Η σοσιαλδημοκρατία επιστρέφει ή απλά σάπισε το «μήλο» του CDU; H Μέρκελ της τεράστιας λαϊκής αποδοχής, άφησε πίσω της μια ισχυρή Γερμανία ή τιμωρήθηκε μιας και δεν κατέστησε ποτέ τη χώρα ηγέτιδα δύναμη στον δυτικό κόσμο; Εν τέλει, τι είδαμε στις εκλογές του ισχυρότερου κράτους της Ευρώπης;

Πολλές αναλύσεις γράφτηκαν αλλά εδώ αποκωδικοποιούμε τη γλώσσα των αριθμών, οι οποίοι έχουν τον προνόμιο όταν «μιλάνε» να είναι ειλικρινείς και λιτοί.

Τα ποσοστά των κομμάτων από τις εκλογές του 2013 μέχρι και το 2021

Οι μετακινήσεις στα κόμματα σε σχέση με τις εκλογές του 2017

SPD  

CDU/CSU

ΠΡΑΣΙΝΟΙ

Ηλικιακές κατανομές

Μικρότεροι των 30 ετών

Μεγαλύτεροι των 60

Ανατολική/ Δυτική Γερμανία

Τι μας λένε οι παραπάνω αριθμοί;

Πρώτο συμπέρασμα: Το CDU/CSU μέσα σε 8  χρόνια έχασε το 40% της δύναμης του. Με μία πρώτη ανάγνωση μπορούμε να χωρίσουμε σε δύο εποχές τις απώλειες: το 2017 έχασε σε αναλογία 2/1 τον κόσμο του πήγε στο ακροδεξιό AFD και στο φιλελεύθερο FDP,  (προς τα δύο κόμματα που «ακουμπάει»), ενώ σε αυτές τις εκλογές έχασε κόσμο προς το SPD και τους πρασίνους όπως βλέπουμε στον 2^ο πίνακα. Παρόλη την στροφή στο κέντρο με την υποψηφιότητα Λάσετ, το κόμμα δεν κατάφερε να κρατήσει αυτούς τους ψηφοφόρους, μιας και η υποψηφιότητα αυτή ήταν τελικά αρκετά αδύναμη. Η αποδοχή του στους νεαρούς ψηφοφόρους είναι ελάχιστη για ένα κυβερνητικό κόμμα (11% από το 25% του 2017). Μπορούμε να πούμε πως έχασε την πρωτιά και από την μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις π. ανατολικές περιοχές σε σχέση με τις δυτικές (πίνακας 4) πιθανά και λόγω της απόσυρσης της ανατολικογερμανίδας τ. προέδρου του κόμματος. Το λαϊκό κόμμα της Γερμανίας κούρασε και κουράστηκε, πράγμα λογικό μετά από 16 χρόνια. 

Δεύτερο συμπέρασμα: Η στροφή στη σοσιαλδημοκρατία, η οποία ακούγεται συνέχεια και στην χώρα μας, μάλλον είναι στροφή …360 μοιρών. Το SPD ξαναγύρισε στα ποσοστά του 2013, όταν και είχε χάσει με 16 μονάδες από τον αιώνιο αντίπαλο. Κατάφερε να πάρει στην τελική ευθεία κόσμο από την Αριστερά, μιας και έδωσε κυβερνητική επιλογή σε έναν κόσμο που το είχε ξεχάσει και από το CDU μιας και ο μέσος Γερμανός, δεν επέλεξε κόμμα αλλά ικανότερο κυβερνήτη στο πρόσωπο του Σόλτς (πινάκας 2). Αλίμονο όμως, αν πέραν της φυσιολογικής χαράς της νίκης, το αποτέλεσμα δε φέρνει και προβληματισμό στο πρώτο κόμμα. Κρατώ την πτώση του SPD σε σχέση με το 2017 στις νέες ηλικίες, πράγμα σπάνιο για ένα κόμμα που εν τέλει ανέβασε τα συνολικά του ποσοστά σε σχέση με το 2017 κατά 25%.

