Όταν τα μακρινά και πρωτόγνωρα και πολύπλοκα πράγματα επικοινωνούνται στις μάζες, η αλήθεια υφίσταται μια σημαντική και συχνά ριζική στρέβλωση. Το σύνθετο μετατρέπεται σε απλό, το υποθετικό σε δογματικό και το σχετικό σε απόλυτο. Walter Lippmann

.

Παραδοσιακά, η ανανεωτική αριστερά ποτέ δεν ήταν δογματική, διχαστική, απλουστευτική. Ανέκαθεν αναζητούσε απαντήσεις, υπερβαίνοντας τη διχοτομία των πολωτικών διακρίσεων “δεξιό-αριστερό” και “συντηρητικό-προοδευτικό”? έπραττε διακρίνοντας μεταξύ σωστού και λάθους, δίκαιου και άδικου? προάσπιζε τις έννοιες της προόδου και του ριζοσπαστισμού μέσω τομών, ρήξεων και συγκρούσεων, για έναν κόσμο πιο δημοκρατικό, ισότιμο, καλύτερο.

.

Σήμερα; Η Αριστερά καλείται να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων. Βρίσκεται ανάμεσα σε δύο αντίρροπες δυνάμεις και πρέπει να επιλέξει. Ο προεκλογικός αγώνας επικεντρώνεται στο μνημόνιο και έτσι ο διαχωρισμός των πολιτικών δυνάμεων περιορίζεται στο απλουστευτικό και παραπλανητικό δίπολο “φιλομνημονιακές / αντιμνημονιακές”. Ωστόσο, η πραγματική σύγκρουση των εκλογών της 17^ης Ιουνίου, είναι ανάμεσα στις δυνάμεις που επιδιώκουν τη διατήρηση και τη διαιώνιση των συνθηκών εκείνων που οδήγησαν τη χώρα μας στη σημερινή κατάσταση, και τις δυνάμεις εκείνες που, τουλάχιστον στο επίπεδο των προγραμματικών δηλώσεων, επιθυμούν να αλλάξουν τις υπάρχουσες δομές, να υπερβούν το πολιτικό σύστημα και να συγκρουστούν, ώστε να παραμείνει η χώρα στη Δύση. Για τις πρώτες, είμαστε βέβαιοι ως προς την ύπαρξή τους. Ως προς τις δεύτερες: η ελπίδα πεθαίνει… με τη χώρα.

.

.

Η εκλογική επιτυχία, ναι μεν έφερε την Αριστερά (του Σύριζα) στο προσκήνιο, αλλά ταυτόχρονα αποκάλυψε και τη γύμνια της. Το «αντισυστημικό» κόμμα που μέχρι χτες αιτούνταν το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας, την αναδιανομή του πλούτου και την κοινωνική δικαιοσύνη, σήμερα κλείνει το μάτι στους χτεσινούς πελάτες του ΠαΣόΚ και υπόσχεται την ολική τους επαναφορά. Από τη μία, υπόσχεται την ανάσταση του παπανδρεϊκού μοντέλου, που ηττήθηκε κατά κράτος (χρήματα που δεν υπάρχουν και διορισμοί που δεν μπορούν να γίνουν), ενώ από την άλλη, διαλαλεί τη μονομερή καταγγελία του μνημονίου εντός Ελλάδος, την επανεξέτασή του εκτός, την επιθυμία παραμονής στη ζώνη του ευρώ, ενώ την ίδια στιγμή μια ισχυρή μειοψηφία υπερασπίζεται την όχι και τόσο καταστροφική επιλογή της επιστροφής στη δραχμή!

.

Δυστυχώς, η προεκλογική ρητορική αυτής της Αριστεράς, εγκλωβισμένη σε έναν δημαγωγικό, ψηφοθηρικό λόγο, δεν δίνει μια προοπτική ανανέωσης και ανασύστασης του τόπου. Από αυτήν την Αριστερά μοιάζει να απουσιάζουν οι αξίες της ευρωπαϊκής, ανανεωτικής και δημοκρατικής αριστεράς, τις οποίες ο ετερόκλητος αυτός συνασπισμός συχνά επικαλείται. Τα θεμιτά χαρακτηριστικά μιας ανανεωτικής αριστεράς με ευρωπαϊκό προσανατολισμό, είναι δεδομένα, γνωστά και χιλιοειπωμένα. Εκείνο που έχει αξία τώρα είναι να δούμε κατά πόσον αυτή η Αριστερά τα διαθέτει.

.

Αν αυτή η Αριστερά ήταν διεθνιστική, πρώτα και κύρια, θα σεβόταν τους λαούς της Ευρώπης, που στο πλαίσιο της αλληλεγγύης, αποφάσισαν να χρηματοδοτήσουν τα δάνειά μας και ειδικά εκείνους που ζούσαν και ζουν φτωχότερα από εμάς.

.

Αν αυτή η Αριστερά πίστευε στην εθνική κυριαρχία, πρώτα και κύρια, θα αναζητούσε τρόπους για μείωση των ελλειμμάτων που γεννούν τον υπέρογκο δανεισμό και μετατρέπουν τη χώρα σε προτεκτοράτο των δανειστών της.

.

