τελικά οι λιμενικοί είναι αθώοι, σε τι χώρα ζούμε όταν έχουμε στελέχη κομμάτων να αρπάζουν από τα μούτρα χαροκαμένους ανθρώπους και να τους τραβολογάνε δεξιά και αριστερά σε ένα show ψεύδους και χυδαιότητας, χτισμένο πάνω σε πτώματα και με μοναδικό στόχο την ψηφοθηρία;
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, πριν λίγες μέρες η αρμόδια εισαγγελέας επιχείρησε να εμποδίσει την προβολή εκπομπής του Σταύρου Θεοδωράκη για το σχετικό θέμα με συνεντεύξεις από μετανάστες, λιμενικούς, ντόπιους και δύτες που εξερεύνησαν το ναυάγιο, υποστηρίζοντας πως «πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί η έρευνα». Σε μια χώρα όπου κάθε πολίτης, δευτερόλεπτα μετά τη σύλληψή του χαρακτηρίζεται από τα ΜΜΕ κλέφτης, δολοφόνος, τρομοκράτης, παιδεραστής κ.ο.κ. τέτοια σπουδή για «νομιμότητα» είναι τουλάχιστον ύποπτη.
Θα μάθουμε ποτέ την αλήθεια; Πρόκειται για μια απίστευτα μπερδεμένη υπόθεση με ενδείξεις που οδηγούν προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Η έρευνα πρέπει να προχωρήσει σε βάθος, το πόρισμα να μην αφήνει καμία αμφιβολία. Και οι υπεύθυνοι (οι μεν ή οι δε) πρέπει να τιμωρηθούν παραδειγματικά και χωρίς κανένα έλεος. Η τραγωδία στο Φαρμακονήσι αποτελεί ντροπή για όλους μας.