Πριν από πολλά πολλά χρόνια, είχα την τύχη να γνωρίσω έναν σπουδαίο δημοκράτη ευρωπαϊστή δημοσιογράφο και άνθρωπο. Ο Παναγιώτης Λαμπρίας ήταν τότε ευρωβουλευτής κι εμείς οι υπόλοιποι γραφειοκράτες των θεσμών. Κάθε μήνα στην ολομέλεια του Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο βρισκόμασταν είτε στο λόμπι του ξενοδοχείου, ξέπνοοι μετά μια κουραστική ημέρα, είτε σε κάποιο ταβερνάκι. Εμείς οι νέοι συνδαιτυμόνες από όλα τα κόμματα ζητούσαμε νέα από την Ελλάδα που είχε μπει σε μια περίοδο εσωτερικής αναταραχής και σκληρού ροκ και εκείνος για τα τεκταινόμενα στην Ενωση.
Τον Λαμπρία τον ξέραμε ως δημοσιογράφο περιωπής, αντιστασιακό και αγαπημένο του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Του άρεσε στο τέλος της ζωηρής συζήτησης να διηγείται ανέκδοτα, που μας χαλάρωναν με λίγα ποτηράκια Riesling.
Με αφορμή τον τίτλο του άρθρου του Γιάννη Πρετεντέρη στο ΒΗΜΑ «Οποιος δεν ακούει τον γιατρό», θυμήθηκα το ανέκδοτο που θα σας διηγηθώ.
Ενας σύζυγος πάει στον γιατρό και του περιγράφει κάποια συμπτώματα ανησυχητικά που εκδήλωσε πρόσφατα η σύζυγός του. Ο γιατρός γράφει εξετάσεις, που λίγες ημέρες μετά φτάνουν στο ιατρείο του. Ο αγχωμένος σύζυγος τηλεφωνεί στον γιατρό να μάθει τα αποτελέσματα. Αυτός ψάχνει τους φακέλους του και, ω συμφορά, ανακαλύπτει τα αποτελέσματα δύο γυναικών με το ίδιο όνομα, επώνυμο και όνομα συζύγου. Η μία είχε διάγνωση βαριάς καρδιοπάθειας και η άλλη AIDS! Τα χάνει, δεν ξέρει τι να πει και μέσα στη σαστιμάρα του λέει στον σύζυγο: «Κοιτάξτε. Πείτε στη σύζυγο να τρέξει πέντε φορές τον γύρο του τετραγώνου. Αν επιστρέψει, μην ξανακάνετε έρωτα μαζί της»!
Θυμήθηκα το ανέκδοτο, όταν βρέθηκα πριν από λίγες ημέρες στις Βρυξέλλες και μιλώντας με δημοσιογράφους και στελέχη δεξαμενών σκέψης αποκόμισα δύο αντιφατικά στοιχεία σχετικά με το μέλλον μας ως χώρας-μέλους της ΟΝΕ.
Το ένα επιβεβαιώθηκε και σχεδόν επίσημα από σχετικές δηλώσεις του προέδρου του Eurogroup κ. Ντάισελμπλουμ. Η «Ευρώπη» δεν θέλει εκλογές τώρα στην Ελλάδα. Προέχει η πολιτική σταθερότητα, που θα οδηγήσει στην ολοκλήρωση της τρέχουσας αξιολόγησης, απαραίτητου βήματος για την έξοδο στις αγορές μέχρι τον Αύγουστο του επόμενου χρόνου, οπότε τελειώνει το χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Αλλα χρήματα για στήριξη της Ελλάδας δεν υπάρχουν και δεν θα υπάρξουν. Ούτε κούρεμα του χρέους. Οι εκλογές στη Γερμανία έδειξαν ότι το λόμπι υπέρ της διατήρησης της πτωχευμένης χώρας στον σχεδιαζόμενο σκληρό πυρήνα για το καλό του ευρώ εξαϋλώνεται.
