Ο Χάρολντ Μακ Μίλαν, ο Βρετανός συντηρητικός πολιτικός που διετέλεσε πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας μεταξύ 1957 και 1963, ρωτήθηκε κάποτε από έναν δημοσιογράφο: «Τι φοβάστε περισσότερο κύριε πρωθυπουργέ;». Και εκείνος απάντησε: «Τα γεγονότα αγαπητέ μου, τα γεγονότα».
Αναρίθμητες είναι από τότε οι φορές που η ιστορική αυτή φράση επαληθεύθηκε, συνήθως δραματικά., ειδικά όταν οι υπεύθυνοι έτρεχαν πίσω από τα γεγονότα, αντί να τα προλαβαίνουν ή, όπου αυτό δεν ήταν εφικτό, να έχουν προετοιμασθεί εγκαίρως για την αντιμετώπισή τους. Αυτό συμβαίνει και στις μέρες μας. Το φετινό καλοκαίρι, οι ανά την Ευρώπη κυβερνήσεις τρέχουν πίσω από τις καταστροφικές πλημμύρες στη Γερμανία και στο Βέλγιο, πίσω από τις πρωτοφανείς πυρκαγιές στην Ελλάδα, τη Γαλλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία, πίσω από τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν και τις αναμενόμενες συνέπειές τους.
Πίσω από τα γεγονότα τρέχουν και τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που, για παράδειγμα, χρειάστηκαν έναν ολόκληρο χρόνο για να προβούν στην πρώτη εκταμίευση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης που αποφασίστηκε τον Ιούλιο του 2020. Και που, μαζί με πολλές κυβερνήσεις, ιδίως των χωρών που χρηματοδοτούν τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, αντιμετωπίζουν από πολύ επιφυλακτικά έως αρνητικά τις όποιες σκέψεις και προτάσεις για τη διατήρηση του μηχανισμού αυτού και μετά την περίοδο 2021-2026.
Τα γεγονότα όμως είναι βιαστικά και δεν μας περιμένουν. Οι όντως τολμηρές αποφάσεις για το Ταμείο Ανάκαμψης ήδη αρχίζουν να φαίνονται ανεπαρκείς, όχι μόνο από άποψη πόρων αλλά και από άποψη κατευθύνσεων. Η πράσινη μετάβαση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός που αποτελούν τις κύριες προτεραιότητες του ταμείου αυτού, ήδη εκτιμώνται ως οριακά επαρκείς για την αναγκαία ανάκαμψη από τις επιπτώσεις της πανδημίας και δεν μπορούν να καλύψουν επί πλέον τα όλο και περισσότερο αναδεικνυόμενα ελλείμματα στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι ένα σύνθετο ζήτημα που δεν χρειάζεται μόνο περιβαλλοντικού χαρακτήρα μέτρα αλλά απαιτεί συνολικές αλλαγές σε δραστηριότητες, σε προτεραιότητες και σε συμπεριφορές, γενικό ανασχεδιασμό του συστήματος υποδομών ώστε να καταστούν ανθεκτικές έναντι των νέων απειλητικών συνθηκών, άλλες προσεγγίσεις στον αναπτυξιακό σχεδιασμό, ριζικά διαφορετικές αντιλήψεις για το ύψος και τα κριτήρια κατανομής των ευρωπαϊκών πόρων.
Τα γεγονότα του καλοκαιριού έδειξαν επίσης, όπως το έδειξε ήδη και η πανδημία, ότι τα προβλήματα της Ευρώπης δεν αφορούν μόνο τους «συνήθεις υπόπτους», δηλαδή τον φτωχό ευρωπαϊκό νότο και τις ανατολικές χώρες της Ένωσης, αλλά επεκτείνονται χωρίς διακρίσεις στο σύνολο του εδάφους της.
Είμαστε λοιπόν μπροστά σε ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα το οποίο απαιτεί νέες, τολμηρές και άμεσες απαντήσεις σε ευρωπαϊκή κλίμακα, απαντήσεις που θα αφορούν όλα τα κράτη-μέλη. Το Ταμείο Ανάκαμψης πρέπει να είναι μόνο η αρχή. Η διατήρηση και η από τώρα γενναία επέκτασή του αποκτούν διαστάσεις υπαρξιακού χαρακτήρα για την Ευρωπαϊκή Ένωση και η εν εξελίξει Διάσκεψη για την Ευρώπη οφείλει να αναγνωρίσει έμπρακτα αυτή την ανάγκη. Τα γεγονότα, εκτός από βιαστικά, είναι και ανυπόμονα. Δεν θα περιμένουν για πολύ τις αποφάσεις μας.
Πηγή: www.tanea.gr