Η Αλάσκα είναι μια μικρή σε πληθυσμό πολιτεία που εκλέγει έναν μόνο βουλευτή (και στις πρόσφατες εκλογές έναν επίσης Γερουσιαστή), με σταθερή Ρεπουμπλικανική πλειοψηφία (γύρω στο 60%). Σε αυτη τη μικρή πολιτεία ο Τραμπ και ο «Τραμπισμός» υπέστησαν την πιο οδυνηρή τους ήττα. Ο Τραμπ κυριολεκτικά μισούσε την Μουρκόβσκι, κάτοχο της έδρας στη Γερουσία, που ήταν μια από τους λίγους Ρεπουμπλικάνους που ψήφισαν υπέρ της παραπομπής του (impeachment). Ο Τραμπ είχε επανειλημμένα δηλώσει ότι θα υποστηρίξει τον αντίπαλό τηs μέσα στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα (όπως και έκανε). Επίσης θαύμαζε από καιρό την ακροδεξιά Σάρα Πάλιν πρώην υποψήφια του Ρεπουμπλικανικού κόμματος για την αντιπροεδρία των ΗΠΑ. Την υποστήριξε ανεπιφύλακτα για τη Βουλή απέναντι στον μετριοπαθή Ρεπουμπλικάνο αντίπαλό της.

Και οι δυο Τραμπικοί υποψήφιοι έχασαν στις εκλογές. Εξελέγησαν η μετριοπαθής Ρεπουμπλικανή Μουρκόβσκι ξανά στη Γερουσία, και η  Μ. Πελτόλα στη Βουλή. Η τελευταία είναι ιθαγενής   (για πρώτη φορά στην ιστορία) και Δημοκρατική (για πρώτη φορά μετά από σαράντα χρόνια). Πως έγινε αυτό;

Μπορεί κάποιος να νομίζει ότι παντού οι Τραμπικοί έχασαν, και ότι η Αλάσκα δεν είναι παρά μια ακόμη επιβεβαίωση του κυρίαρχου ρεύματος στις πρόσφατες εκλογές. Η εντύπωση δεν είναι ακριβής (για παράδειγμα ο Γερουσιαστής του Οχάιο είναι Τραμπικός, ο ίδιος ο Τραμπ είναι ξανά υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, και κυρίως ο πιο πιθανός αντίπαλος του Τραμπ (ντε Σαντις) είναι ιδεολογικά πιο πολωτικός). Ξαναρωτώ: Τι έγινε στην Αλάσκα και νικήθηκε όχι μόνον ο Τραμπ αλλά και ο Τραμπισμός, δηλαδή νίκησαν οι μετριοπαθείς είτε Ρεπουμπλικάνοι είτε Δημοκρατικοί;

Η Αλάσκα έχει υιοθετήσει ένα εκλογικό σύστημα το οποίο ονομάζει rank order

(κατάταξη κατά σειρά προτίμησης)[1] σύμφωνα με το οποίο οι εκλογείς δεν εκφράζουν την προτίμηση τους για έναν και μόνον υποψήφιο, αλλά κατατάσσουν τους τέσσερις η πέντε καλυτέρους κατά τη γνώμη τους υποψήφιους κατά σειρά προτίμησης. Οι ψήφοι καταμετρούνται ως εξής: Πρώτα μετρούνται οι πρώτες προτιμήσεις, και αν ένας υποψήφιος συγκεντρώσει την πλειοψηφία εκλέγεται αμέσως. Στην αντίθετη περίπτωση, ο υποψήφιος με τις λιγότερες πρώτες ψήφους θεωρείται χαμένος, και οι δεύτερες προτιμήσεις όσων τον είχαν επιλέξει καταμετρούνται ως ψήφοι. Αν κάποιος υποψήφιος με αυτόν τον τρόπο συγκεντρώσει πλειοψηφία, εκλέγεται. Αλλιώς, ο επόμενος υποψήφιος με λιγότερες ψήφους απομακρύνεται και οι επόμενες προτιμήσεις καταμετρούνται κ.ο.κ. μέχρι κάποιος να συγκεντρώσει πλειοψηφία.[2]

Για να απλοποιήσουμε την κατάσταση, ας παρακολουθήσουμε την αναμέτρηση ανάμεσα στους τρεις πιο δημοφιλείς υποψήφιους (μετά την απομάκρυνση των δυο τελευταίων). Και στις Βουλευτικές, και στις Γερουσιαστικές εκλογές, αυτοί ήταν:

Τραμπικός (Τ), Μετριοπαθής Ρεπουμπλικάνος (ΜΡ), Δημοκρατικός (Δ).

Οι πρώτες ψήφοι για τη Βουλή κατανεμήθηκαν ως εξής: Τ(Πάλιν) 26%, ΜΡ 23%, Δ(Πελτόλα) 49%. Κατά συνέπεια η τελική αναμέτρηση ήταν ανάμεσα σε ένα Τραμπικό και Δημοκρατικό υποψήφιους. Ρυθμιστές ήταν οι ψηφοφόροι του μετριοπαθούς Ρεπουμπλικάνου. Αρκετοί από αυτούς είχαν δεύτερη  τη Δημοκρατική υποψήφια, κι ἐτσι η Πελτόλα νίκησε την Παλιν.

