Το βέβαιο είναι πως η απόφαση του κοινοβουλίου της Καταλονίας για τη διενέργεια δεσμευτικού δημοψηφίσματος με στόχο την ανεξαρτητοποίηση της από την Ισπανία προκαλεί μία από τις πιο σοβαρές πολιτικές κρίσεις που έχει ζήσει η χώρα μετά τη δική της “μεταπολίτευση” το 1978.
Το καταλανικό κοινοβούλιο αποφάσισε το δημοψήφισμα να γίνει την 1η Οκτωβρίου αν και τα συνταγματικά δικαστήρια της Ισπανίας έχουν ήδη αποφανθεί ότι κάθε δημοψήφισμα για ανεξαρτησία της Καταλονίας ή οποιασδήποτε άλλης περιοχής της Ισπανίας είναι παράνομα και μόνο το ισπανικό κοινοβούλιο μπορεί να λάβει μία τέτοια απόφαση.
Ο νέος νόμος που ψήφισε πάντως το Καταλανικό Κοινοβούλιο προβλέπει ότι η περιοχή θα κηρύξει την ανεξαρτησία της από την Ισπανία 48 ώρες μετά από το ΝΑΙ και δεν θέτει καμία προϋπόθεση ποσοστού συμμετοχής των Καταλανών για να είναι έγκυρο και δεσμευτικό το όποιο αποτέλεσμα.
Το ζήτημα είναι τι μπορεί να κάνει τώρα η κυβέρνηση της Μαδρίτης αν αποτύχουν όλα τα νομικά μέσα που χρησιμοποιεί για την ακύρωση και του νόμου.
Ήδη ζήτησε από τα Συνταγματικά Δικαστήρια όχι μόνο να ακυρώσουν τον καταλανικό νόμο αλλά και να αποφασίσουν νομικά μέτρα κατά των καταλανών πολιτικών που επέτρεψαν να ψηφιστεί αυτός ο νόμος . Ένας από αυτούς είναι ο πρόεδρος του τοπικού κοινοβουλίου.
Και η ανεξάρτητη επιτροπή ελέγχου των δημοσίων εξόδων εξαπέλυσε τη δική της επίθεση εναντίον των καταλανών αυτονομιστών πολιτικών επιβάλλοντας τους να επιστρέψουν το ποσό των 5 εκατομμυρίων ευρώ που είχαν πάρει από τον κρατικό προϋπολογισμό και το είχαν ξοδέψει για τη διενέργεια ενός ακόμα μη δεσμευτικού δημοψηφίσματος το 2014.
Μπορούν αυτές οι κινήσεις να εμποδίσουν το δημοψήφισμα ; αναρωτιούνται σήμερα οι Φαϊνανσιαλ Τάιμς .
Οι αυτονομιστές απαντούν με ένα ηχηρό ΟΧΙ . Η τοπική κυβέρνηση, που εκλέχτηκε πέρσι , είναι υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλονίας και δηλώνει ότι έχει τη νομιμοποίηση να διενεργήσει δεσμευτικό δημοψήφισμα γιατί για αυτό την εξέλεξαν οι πολίτες. Επιμένουν μάλιστα πως αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό από τις νομικές η πολιτικές απειλές της Μαδρίτης.
Τι άλλο μπορεί να κάνει η Μαδρίτη για να τους σταματήσει;
Μπορεί να ζητήσει από την καταλανική αστυνομία να κατάσχει τις κάλπες και να εμποδίσει τη λειτουργία των εκλογικών τμημάτων και χθες ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι κάλεσε τους δημάρχους της Καταλονίας και τους δημοσίους υπαλλήλους να σεβαστούν το νόμο και να προσπαθήσουν να σταματήσουν το δημοψήφισμα.
Αν η κυβέρνηση προχωρήσει ακόμα περισσότερο και αναστείλει την αυτοδιοίκηση της Καταλονίας , παύσει την τοπική κυβέρνηση και αρχίσει να κυβερνά αυτή την περιφέρεια από τη Μαδρίτη τότε διακινδυνεύει μία συνταγματική κρίση που όμοια της δεν θα έχει ζήσει η Ισπανία εδώ και δεκαετίες.
Το παράδοξο είναι πως ενώ η πλειοψηφία των Καταλανών θέλει το δημοψήφισμα , το ποσοστό των πολιτών που επιθυμεί την ανεξαρτησία της περιφέρειας έχει μειωθεί αισθητά και από 49% που ήταν το 2013 τώρα είναι μόλις 40%.
Οι σκληροπυρηνικοί αυτονομιστές απειλούν τη Μαδρίτη ότι αν επιχειρήσει να εμποδίσει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος με τη βία τότε θα βρεθεί αντιμέτωπη με δεκάδες χιλιάδες πολίτες που θα κάνουν τα πάντα για να κρατήσουν τα εκλογικά κέντρα ανοιχτά.
Υπάρχει μέση οδός ; Ναι αν και δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην συντηρητική κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι.
Η Μαδρίτη θα πρέπει να υποχωρήσει ελάχιστα και να μην παρέμβει στη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος .
Θα πρέπει να ανεχτεί μια ντε φάκτο ψήφο και έπειτα να αγνοήσει το αποτέλεσμα μια που θα κριθεί ούτως η άλλως παράνομο.
Στο ερώτημα αν η Καταλονία θα είναι ανεξάρτητη στις 2 Οκτωβρίου οι αναλυτές απαντούν με φωνή : ΌΧΙ , γιατί ακόμα και αν γίνει το δημοψήφισμα και το αποτέλεσμα είναι ΝΑΙ στην ανεξαρτησία αυτό θα αποτελέσει απλά ένα ακόμα όπλο στη φαρέτρα των αυτονομιστών.
Γιατί όμως οι Καταλανοί επιθυμούν την ανεξαρτησία τους;
Η πλούσια αυτή επαρχία των 7.5 εκατομμυρίων κατοίκων είναι μέρος του ισπανικού κράτους εδώ και αιώνες. Παρόλα αυτά πάρα πολλοί Καταλανοί νιώθουν ότι είναι ανεξάρτητοι μια που έχουν τη δική τους γλώσσα , τον δικό τους πολιτισμό και τη δική τους ιστορία.
Η Καταλονία έχει ένα βαθμό αυτονομίας . Είναι μία από τις 17 αυτόνομες περιφέρειες της Ισπανίας . Έχει τη δική της αστυνομική δύναμη και διαχειρίζεται μόνη της τα ζητήματα της Παιδείας, της Υγείας και της Κοινωνικής Πρόνοιας.
Την τελευταία δεκαετία τα πράγματα άλλαξαν και το ζήτημα της ανεξαρτησίας της κυριαρχεί πια και πρώτη φορά σε 80 χρόνια η κυβέρνηση της Καταλονίας ζητά ανοιχτά την ανεξαρτησία της επαρχίας .
Αναλυτές εξηγούν πως αυτή η μεταστροφή έχει τις ρίζες της στην οικονομική κρίση . Πολλοί Καταλανοί έχουν εξοργιστεί με την κεντρική κυβέρνηση επειδή τους επιβάλει μεγάλους φόρους χωρίς να τους δίνει τίποτα σε αντάλλαγμα. Η Καταλονία παράγει το 20% του πλούτου της Ισπανίας.