Τα καλά και τα κακά νέα

Βασίλης Δεληγκάρης 31 Ιουλ 2014

Τα καλά νέα είναι πως η επόμενη επιθεώρηση από τους επικεφαλής του κλιμακίου της Τρόικας θα γίνει όπως ανακοινώθηκε αυτή τη φορά στο Παρίσι, όπου θα μεταβούν κυβερνητικά στελέχη αρχές Σεπτέμβρη. Αυτό σημαίνει ότι η διαδικασία ελέγχου τελείωσε πλέον με τη μορφή που την ξέραμε. Πρόκειται βέβαια για μια εξέλιξη που επηρεάζει σίγουρα τα πράγματα στο εσωτερικό της χώρας, κυρίως σε συμβολικό και ψυχολογικό επίπεδο σε πρώτη φάση. Το γεγονός όμως αυτό μπορεί να έχει ουσιαστική και πολιτική αξία, εφόσον αποδειχθεί από το φθινόπωρο, ότι εντάσσεται σε μια προσπάθεια των εταίρων και δανειστών να στηρίξουν ξανά – αυτή τη φορά πιο ουσιαστικά – την σημερινή κυβέρνηση και τη χώρα, κατανοώντας προφανώς τους κινδύνους από μια ενδεχόμενη πολιτική αποσταθεροποίηση. Αλλά και μια ενθάρρυνση – πρόκληση για την ελληνική κυβέρνηση και συνολικότερα το πολιτικό σύστημα, για να κινηθεί στο εξής και στα πλαίσια βέβαια της συνέχισης της προσπάθειας οριστικής εξόδου από την κρίση, με βάση τις δικές μας εθνικές προτεραιότητες. Καθώς όπως όλα δείχνουν, σε πείσμα όσων έχουν οικοδομήσει την ύπαρξή τους στο μνημόνιο, πως το μνημόνιο τελειώνει και η τρόικα θα πάψει να έχει λόγο ύπαρξης. Η χώρα θα μπορέσει έτσι, αν όλα αυτά συμβούν, να βγει από αυτή τη δύσκολη και εξαιρετικά δυσάρεστη κατάσταση και να ξαναγίνει μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα, με τις υποχρεώσεις της χώρας-μέλους της Ευρωζώνης όπως συμβαίνει με κάθε χώρα-μέλος.

Ωστόσο η δημοσιοποίηση της τριμηνιαίας έκθεσης του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής καταγράφει σαφώς την αβεβαιότητα και τους κινδύνους για την ελληνική οικονομία, λίγο πριν το τέλος του τρέχοντος προγράμματος προσαρμογής και δημιουργεί εύλογους προβληματισμούς και ανησυχίες. Αφού σε αυτή γίνεται λόγος για την εξάντληση της φοροδοτικής ικανότητας των ίδιων και των ίδιων φορολογουμένων, την ασθενή δυναμική ανάκαμψης, τη μείωση των επενδύσεων, την εξαγωγική άπνοια, την έκρηξη των μη εξυπηρετούμενων «κόκκινων» δανείων, τη μεταρρυθμιστική δυσκολία και διστακτικότητα και την εκρηκτική ανεργία που μπορεί να εμφανιστεί ότι πέφτει μόνο και μόνο επειδή πολλοί νέοι έχουν μεταναστεύσει.

Το συμπέρασμα της έκθεσης είναι ότι ασφαλώς και η χώρα θα χρειαστεί χρηματοδοτική υποστήριξη για τα επόμενα χρόνια και αυτό σημαίνει ότι θα συνεχίσει να βρίσκεται υπό κάποιου είδους εποπτεία (ελπίζουμε στα πλαίσια μιας κανονικότητας για χώρα της Ευρωζώνης) και θα αναλάβει φυσικά κάποιες δεσμεύσεις ακόμη και αν η λέξη μνημόνιο δεν ακουστεί ξανά.

Όμως και σε ευρωπαϊκό επίπεδο η κρίση θα μπορούσε εύκολα να ορθώσει ξανά κεφάλι, καθώς η ευρωζώνη είναι αμφίβολο αν είναι τόσο καλά προετοιμασμένη, ώστε να αντέξει ένα σοκ από ένα «απρόβλεπτο» γεγονός και δεν είναι και τόσο δύσκολο να δει κανείς σήμερα από πού θα μπορούσε να προέλθει ένα τέτοιο πλήγμα. Οι σχέσεις με την Ρωσία έχουν επιδεινωθεί με ταχείς ρυθμούς μετά την κατάρριψη του αεροσκάφους των Μαλαισιανών αερογραμμών στην Ουκρανία και οι σοβαρές κυρώσεις που η Ευρώπη μαζί με τις ΗΠΑ αποφάσισαν να επιβάλουν εις βάρος της Μόσχας, θα έχουν επιπτώσεις και για την ίδια την ΕΕ. Την έκταση τους μένει να τη δούμε και θα συσχετισθούν βεβαίως και από το μέγεθος των αντιδράσεων και των αντιποίνων της Ρωσίας.

Είναι προφανές λοιπόν πως θα βρεθούμε και πάλι τους επόμενους μήνες σε ένα νέο κομβικό σημείο στην εξέλιξη της δημοσιονομικής κρίσης και της προσπάθειας ανάταξης της χώρας, διαφορετικού τύπου βέβαια αυτή τη φορά αλλά εξίσου καθοριστικό. Όπου συνυπάρχουν θετικά και αρνητικά στοιχεία και προοπτικές και η περαιτέρω πορεία θα εξαρτηθεί τόσο από το γενικότερο κλίμα που θα διαμορφωθεί στην Ευρώπη τους επόμενους μήνες, όσο και από το πολιτικό κλίμα στο εσωτερικό της χώρας, την αντοχή του κυβερνητικού συνασπισμού και κυρίως από την αντοχή ή μη μιας καταβεβλημένης στην μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας.