Για τους πληγέντες της εγκληματικής σιδηροδρομικής τραγωδίας στα Τέμπη (28.2.2023), η επόμενη μέρα δεν αναμένεται, δυστυχώς, να τελειώσει…
Ένας αμείλικτος ενεστώς διαρκείας θα πλανάται «δεν ζούμε, απλώς υπάρχουμε…», όπως θρηνεί γονιός θύματος. Κι αυτή η συνθήκη αναγκαστικής ύπαρξης στοιχειώνει στο διηνεκές.
Η Πρόνοια, και το λεγόμενο κράτος της, απέτυχε παταγωδώς να επιτελέσει τον πρώτο και βασικό πυλώνα του πολιτικού της προτάγματος: Αυτόν της ΠΡΟΛΗΨΗΣ, ως εμπρόθεσμη συνθήκη ασφάλειας και προστασίας. Μετατράπηκε τραγικά στο αντίθετό της: απρονοησία, απροβλεψία!
Αν το στοίχημα της ελληνικής κοινωνίας σήμερα είναι να μην ξεχάσουμε, ας ξαναθυμηθούμε πρώτα τα βασικά, τον ορισμό δηλαδή: «Πρόνοια είναι η φροντίδα που υπάρχει ΕΚ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΡΩΝ για την κάλυψη αναγκών ή την αντιμετώπιση κινδύνων» !... το ακριβώς αντίθετο των Τεμπών.
Την ώρα που η συζήτηση επικεντρώνεται σε αίτια, κρατική αβελτηρία, έλλειψη υποδομών ασφάλειας, με όλα τα μέτωπα ανοιχτά, ανακρίσεις, διερεύνηση της δικαιοσύνης, δικαστικές αγωγές, μένει ζέουσα εκκρεμότητα η επόμενη μέρα και όσα κομμάτια της Πρόνοιας μένουν, έστω και τώρα, να επιτελεστούν, δηλαδή η αρωγή, η αλληλεγγύη, η φροντίδα, η αντιμετώπιση του τραύματος, που απλώθηκε απειλητικά σε όλη τη χώρα.
Μέσα από τα συντρίμμια ξεκαθαρίζει αργά και βασανιστικά το νέο τοπίο, τα νέα δεδομένα στη διαχείριση του Ανθρώπινου, παράλληλα και αυτόνομα: Το συλλογικό-κοινωνικό τραύμα, το οικογενειακό τραύμα, το προσωπικό τραύμα, το μετατραυματικό σοκ αυτών που επέζησαν, αυτών που επιχείρησαν στο πεδίο, των πυροσβεστών, των δημοσίων λειτουργών-διασωστών, των εθελοντών, των τραυματισμένων. Το τραύμα και αυτών, που με αυταπάρνηση και υπερβάλλοντα ηρωισμό έσωσαν συνταξιδιώτες τους και πραγμάτωσαν την εμπρόθεσμη ανθρώπινη πρωτοβουλία, έναντι μιας ασθμαίνουσας πολιτικής παρέμβασης, κλέβοντας το πρωτείο της στα χαλάσματα.
Το κράτος, στην εγκληματική αμέλεια του οποίου οφείλεται το δράμα, οφείλει να αναλάβει πλήρως και αποκλειστικά το σύνολο των δράσεων για την ανακούφιση των πληγέντων με ένα πλέγμα μέτρων και πολιτικών, καθολικών δωρεάν υπηρεσιών, χωρίς άλλα κριτήρια εξαίρεσης, σε όλες τις οικογένειες των θυμάτων, τους τραυματίες και τις οικογένειες τους.
