Για μήνες, το ΠΑΣΟΚ δήλωνε σε όλους τους τόνους ότι θα αγωνιστεί για τη δημιουργία μιας ενιαίας κεντροαριστεράς. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ιδέα της συσπείρωσης δεν είναι απλά ενδιαφέρουσα αλλά απολύτως αναγκαία. Όμως, τα γεγονότα των τελευταίων ημερών έδειξαν τα όρια όλου του εγχειρήματος για τη δημιουργία της ελληνικής Ελιάς.
Ας θυμηθούμε μερικά απλά πράγματα:
Πρώτον, μια κεντροαριστερά είναι χρήσιμη όταν, από θέση ισχύος, προτείνει προοδευτικές εναλλακτικές σε σκληρές νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Όταν για παράδειγμα, ψάχνει και εντοπίζει επίορκους και όχι απλά διαθεσίμους. Είναι χρήσιμη όταν ψάχνει, μάταια, για αντιρατσιστικό νόμο σε Υπουργικό Συμβούλιο με Υπουργό «Ανακατάληψης των πόλεων». Σοσιαλδημοκρατικά κόμματα που στηρίζουν ή και συνεργάζονται με μια δεξιά κυβέρνηση, μπορεί να είναι χρήσιμα όταν είναι πολιτικά διακριτά, όταν έχουν έρμα και κόκκινες γραμμές. Γενικά, δεν υπάρχουν 58 διαφορετικοί λόγοι να χαίρεται κανείς ότι υπάρχει σοσιαλδημοκρατική έκφραση σε μια δεξιά κυβέρνηση. Μόνο ένας λόγος υπάρχει: όταν μπορεί με την παρουσία του σ/ ένα κυβερνητικό σχήμα να προτείνει και να προωθήσει μέτρα κοινωνικής δικαιοσύνης και να εμποδίσει το ξήλωμα προοδευτικών, μεταρρυθμιστικών τομών των προηγούμενων χρόνων.
Ανάμεσα στους πρωταθλητές της διαπραγμάτευσης, είναι χρήσιμο ένα κόμμα, μια συσπείρωση, που να γνωρίζει τι είναι υπό διαπραγμάτευση και τι όχι. Που δε βιάζεται να μοιράσει ένα αμφισβητούμενο πλεόνασμα. Μια σοσιαλδημοκρατική συσπείρωση μένει στο τραπέζι, αλλά όχι με κάθε όρο, ψάχνει συμμάχους, κάνει επιλογές προσώπων και συμμάχων, αλλά παραμένει συνθετικό. Μια κεντροαριστερά είναι χρήσιμη ως σημείο αναφοράς για το τι σημαίνει πολυσυλλεκτικότητα. Που δε σημαίνει συλλογή αντισημιτιστών και «πατριωτών» κάθε είδους.
Ένα γνήσιο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα υποστηρίζει ότι η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού, αλλά όχι με κάθε τρόπο και σίγουρα με σαφή στόχο. Ένα τέτοιο κόμμα είναι χρήσιμο ως έρμα, σε μια δεξιά που δε θέλει να συλλέγει, αλλά να αφομοιώνει γύρω από στόχους, συμφέροντα, ή ξενοφοβία.
Ένας σοσιαλδημοκρατικός χώρος είναι χρήσιμος, για να υπενθυμίζει ότι δεν υπάρχουν «δυο άκρα», αλλά ένας και μοναδικός φασισμός που δεν έχει το μονοπώλιο του κιτς, αφού έχουμε και Ξένιο Δία, αλλά έχει το μονοπώλιο μιας φυλετικά προσδιορισμένης κοσμοθεωρίας, που εξωθεί και ασκεί βία, που χλευάζει τη δημοκρατία και παρασιτεί σε βάρος της.
Ένας σοσιαλδημοκρατικός χώρος μπορεί να υπάρξει γύρω από ένα κόμμα στη βάση αποφάσεων του Συνεδρίου, με όρους και αρχές και όχι στη βάση συμφωνιών κορυφής.
Συμπερασματικά: Ένας τρίτος πόλος είναι σημαντικός, γιατί μια μετωπική σύγκρουση ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ είναι κακή για τη δημοκρατία και τη σταθερότητα. Όχι όμως χωρίς όρους και σίγουρα όχι για να εξυπηρετήσει την υπάρχουσα κυβέρνηση. Γιατί ένας φορέας της σοσιαλδημοκρατίας σε μια τέτοια θέση είτε αρνείται τον εαυτό του, είτε οδηγεί στην ανασύνθεση της αριστεράς. Επειδή η σοσιαλδημοκρατία για να κυβερνήσει, για να συλλέξει και να προσθέσει πολλούς, δεν είναι απαραίτητο ή νομοτελειακό να συμβιβαστεί: δε γίνεται αναγκαστικά ένα άθροισμα πελατειακών δικτύων, δε γίνεται ένα άθροισμα μηχανισμών χωρίς περιεχόμενο, δε γίνεται μια δεξιά με αριστερές καταβολές και λιγότερες αναστολές, δε γίνεται μια απλά «ρεαλιστική» αριστερά ή ένα απόλυτο τίποτα.