Υπάρχουν ορισμένες αυταπάτες που καλλιεργούνται για λόγους ευτελούς προπαγάνδας. Παράδειγμα, τα διάφορα «success stories», εσχάτως με αφορμή κεντρικά ζητήματα, όπως είναι το πρωτογενές πλεόνασμα και, επίσης, η ανάπτυξη που θα φέρουν προσεχώς οι «Paulson» και τα άλλα ευαγή ιδρύματα των διεθνών αγορών. Οσον αφορά το πλεόνασμα, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κύρια «χρησιμότητά» του είναι να προσφέρει στην κυβέρνηση την ευκαιρία να επιστρέψει με προεκλογικές επιταγές το 70% όσων ήδη (χωρίς να απαιτείται από το πρόγραμμα…) έχει αφαιρέσει. Κατά τα λοιπά, η εγκυρότητα και η διατηρησιμότητα αυτού του πλεονάσματος αμφισβητούνται τόσο έντονα, ώστε ουδείς πιστεύει ότι αποτελεί το εφαλτήριο για έξοδο της χώρας στις αγορές φέτος.
Οσον αφορά την ανάπτυξη, η κρίση κατέστρεψε περίπου 45 δισ. ευρώ από τον ετήσιο πλούτο. Αν επαληθευτούν οι κυβερνητικές προβλέψεις (και όχι οι δυσμενέστερες του ΟΟΣΑ κ.ά.) τότε, το 2014 το ΑΕΠ θα αυξηθεί 1 δισ. ευρώ περίπου. Πρόκειται για μεγέθυνση στα όρια του στατιστικού λάθους. Οι συνθήκες ζωής θα καθίστανται με γεωμετρική πρόοδο πιο αφόρητες όσο διαρκεί αυτή η κατάσταση. Που θα έχει πολυετή διάρκεια, αν ασχολούμαστε μόνο με το χρέος (τι θα μας δώσουν οι ξένοι) και διόλου με την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας (τι θα κάνουμε εμείς).
Πιο επικίνδυνη είναι η αυταπάτη ότι η χώρα μπορεί να σωθεί από άλλους. Παράδειγμα, από τους δανειστές, από την Ευρώπη.
Η αλήθεια είναι ότι στην Ευρώπη ωριμάζουν μεγάλες ανατροπές. Σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αντικείμενο προβληματισμών και συζητήσεων γίνεται το σχέδιο που αναμένεται να παρουσιάσει η Γερμανία αναφορικά με τη νέα αρχιτεκτονική της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οι Χριστιανοδημοκράτες θα ήθελαν να διαμορφώσουν μια Ευρώπη τριών ταχυτήτων, με τις ισχυρές χώρες του Βορρά στην πρώτη, χώρες του ευρωπαϊκού Νότου στη δεύτερη και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (πλην Πολωνίας) στην τρίτη, με μειωμένα δικαιώματα για τις χώρες δεύτερης και τρίτης ταχύτητας.
Επιπλέον, η Ελλάδα έχει τις δικές της «εκκρεμότητες». Μία, άμεση, είναι το νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2014-2017, που θα πρέπει να συμφωνηθεί στις αρχές του νέου χρόνου. Δεύτερη, μετά τις ευρωεκλογές, είναι η ρύθμιση που θα γίνει για το δημόσιο χρέος, με αναμενόμενη επιμήκυνση και μείωση επιτοκίου. Τρίτη, η συμφωνία που θα συνοδεύσει το νέο χρηματοδοτικό πακέτο, για να καλυφθούν οι ανάγκες της χώρας εφόσον δεν θα είναι σε θέση να αναζητήσει δάνεια από τις διεθνείς αγορές. Οι δανειστές θέλουν να διασφαλίσουν ότι θα πάρουν πίσω τα λεφτά τους. Σε εμάς εναπόκειται να κάνουμε το σχέδιο για τη μετά-την-κρίση-Ελλάδα. Θα προλάβουμε;
Γι’ αυτό, είναι επικίνδυνη μια τρίτη αυταπάτη. Οτι έχουμε χρόνο. Ο χρόνος μετρά αντίστροφα, το χρονόμετρο δεν το ρυθμίζουμε εμείς.
Ολα τα προηγούμενα, η παραγωγική ανασυγκρότηση της οικονομίας, η νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική, οι ειδικές συμφωνίες που πρέπει να συνάψει η χώρα μας, είναι μείζονος σημασίας θέματα, που η έκβασή τους θα σημαδέψει την ελληνική κοινωνία και τη διεθνή θέση της Ελλάδας για τις επόμενες δεκαετίες. Αν συνεχίσουμε όπως βαδίζουμε, θα φτάσουμε στη συνάντηση με αυτά τα θέματα, με την κοινωνία εξαντλημένη, να μην εμπιστεύεται ολωσδιόλου τις δυνάμεις της, ένα τμήμα της δηλητηριασμένο από αισθήματα ήττας και πάθος για «εκδίκηση», και με ένα πολιτικό σύστημα που θα το ποδηγετούν βαθιά συντηρητικές, ακραία μυωπικές, αυτιστικές, δυνάμεις – τέτοιες, άλλωστε, είναι ευδιάκριτες (και) στο εσωτερικό όλων των πολιτικών κομμάτων.
Γι’ αυτό, πιστεύω ότι η πιο επικίνδυνη αυταπάτη είναι η εξής: Οτι η καμπάνα θα χτυπήσει για τους άλλους…