 Οι πρώτες ψήφοι για τη Γερουσία δόθηκαν: Τ 42%, ΜΡ (Μουρκοβσκι) 43%, Δ 10%. Η τελική αναμέτρηση ήταν ανάμεσα στις δυο πτέρυγες του Ρεπουμπλικανικού κόμματος. Ρυθμιστές της αναμέτρησης ήταν οι δημοκρατικοί ψηφοφόροι, που επιβράβευσαν τη Μουρκόβσκι για την πολιτική της στάση.

Και στις δυο περιπτώσεις ο Τραμπικός υποψήφιος μπήκε στον τελικό γύρο. Όμως οι ψήφοι του τρίτου υποψήφιου (είτε αυτός ήταν στο κέντρο (Βουλή), είτε στο άκρο (Γερουσία)) αντί να αγνοηθούν (όπως γίνεται συνήθως στα πλειοψηφικά συστήματα) μέτρησαν υπέρ του πιο μετριοπαθούς υποψήφιου και του έδωσαν τη νίκη.

Οι Αμερικάνικες πολιτείες διαλέγουν η κάθε μια από μόνη της το εκλογικό της σύστημα. Το ίδιο σύστημα έχει υιοθετήσει και το Μαίιν. Παρόμοια συστήματα έχουν και η Καλιφόρνια και η Ουάσιγκτον. Πρόσφατα, η Νεβάδα αποφάσισε με δημοψήφισμα να υιοθετήσει το ίδιο σύστημα με την Αλάσκα.

Το βασικό χαρακτηριστικό του εκλογικού συστήματος της Αλάσκα είναι ότι οι ψηφοφόροι δεν δίνουν μια μόνο ψήφο, αλλά εκφράζουν τη γνώμη τους πιο ολοκληρωμένα και εμπεριστατωμένα, με το να αποτιμούν όλους τους σημαντικούς υποψήφιους. Επίσης, αυτή η γνώμη λαμβάνεται  ενεργά υπόψη στη διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος. Το πιο μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα ενός εκλογικού συστήματος με πολλαπλές ψήφους είναι ότι τα πολιτικά κόμματα θα επιλέγουν λιγότερο πολωτικές ρητορικές και στρατηγικές, γιατί θα απευθύνονται και θα αποζητούν τις ψήφους όχι μόνον των δικών τους ψηφοφόρων, αλλά και των ψηφοφόρων άλλων κομμάτων, και τελικά θα συνειδητοποιήσουν ότι οι ψηφοφόροι δεν τους ανήκουν, αλλά αποτελούν (συλλογικά) το σώμα το οποίο πρέπει να υπηρετούν σε μια δημοκρατική πολιτεία.

Η διαμόρφωση των εκλογικών συστημάτων δεν είναι γραμμική υπόθεση. Και τα δυο κόμματα στη Νεβάδα ήταν ενάντια στο νέο εκλογικό σύστημα. Η πολιτική διαπάλη για ένα εκλογικό σύστημα με πολλαπλές ψήφους έχει αρχίσει στις ΗΠΑ από τις αρχές του περασμένου αιώνα (στην Ουάσιγκτον), και ακόμα έχει πολλά εμπόδια μπροστά της. Για παράδειγμα, με δεδομένη την αρνητική στάση των δυο κομμάτων, ένα τέτοιο σύστημα δεν μπορεί μπορεί να υιοθετηθεί πάρα μόνο με δημοψήφισμα.

Ίσως ο αναγνώστης να νομίζει ότι το παράδειγμα του εκλογικού συστήματος της Αλάσκα με πολλαπλές ψήφους  δεν μπορεί να συνδυαστεί με αναλογικούς (απλούς η ενισχυμένους) τρόπους κατανομής βουλευτικών εδρών. Η εντύπωση είναι αβάσιμη. Αποδεικνύεται μαθηματικά και έχει δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά το παράδειγμα της Ολλανδίας όπου η προσομοίωση  με πολλαπλές ψήφους θα οδηγούσε σε κεντρώο αντί για ακροδεξιό κυβερνητικό συνασπισμό.[3] Σε άλλο άρθρο αναλύονται τα αποτελέσματα σε διάφορες χώρες διατηρώντας το εκλογικό τους σύστημα, αλλά παρέχοντας δικαίωμα πολλαπλής ψήφου.[4] Και τα δυο δείχνουν πως η πόλωση μπορεί να καταπολεμηθεί θεσμικά, μέσω του εκλογικού συστήματος. Και μάλιστα με περισσότερο σεβασμό της άποψης του πολίτη για δύο λόγους : πρώτον διότι παίρνεις υπόψη τη γνώμη όλων των πολιτών άρα ένα μειοψηφικό ποσοστό σχετικής πλειοψηφίας του πρώτου δεν υπερισχύει και δεύτερο γιατί δεν υποχρεώνεις τον πολίτη, δεν τον πιάνεις από το λαιμό για να διαλέγει το μικρότερο κακό.