Τα δύσκολα διλήμματα

Παντελής Καψής 23 Σεπ 2015

Στις εκλογές η λογική της συναίνεσης ηττήθηκε. Επιλέξαμε ένα κόμμα που διακρίνεται για την αντι-μνημονιακή του ρητορική προκειμένου να εφαρμόσει το τρίτο μνημόνιο. Κι αυτό θα έχει συνέπειες. Η πρώτη φάνηκε ήδη. Ο κ. Τσίπρας επέλεξε για συνεργάτη του τον κ. Καμμένο. Η συμμαχία του «εθνολαϊκισμού» καλά κρατεί.

Το πώς θα κυβερνήσουν βέβαια είναι άλλο θέμα. Για το επόμενο διάστημα δεν έχουν επιλογή. Θα πρέπει να εφαρμόσουν γρήγορα και πιστά το μνημόνιο για να πάρουμε την επόμενη δόση και να αποφύγουμε περιπέτειες, ανάμεσά τους και το κούρεμα καταθέσεων. Στη συνέχεια ωστόσο ο κ. Τσίπρας θα βρεθεί αντιμέτωπος με δύσκολα διλήμματα. Για να μπει στον δρόμο της ανάπτυξης η οικονομία χρειάζεται σταθερότητα. Ο ΣΥΡΙΖΑ ωστόσο έχει δεσμευτεί για την εφαρμογή ενός «παράλληλου» προγράμματος με «ισοδύναμα» προκειμένου να καθησυχάσει στελέχη και οπαδούς που παραμένουν στη γραμμή του «όχι». Με δεδομένα τα σκληρά μέτρα που θα έρθουν η διαχείριση αυτής της αντίφασης είναι εξαιρετικά δύσκολη. Οι επικοινωνιακοί αντιπερισπασμοί με λίστες και σκάνδαλα κάποια στιγμή θα εξαντληθούν.

Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν, ήδη συζητούνται, δυο γραμμές. Η μια θα υποστηρίζει τη συμφιλίωση του ΣΥΡΙΖΑ με την πραγματικότητα και τη μετατροπή του σε κανονικό κεντροαριστερό κόμμα. Η άλλη θα υπερασπίζεται τον ριζοσπαστικό, αντισυστημικό του χαρακτήρα και τη σύγκρουση με το ευρωπαϊκό «κατεστημένο». Για την ώρα η προσωπική ακτινοβολία του κ. Τσίπρα δεν αφήνει περιθώρια διαφοροποιήσεων. Το τέλος της ιστορίας όμως δεν έχει γραφτεί ακόμα. Μια δεύτερη εσωκομματική κρίση παραμένει εξαιρετικά πιθανή. Ανάλογοι προβληματισμοί εκδηλώνονται στη Νέα Δημοκρατία. Ο πειρασμός για έναν αντι-Τσίπρα είναι μεγάλος. Πολλά στελέχη ζητούν τώρα αλλαγή στρατηγικής: Καμία συναίνεση, ανοιχτή πολεμική και καταψήφιση των μέτρων που θα φέρνει η κυβέρνηση για την εφαρμογή του μνημονίου, με άλλοθι φυσικά τα «ισοδύναμα». Σε συνδυασμό με τις εσωκομματικές αντιδράσεις του ΣΥΡΙΖΑ, γρήγορα το κλίμα στη Βουλή μπορεί να ξαναγίνει εκρηκτικό.

Στον αντίποδα υπάρχουν πολλοί που εμμένουν στη λογική των συναινέσεων και υποστηρίζουν την επανίδρυση ουσιαστικά του κόμματος με κεντρώο, μεταρρυθμιστικό προσανατολισμό και άνοιγμα σε νέα πρόσωπα και δυνάμεις εκτός ΝΔ. Οι εξελίξεις αυτές θα επηρεάσουν και τον ενδιάμεσο χώρο που καλύπτουν η Δημοκρατική Συμπαράταξη και το Ποτάμι. Για την ώρα η ήττα του κ. Θεοδωράκη διευκολύνει την προσέγγιση και τις προσπάθειες ανασυγκρότησης του χώρου. Αν όμως αύριο ο κ. Τσίπρας προσχωρήσει στη λογική της σοσιαλδημοκρατίας, θα υπάρχει μεγάλη πίεση για συνεργασία. Ανάλογη πίεση, κυρίως στον χώρο του Ποταμιού, θα υπάρξει αν η ΝΔ υιοθετήσει τη λογική του κεντρώου ανοίγματος. Δύσκολα μπορεί κανείς να κάνει προβλέψεις. Η συντριπτική πλειονότητα των κομμάτων στήριξε το μνημόνιο. Οι εκλογές όμως έδειξαν ότι η αντιμνημονιακή ρητορική κερδίζει ψήφους. Ο πειρασμός να ανακυκλώσουμε την κρίση παραμένει μεγάλος.