Το ελληνικό πολιτικό φάσμα αδυνατεί να κατανοήσει την κρίση, αδυνατεί να συλλάβει τα βαθύτερα αίτιά της. Για τα μεν πολιτικά κόμματα που άσκησαν εξουσία και είναι συνυπεύθυνα για την σημερινή κατάσταση το πράγμα είναι αυτονόητο. Δεν υπάρχει η θέληση ή η παρρησία να αναλάβουν τις ευθύνες τους, δηλαδή της ειλικρινούς αίτησης συγγνώμης και της αυτοδιάλυσής τους. Για τα άλλα, δηλαδή τα αυτοθεωρούμενα μή συστημικά κόμματα, ανεξαρτήτως των άκρων του φάσματος, το πρόβλημα δεν τίθεται επειδή πάντα φταίνε οι άλλοι. Ετσι δεν υπάρχει υπεύθυνος για τίποτε.
Από το ένα άκρο στο άλλο η ελληνική πολιτική σκηνή δεν έχει πρόταση. Αυτό που ζούμε είναι πολλαπλώς ενδιαφέρον, εν πολλοίς τραυματικό, άδικο κι αδιέξοδο, αλλά δεν πρέπει να ξεχνούμε το κύριο: όλοι σχεδόν διαμαρτύρονται εναντίον της σηνερινής πολιτικής, της τρόϊκας, του Μνημονίου κοκ, αλλά δεν υπάρχει τεκμηριωμένη εναλλακτική πρόταση. Εννοώ πρόταση που να δίνει εθνική προοπτική, πρόταση με νόημα, με δύμαμη πειθούς, με κατεύθυνση και κοινωνικό περιεχόμενο.
Τί μέλλει γενέσθαι; Σε περιόδους κρίσης, όπως η σημερινή, οι εξελίξεις είναι απρόβλεπτες. Οι βίαιες και ραγδαίες οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές οδηγούν αναπόφευκτα σε αναδιάρθρωση του πολιτικού τοπίου. Μέχρι σήμερα οι τάσεις που διαφαίνονται, χωρίς όμως να παγιώνονται, είναι αυτές της διαμαρτυρίας, της οργής και της συνακόλουθης διερεύνησης, εκ μέρους των πολιτών, εναλλακτικών πολιτικών προτάσεων. Οι παραδοσιακοί πολιτικοί σχηματισμοί όλων των τάσεων, ακόμα κι αυτών που δεν έχουν δοκιμαστεί, είναι ήδη φθαρμένοι και κυρίως ανίκανοι να κατανοήσουν την συντελούμενη μετάλλαξη και την άφιξη της νέας εποχής. Γι αυτό το πολιτικό τοπίο είναι θολό, οι πολίτες δυσαρεστημένοι αλλά και αμήχανοι, το πολιτικό προσωπικό σε φάσεις άμυνας και αγώνα προσωπικής επιβίωσης.
Παρά την εξαιρετική και έκρυθμη κατάσταση που βιώνουμε σήμερα, η χώρα δεν διαθέτει εθνικό σχέδιο, δεν υπάρχει στρατηγική εξόδου από την κρίση, ούτε προοπτική μιας ανάπτυξης διαφορετικού τύπου σε σχέση με το μοντέλο που μας έφερε στην καταστροφή. Κι όμως είναι επείγον να δοθούν απαντήσεις σε όλα τα μέτωπα, να επεξεργασθούμε λύσεις, να θέσουμε προτεραιότητες, να δώσουμε ελπίδα στη νέα γενιά.
Το κλειδί στην υπόθεση βρίσκεται στην πολιτική. Η οικονομία εξακολουθεί να είναι επηρεασμένη άμεσα ή έμμεσα από το κράτος, η κοινωνία των πολιτών είναι πολύ αδύνατη, η τοπική αυτοδιοίκηση εξαρτάται από τους κομματικούς συσχετισμούς, τα Πανεπιστήμια και η διανόηση συνδέονται λειτουργικά με το σύστημα νομής της εξουσίας. Δεν υπάρχουν δημιουργικές ανεξάρτητες φωνές, δεν έχουμε θεσμούς ικανούς να προτείνουν λύσεις χωρίς να προκαλέσουν την καχυποψία και φυσικά δεν αρκούν οι μεμονωμένες κινήσεις κάποιων φιλόδοξων προσώπων.
Χρειάζεται συνεπώς ένας ριζοσπαστικός σχηματισμός, δηλαδή ένας νέος πολιτικός φορέας που θα θέσει ως στόχο να αλλάξει ριζικά τα δεδομένα στα βασικά πεδία: πολιτική, οικονομία,κοινωνία. Όλοι οι τομείς πάσχουν, είναι πλέον γνωστά και φανερά τα στοιχεία, στην υγεία, στην εκπαίδευση, στην πρόνοια, στην οικονομία, στον πολιτισμό κλπ, και οι αναγκαίες αλλαγές πρέπει να επηρεάσουν κυρίως τις αντιλήψεις και τις τις συμπεριφορές των πολιτών.
Προϋπόθεση για την πολιτική αυτή αλλαγή είναι η σύλληψη ενός νέου σχεδίου, μιας νέας πρότασης και σχέσης του πολίτη με το κράτος και κυρίως την παραγωγή. Χωρίς αποτελεσματικό και δίκαιο κράτος, χωρίς παραγωγική οικονομία και κυρίως χωρίς χρήσιμες κοινωνικά μεταρρυθμίσεις δεν μπορεί να προχωρήσει τίποτε και το αδιέξοδο θα συνεχίζεται. Το εύρος όμως των προβλημάτων είναι τεράστιο γι αυτό δεν αρκεί πλέον ένα νέο κόμμα κλασσικού τύπου, ή μια συσπείρωση στελεχών γύρω από ένα πολιτικό πρόσωπο, ή ακόμα μια διάσπαση υφισταμένων κομματικών σχημάτων.
Χρειάζεται πλέον ένα εθνικό ριζοσπαστικό κίνημα που θα επανεξετάσει τα πάντα, στη βάση μιας εθνικής στρατηγικής και της υπεράσπισης του γενικού συμφέροντος. Χρειάζεται μια Δημοκρατία Ανθρωπιάς με άφθαρτη ηγεσία, νέες ιδέες και νέους τρόπους άσκησης της πολιτικής και κυρίως με αίσθηση της ευθύνης , της αξιοπρέπειας και της κοινωνικής προσφοράς και αλληλεγγύης. Αυτό το κίνημα πρέπει να εκφράσει την νέα κατάσταση, να δώσει δημιουργική διέξοδο σ τη νέα κοινωνική δυναμική, να εμπνεύσει τους νέους και να δημιουργήσει ελπίδα για τη χώρα. Όλα από την αρχή, με δική μας θέληση και πρωτοβουλία και δικό μας σχεδιασμό.
Ο Αθανάσιος Θεοδωράκης είναι πολιτικός επιστήμονας