Τρίτο συμπέρασμα: Στο επιτελείο των Πρασίνων πρέπει να έχει μείνει μια γλυκόπικρη γεύση. Σε σχέση με τις εκλογές του 2017 είναι οι απόλυτοι νικητές αλλά η κατάρρευση του τελευταίου μήνα δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Φαίνεται ότι έπιασαν ταβάνι και όταν τέθηκε το θέμα της καγκελαρίας, μάλλον …ζαλίστηκαν εκεί στα ψηλά των δημοσκοπήσεων και απώλεσαν γρήγορα τις πιθανότητες νίκης τους.  Φυσικά το γεγονός του μη  ξεκάθαρου κυβερνητικού προγράμματος, υποσχόμενοι σε όλους τα πάντα, μπορεί να οδήγησε στην αύξηση των ποσοστών, αλλά σε δεύτερο στάδιο ήταν ανασταλτικός παράγοντας για να «αλλάξουν επίπεδο». Θα σημείωνα πως στην τελική ευθεία κρίθηκε σημαντικότερο για τον  μέσο Γερμανό κάτι που στην χώρα μας για παράδειγμα ήταν αντίστροφο: Παρά την κρίση, θεωρεί πως το κράτος του είναι από τις χώρες που επλήγησαν λιγότερο σε αυτή την δύσκολη δεκαετία – σε αντιδιαστολή με τις μεσογειακές χώρες, όπου κυριάρχησαν κόμματα, τα οποία  προσέφεραν απλόχερα «λαϊκιστική ελπίδα».

Τέταρτο συμπέρασμα: To FPD απέδειξε πως είναι ο πλέον σταθερός κυβερνητικός εταίρος. Είναι απίθανο να μην ξαναβρίσκεται στην επόμενη κυβέρνηση και μαζί με τους πρασίνους κυριαρχεί στις μικρές ηλικίες. Είναι ξεκάθαρο, πως τα παραδοσιακά κόμματα δεν μπορούν να απαντήσουν στις ερωτήσεις των νέων, οι οποίοι ΔΕΝ πάνε ούτε στα ακραία και παραδοσιακού τύπου κόμματα (AFD & Αριστερά) αλλά ψάχνουν κάτι πραγματικά καινούριο. Θα εξεταστεί σε επόμενες εκλογικές διαδικασίες αν αυτό θα είναι και πραγματική τάση πλήρους απόρριψης των παλιών – συστημικών κομμάτων.

Πέμπτο συμπέρασμα: Τα ακραία κόμματα που λέγαμε παραπάνω λαμβάνουν σχεδόν 30% στις τ. ανατολικές περιοχές, πράγμα που δείχνει πως η περίφημη ενοποίηση μάλλον δεν έγινε ποτέ πράξη επί της ουσίας. Το τρένο της εξέλιξης πέρασε και μάλλον αυτές οι περιοχές έμειναν για πάντα πίσω. Ειδικότερα το κόμμα της Αριστεράς φαίνεται να περνά στην χρονοντούλαπο της ιστορίας, μιας και οι νέοι επιλέγουν τους πρασίνους και οι μεγαλύτεροι γυρνάνε ξανά στο SPD.

Τι γίνεται τώρα λοιπόν; Είναι δεδομένο πως τα δυο κόμματα που βρίσκονται στα κομματικά άκρα δεν θα μετέχουν της νέας κυβέρνησης. Θεωρώ πως ο μεγάλος συνασπισμός δύσκολα θα γίνει πράξη μιας και το CDU/CSU θα προσπαθήσει να ξαναχτιστεί στην αντιπολίτευση. Όλες οι μετρήσεις δείχνουν πως οι πολίτες θα ήθελαν να δουν το SPD ως τον βασικό κυβερνητικό πυλώνα σε συνεργασία με το FPD και τους πρασίνους. Αν το δούμε τελείως κυνικά αυτοί οι τρείς ήταν και οι νικητές των εκλογών, οπότε το κοινό θέλει  «να αποδοθεί εκλογική δικαιοσύνη». Εν τέλει μάλλον αυτός ο συνασπισμός αποτελεί και την πλέον  βολική λύση για όλους.