Το άλλο είναι ότι όλοι, μα όλοι εκφράζουν την απορία τους με την αισιοδοξία των κοινοτικών σε σχέση με τη δυνατότητα της χώρας να ξεπεράσει τα οικονομικά εμπόδια που σκάνε σαν φούσκες μπροστά στα μάτια μας. Με άλλα λόγια, ο χρόνος ίσως να έχει ήδη εξαντληθεί για τους σοβαρούς επενδυτές των ακραία συντηρητικών Ταμείων αγοράς κρατικών ομολόγων. Αυτοί, καθώς διαχειρίζονται κεφάλαια κρατικά, ασφαλιστικών ταμείων κ.ά. βλέπουν άλλα πράγματα. Το επενδυτικό κλίμα στη γραφειοκρατούμενη χώρα δεν έχει αλλάξει. Αντίθετα, τα εμπόδια που χρόνια στήνουμε σαν κράτος στις επενδύσεις -τις ιδιωτικές – αυξάνουν. Η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα έχει πείσει τους δύσπιστους ότι έχει αλλάξει ρότα. Η μάχη όμως που δίνει προσωπικά ο ίδιος από τη ΔΕΘ και μετά είναι δύσκολο να κερδηθεί. Και όχι μόνο αυτό, αλλά και διαρκείς κρίσεις ακόμη και αποχωρήσεις επενδυτών σημειώνονται στα τεφτέρια των διαχειριστών των Funds. Τα «κόκκινα» δάνεια σε συνδυασμό με τη φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση είναι μια ανοιχτή πληγή τόσο για τις τράπεζες όσο και για τα κρατικά έσοδα. Οι ιδιοκτήτες σπιτιών χωρίς επαρκή εισοδήματα, και αφού άντεξαν με δάνεια από συγγενείς και φίλους και με συνεχείς ρυθμίσεις, σήκωσαν τα χέρια ψηλά.
Οι τράπεζες μπορεί και να χρειαστούν νέες κεφαλαιοποιήσεις παρά την απόσυρση των απαιτήσεων του ΔΝΤ. Και τα αποτελέσματα των stress tests της ΕΚΤ θα ολοκληρωθούν μετά τον Δεκέμβριο.
Τα νέα πάλι από τον προϋπολογισμό του 2018 μόνο ενθουσιασμό δεν προκαλούν. Σε ανακοίνωσή του ο βουλευτής κ. Θεοχάρης επισημαίνει σημαντικά στοιχεία «απόκλισης από την πραγματικότητα» ως προς τις επενδύσεις, την ανάπτυξη, τη φορολόγηση κ.λπ.
Ολα αυτά τα στοιχεία και οι προβλέψεις ελπίζω και εύχομαι να μην επαληθευτούν. Και τα συγχαρητήρια – με προϋπόθεση ότι θα κάνουμε τη δουλειά μας – των αξιωματούχων όπως και η αισιοδοξία της κυβέρνησης να είναι η πραγματικότητα που δεν βλέπουν οι συνομιλητές μου. Αν όμως όλα αυτά τα θετικά είναι ετεροχρονισμένα; Αν δηλαδή αργήσαμε πολύ στο να αποφασίσουμε τι πρέπει να κάνουμε; Τότε πώς μπορεί κανείς να εξηγήσει την ευρωπαϊκή αισιοδοξία;
Κι εδώ επιστρέφουμε στο ανέκδοτο του αείμνηστου Λαμπρία.
Οι Ευρωπαίοι τα έχουν καταλάβει όλα αυτά. Και ξέρουν ότι είναι συνυπεύθυνοι στην υπερφορολόγηση, στην επιμονή για οριζόντιες περικοπές, στην αμέλειά τους να επιβάλουν από την αρχή στις ελληνικές κυβερνήσεις των μνημονίων τα μέτρα που πήραν μόνες τους οι κυβερνήσεις Πορτογαλίας, Κύπρου και Ιρλανδίας. Δεν βγαίνει το πρόγραμμα χωρίς ζωντανή οικονομία. Ετσι λοιπόν καταφεύγουν στην οχύρωση από τις ευθύνες τους. Και λένε: «Αν τρέξουν οι Ελληνες μαραθώνιο σε ρυθμό σπριντ και αν φτάσουν «ζωντανοί» στο τέρμα του Αυγούστου του 2018, τότε θα φύγουμε από την κοινή ευρωζωνική κλίνη». Γιατί η Ελλάδα έχει μια βαρύτερη ασθένεια από απλή καρδιοπάθεια. Και ασθενείς με τέτοιες παθήσεις τους απομονώνεις για να μη μεταδώσουν την ασθένειά τους στον αναμενόμενο νεογέννητο «σκληρό πυρήνα».
Σε μια έστω και απίθανη τέτοια περίπτωση υπάρχει λύση; Μπορούμε να ανατρέψουμε την πορεία προς ένα σύγχρονο ’22; Yes, we can. Αν ανατρέψουμε άμεσα τη διχαστική λογική του ’22 και πορευτούμε με ευθύνη του Πρωθυπουργού όχι σε εκλογές αλλά σε κοινή πορεία έκτακτης ανάγκης όλων των δημοκρατικών ευρωπαϊκών δυνάμεων. Η δύναμη είναι η μόνη γλώσσα που σέβονται οι μεγάλοι. Και η μεγαλύτερη δύναμη ενός έθνους είναι η πίστη στην πατρίδα και η εθνική ενότητα, όπως τότε που οι φυλακισμένοι της Ακροναυπλίας δήλωσαν καθαρά ότι συντάσσονται με το ΟΧΙ του δικτάτορα.
Το άρθρο δημοσιεύεται στο ΒΗΜΑ