Ωστόσο κάθε τραύμα ξεχωριστά απαιτεί τη δική του, αποκλειστική θεραπεία. Άρα, συλλήβδην γαλαντόμες πολιτικές εντυπωσιασμού δεν ωφελούν. Απαιτείται μακροχρόνια, συμμετοχική, βασανιστική, αλληλέγγυα στην ουσία της, στρατηγική κάλυψης με ολοκληρωμένα πακέτα 57 (όσα και τα θύματα) προγραμμάτων για τις οικογένειες των θυμάτων, 36 (ή όσα είναι ακριβώς) των νοσηλευθέντων ή νοσηλευμένων τραυματιών, πολυτραυματιών, καθώς και των υπολοίπων ομάδων, κατανεμημένα, με ονοματεπώνυμο και διεύθυνση, με συνοδοιπορία κράτους πρόνοιας, αυτοδιοίκησης και πληγέντων. Προγράμματα που θα περιέχουν το αυτονόητο της μακροχρόνιας αρωγής, αλλά δυστυχώς και σήμερα ακόμα ζητούμενο. Επιγραμματικά σημειώνουμε μια σειρά τέτοιων πρωτοβουλιών, όπως:
- Εξασφάλιση επιτόπιας, λεπτομερούς ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ, με οργανωμένα κλιμάκια ειδικών επιστημόνων και κοινωνικών λειτουργών, σε κάθε οικογένεια όλων των θυμάτων-τραυματιών, στο χώρο κατοικίας τους, για τον εντοπισμό και την καταγραφή των συγκεκριμένων και ιδιαίτερων ψυχολογικών, κοινωνικών, οικονομικών και άλλων αμείλικτων προβλημάτων,που αντιμετωπίζουν, μετά την τραγωδία, όταν πια κατακάτσει για τα καλά στους ώμους τους η ασήκωτη, ανεξίτηλη σκόνη.
- Εξασφάλιση προγραμμάτων μακροχρόνιας, διαρκούς δωρεάν ψυχολογικής τους υποστήριξης, με ειδικούς, για όσο χρονικό διάστημα απαιτηθεί.
- Δωρεάν εξασφάλιση μετανοσοκομειακής Αποκατάστασης για τους βαριά τραυματισμένους ή πολυτραυματίες, σε εξειδικευμένα, κατά περίπτωση, ΚΕΝΤΡΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ του εσωτερικού ή εξωτερικού.
- Άμεσα, οικονομικό βοήθημα - αποζημίωση για τις οικογένειες των πληγέντων. Το κράτος δεν επιτρέπεται να περιμένει την επιδίκαση αποζημιώσεων, από δικαστικές διεκδικήσεις των ίδιων των οικογενειών. Εξασφάλιση εργασιακής, ασφαλιστικής κάλυψης μελών των οικογενειών, φορολογικές απαλλαγές, απαλλαγή χρεών κλπ (με βάση τα αποτελέσματα της κοινωνικής έρευνας, που θα πρέπει να προηγηθεί), πρόσληψη στο δημόσιο, απονομή σύνταξης, ανάληψη πάγιων δαπανών φροντίδας, επιμέλειας ανηλίκων μελών σε περίπτωση θανόντα γονέα-κηδεμόνα, κλπ. Εξασφάλιση κάθε άλλης συνοδευτικής υπηρεσίας και κοινωνικών αγαθών, όπως αντιμετώπιση προβλημάτων στέγασης, δωρεάν εξασφάλιση θέσης σε παιδικό σταθμό, στην ανώτερη-ανώτατη εκπαίδευση, κλπ.
Έχει μεγάλη σημασία όλη η επίπονη διαδρομή των πληγέντων να μοιράζεται καθημερινά με τους επιφορτισμένους λειτουργούς πρόνοιας, που θα τους εξασφαλίσει η Πολιτεία, δεδομένου ότι η αίσθηση του ΜΑΖΙ είναι αναντικατάστατη και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να καλυφθεί με εφάπαξ οικονομικές παροχές, όσο «απλόχερες» και να είναι. Απεναντίας….
Όσο για το κοινωνικό τραύμα, που συνοδεύεται από ολιστική κατάρρευση της εμπιστοσύνης των πολιτών, απαιτείται επίπονη πολιτική προσπάθεια, πέρα από κραυγές και τοξικά περιβάλλοντα, που είχαμε μέχρι πρόσφατα βιώσει, με ευθύνη των δυο μονομάχων ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ. Έστω και με δραματικό τρόπο αποδείχτηκε σοφή, και συνεπής στη σοσιαλδημοκρατική παράδοση της σύνθεσης και της κοινωνικής πολιτικής-δικαιοσύνης, στην οποία επέμενε το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, όλο το προηγούμενο διάστημα. Όταν σε ισοπεδωτικές, εκβιαστικές προκλήσεις του τύπου:«με ποιον θα πάτε και ποιον θα αφήσετε» απαντούσε: «Με το πρόγραμμά μας, με τις πολιτικές μας προτάσεις για ανάπτυξη με ισότητα, δικαιοσύνη και ισχυρό κράτος πρόνοιας.»