Αν αυτή η Αριστερά πίστευε στην κοινωνική δικαιοσύνη, πρώτα και κύρια, θα ζητούσε από όλους να αποδεχθούν τη δίκαιη λιτότητα και την ανακατανομή των διαθέσιμων πόρων, με στόχο την προστασία των αδυνάμων, όχι ως φιλολαϊκή πολιτική, όχι ως ελεημοσύνη, αλλά αντιθέτως ως πολιτική ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής και της συνεργασίας με στόχο την επανεκκίνηση. Θα ζητούσε την απάλειψη των προνομίων ομάδων και συντεχνιών, και κοινωνικό κράτος για όλους. Φτωχό και μετρημένο μεν, αλλά το ίδιο για όλους.

.

Αν αυτή η Αριστερά ήθελε να πολεμήσει την ανεργία και τη φτώχια, πρώτα και κύρια, θα ευνοούσε την καινοτομία, την επιχειρηματικότητα, τον επαναπατρισμό των κεφαλαίων, το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, το ήπιο πολιτικό κλίμα. Θα προσπαθούσε να μετατρέψει τους άνεργους πολίτες, από ανθρώπους που αναζητούν δουλειά, σε ανθρώπους που στήνουν δικές τους δουλειές. Θα γινόταν η φωνή εκείνων που δεν μπορούν να μιλήσουν και όχι το μεγάφωνο εκείνων που φωνάζουν πιο δυνατά.

.

Αν αυτή η Αριστερά ήταν επαναστατική, πρώτα και κύρια, θα ζητούσε τον εξορθολογισμό της παιδείας, την ανατροπή του εξισωτισμού προς τα κάτω, την καθιέρωση της αριστείας και της αξιολόγησης. Θα ήθελε περισσότερα πρότυπα και πειραματικά σχολεία, λιγότερα αλλά καλύτερα πανεπιστήμια, πραγματικά τεχνικά λύκεια. Μπορεί τα χρήματα να λείπουν, αλλά οι δάσκαλοι είναι διατεθειμένοι να δουλέψουν σκληρά, αρκεί να υπάρχει όραμα, σχέδιο και αξιόπιστος έλεγχος.

.

Αν αυτή η Αριστερά ήταν αντισυστημική, πρώτα και κύρια, θα ζητούσε βαθιές αλλαγές στη δημόσια διοίκηση, στη δικαιοσύνη, στο σύστημα των κρατικών επενδύσεων, στα νοσοκομεία. Δεν θα προστάτευε το κάθε λαμόγιο που δηλώνει αριστερό ή δυνάμει ψηφοφόρος. Θα επιζητούσε την καταστροφή των θυλάκων διακομματικής και συνδικαλιστικής διαπλοκής, που λυμαίνονται τον τόπο προς όφελος των αστικών κομμάτων και του παρασιτικού κεφαλαίου. Θα ζητούσε συγγνώμη από τον πολίτη, γιατί και αυτή συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη της γάγγραινας του κρατικού «συνδικαλισμού» που κατατρώει το σώμα της δημόσιας διοίκησης.

.

Αν αυτή η Αριστερά ήταν δημοκρατική, πρώτα και κύρια, θα δίδασκε τους πολίτες και ιδιαίτερα τους νέους, τα ιερά δικαιώματα της προσωπικής άποψης και της διαφωνίας. Θα δίδασκε υπακοή στους νόμους της Δημοκρατίας ό,τι κι αν αυτοί ορίζουν. Θα δίδασκε το σεβασμό στο κοινοβούλιο, όποιοι κι αν το απαρτίζουν, αφού είναι εκλεγμένοι από το λαό. Εξάλλου, μέσα από αυτό το κοινοβούλιο, αυτή η Αριστερά, που παρέα με την ακροδεξιά μούτζωνε και λοιδορούσε, αξιώνει και η ίδια την αυριανή ισχύ της.

.

Αλλά, δυστυχώς, έως τώρα δεν δείχνει να διαθέτει κανένα από αυτά τα χαρακτηριστικά. Αντίθετα, εμφανίζεται ως τέκνο του ίδιου πολιτικού συστήματος που δήθεν αντιμάχεται.

.

Τώρα ζητάει να κυβερνήσει. Να αντικαταστήσει εκείνη τον καταρρέοντα δικομματισμό. Οι πολίτες, όμως, πρέπει να γνωρίζουν ότι επιλέγοντας αυτούς, δεν ψηφίζουν τους εχθρούς του συστήματος που μας οδήγησε ως εδώ, δεν ψηφίζουν ριζοσπαστικά, δεν ψηφίζουν με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Ψηφίζουν μια νέα αναδυόμενη νομενκλατούρα, που θα αναπαράγει τις ήδη τραυματισμένες σχέσεις εξουσίας και θα αποκαταστήσει την αίγλη των κυρίαρχων μηχανισμών με αριστερό προσωπείο. Ψηφίζουν την ολική επαναφορά του πολιτικού συστήματος. Ψηφίζουν τις σιωπές, την απόκρυψη των αλλαγών που απαιτούνται για να δώσουν μια ελπιδοφόρα προοπτική στη χώρα.

.

.

Είμαστε «εμείς» ή «αυτοί»; Εξαρτάται.

.

Μας μένει λιγότερο από ένας μήνας μέχρι τις εκλογές. Ως φύσει αισιόδοξοι, περιμένουμε ένα θαύμα. Η σιωπή να γίνει λόγος. Ο διχασμός, σύνθεση. Ο δογματισμός, κριτική σκέψη.

.

.

.

*Ο Λεωνίδας Καστανάς και η Astrid Ζoe Okland είναι μέλη της ΚΕ της Δημοκρατικής Αριστεράς.

.