Πηγή: Η Γνώμη Αλεξανδρούπολης 

«Νενίκηκά σε Βαγιαζήτ»

Η επίσκεψη και η ξενάγηση στο Τέμενος Βαγιαζήτ του Διδυμοτείχου είναι μια ανεπανάληπτη εμπειρία. Ιδιαίτερα εάν έχεις το προνόμιο να σε ξεναγεί και να σε ενημερώνει για την περιπετειώδη ιστορία αυτού του μοναδικού μνημείου, η αρχαιολόγος Λίλα Σαμπανοπούλου η οποία αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της επιστημονικής της ζωής, και όχι μόνο, στη μελέτη και στη αναστύλωση του σημαντικότερου Οθωμανικού Τεμένους των Βαλκανίων. Η Λίλα (ας μου επιτραπεί να την αποκαλώ με το μικρό της όνομα) είναι η προσωποποίηση της ευθύνης και του καθήκοντος. Τη διακρίνει η αμετακίνητη προσήλωση στο στόχο και είναι λάτρης της επιστημονικής και ιστορικής ακρίβειας. Δεν τα πάει καλά με τη γραφειοκρατία, αλλά ούτε και με τους προσωπικούς ανταγωνισμούς (για να μην πω ίντριγκες) , που ευδοκιμούν και είναι ιδιαίτερα ευκρινείς στον χώρο της αρχαιολογίας του δημόσιου τομέα.

Αν ο Μαχαιρίτσας δεν έφευγε τόσο πρόωρα από τη ζωή, θα μπορούσε ίσως να περιγράψει τη σχέση του Τεμένους Βαγιαζήτ με την τοπική κοινωνία με ένα νέο «Διδυμότειχο μπλούζ». Το Τζαμί, όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι, δεν το είχαν συμπαθήσει ποτέ . Από παντού είναι ορατός και δεσπόζει της Πόλης των Κάστρων ο πανύψηλος πέτρινος μιναρές , με τους δύο κυκλικούς εξώστες, πραγματικό έργο τέχνης. Το γεγονός αυτό η τοπική Μητρόπολη δεν το αποδέχθηκε ποτέ. Αγνόησε το ιστορικό πλαίσιο της κατασκευής του προς τιμή του Σουλτάνου Βαγιαζήτ Β? , την εποχή που το Διδυμότειχο ήταν πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και προσέδωσε στην παρουσία του στην κεντρική πλατεία της πόλης, χαρακτήρα θρησκευτικής αντιπαράθεσης μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων. Το 1994, εγκαινιάστηκε ο νέος μητροπολιτικός ναός της «Ελευθερώτριας», με πανύψηλο καμπαναριό, που θεμελιώθηκε επάνω στο παλιό μουσουλμανικό νεκροταφείο, σε ένα ύψωμα απέναντι από το Τέμενος. Ο τότε Μητροπολίτης , κατά τα «Θυρανοίξια» του ναού, αναφώνησε ως νέος Ιουστινιανός «νενίκηκά σε Βαγιαζήτ» . Έτσι εγκαινίασε τη δική του Αγία Σοφία, απέναντι στο τζαμί των απίστων.

Συνέχεια