Πρώτα η εκλογή του αρχηγoύ ή το συνέδριο; Ο νέος φορέας στο χώρο του κέντρου και της σοσιαλδημοκρατίας πρέπει να είναι πολυκομματικός ή τα υφιστάμενα κόμματα οφείλουν να καταργηθούν; Πριν ξεκινήσει η συζήτηση για τις διαδικασίες, ας αρχίσουμε να μιλάμε για πολιτικές. Γιατί δεν υποστηρίζουμε όλοι τα ίδια πράγματα. Κι ας ξεκινήσουμε από τα βασικά και το πώς ορίζεται η έννοια της προόδου που έχει κακοποιηθεί στα χέρια εκείνων, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί έχουν ανεβάσει στη μαρκίζα τον όρο προοδευτικός ενώ σκέφτονται και δρουν με όρους της δεκαετίας του ΄80. Πρόοδος σημαίνει την «πορεία προς τα εμπρός», τη «βελτίωση».Συνεπώς, όταν μιλάμε για κάποιον «προοδευτικό», μιλάμε για κάποιον που βελτιώνει κάτι παλαιότερο, κινούμενος προς κάτι καλύτερο.
Ισχύει αυτό με πολλούς από τους αποκαλούμενους προοδευτικούς;
Είναι προοδευτικό ή βαθύτατα συντηρητικό να μην θίγεις τίποτα στο δημόσιο και να μην απολύεται ακόμη κι ο επίορκος υπάλληλος που συνεχίζει να πληρώνεται από τους φορολογούμενους;
Είναι προοδευτικό ή βαθύτατα συντηρητικό να έχεις να έχεις αναφορά στη Ρωσία, τη Βενεζουέλα και διάφορες υπανάπτυκτες χώρες της Λατ. Αμερικής αντί να έχεις ως πρότυπο τις ΗΠΑ και τις αναπτυγμένες χώρες της Ευρώπης που πρωτοπορούν στην επιστήμη και τις νέες τεχνολογίες;
Είναι προοδευτικό ή βαθύτατα συντηρητικό να διώχνεις επιφανείς Έλληνες που ήλθαν να βοηθήσουν στα συμβούλια των ΑΕΙ και να κάνεις αλλαγές στην Παιδεία που μας επιστρέφουν δεκαετίες πίσω αντί να κάνεις βήματα που σε φέρνουν πιο κοντά στον υπόλοιπο κόσμο;
Είναι προοδευτικό ή βαθύτατα συντηρητικό να ορίζει η Εκκλησία τι θα διδάσκεται στα σχολεία στο μάθημα των θρησκευτικών;
Η συζήτηση λοιπόν περί προόδου και συντήρησης πρέπει να γίνεται με βάση σύγχρονα δεδομένα κι όχι με βάση τις κάθετες διαχωριστικές γραμμές του μακρινού παρελθόντος.
Στο χώρο του κέντρου και της σοσιαλδημοκρατίας υπάρχουν επίσης προοδευτικοί και συντηρητικοί. Η συζήτηση περί στροφής προς τα αριστερά ή τα δεξιά είναι λάθος. Γιατί είναι αριστερό και προοδευτικό να μαζεύουν τα σκουπίδια μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι κι όχι ιδιωτικοί υπάλληλοι αν αυτό είναι προς το συμφέρον των δημοτών που πληρώνουν δημοτικά τέλη; Γιατί είναι αριστερό και προοδευτικό να καίγονται μέσα μαζικής μεταφοράς και περιουσίες των πολιτών και η αστυνομία να παραμένει απαθής; Ο διάλογος και η αντιπαράθεση αποκτά ουσιαστικό περιεχόμενο όταν αφορά τις λύσεις που προτείνει ο καθένας κι όχι όταν εξαντλείται σε ιδεολογικούς όρους δίχως κανένα ουσιαστικό αντίκρυσμα. Το πρόγραμμα πρέπει να προσδιορίζεται από τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες που ισχύουν στην Ελλάδα, έχοντας παράλληλα ανοιχτά μάτια στον κόσμο. Όχι για να αντιγράψουμε άκριτα. Στη Γαλλία, ο Εμ. Μακρόν επιχειρεί μια βαθιά μεταρρύθμιση της οικονομίας, της διοίκησης και του θεσμικού πλαισίου με παράλληλο εκσυγχρονισμό του κοινωνικού κράτους. Την ίδια στιγμή είναι αποφασισμένος να συμβάλει πιο αποφασιστικά στην ευρωπαϊκή ενοποίηση. Γιατί είναι πιο συντηρητικός από τον Αμόν ή τον Μελανσόν; Άλλοι έχουν ως σημείο αναφοράς τον Κόρμπιν. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση όταν στη Βρετανία κάποιος μιλάει για επανακρατικοποίηση επιχειρήσεων, δεν έχει στο νου του τη λειτουργία του δημοσίου για την εξυπηρέτηση του κόμματος του. Για να αντιληφθούμε τη διαφορά ας συγκρίνουμε (αν συγκρίνονται) το δημόσιο BBC με τη “δημόσια” ΕΡΤ.
Η Ελλάδα χρειάζεται βαθιές μεταρρυθμίσεις που θα την βοηθήσουν να μικρύνει την απόσταση που την χωρίζει από τις αναπτυγμένες χώρες. Μεταρρυθμίσεις στη διοίκηση, στην εκπαίδευση που πρέπει να παρακολουθήσει τις σύγχρονες εξελίξεις, στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Τη στιγμή που εμείς συζητάμε για αλλαγές που έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και δεκαετίες ο υπόλοιπος κόσμος προχωράει. Όπως είπε ο Τ. Γιαννίτσης μιλώντας στο συνέδριο της Δημοκρατικής Συμπαράταξης “σύντομα θα βρεθούμε αντιμέτωποι με νέα κύματα τεχνολογικών εξελίξεων που θα δημιουργήσουν νέες ιεραρχίες μεταξύ και στο εσωτερικό χωρών: Η τεχνητή ευφυΐα, η ρομποτική, οι ενεργειακές ή άλλες τεχνολογίες. Πώς θα διασφαλίσουμε τη συμμετοχή μας στην παγκόσμια απασχόληση; Μέσα από εκατοντάδες καφενομάγαζα, φαστφουντάδικα και τσαντίρια φοροδιαφυγής που κλείνουν ανά οκτάμηνο ή με τη δημιουργία σταθερών, δυναμικών, οργανωμένων και ισχυρών παραγωγικών μονάδων”; Αυτή θα έπρεπε να είναι η συζήτηση στη χώρα και μεταξύ των κομμάτων που μιλούν στο όνομα της προόδου. Είμαι σίγουρος ότι πολλοί από εκείνους που τον χειροκροτούσαν ήταν ανάμεσα σε αυτούς που διαδήλωναν στους δρόμους εναντίον των “δεξιών” μέτρων που είχε εισηγηθεί. Αν και οι περισσότεροι, έχουν μετακινηθεί “πιο αριστερά” και πιο “προοδευτικά” προς τον ΣΥΡΙΖΑ.
Για να μπορέσει λοιπόν ο χώρος του κέντρου και της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας να πρωταγωνιστήσει, έχει ανάγκη από ένα πραγματικά ριζοσπαστικό μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα κι από νέες δυνάμεις που μαζί με κάποιους έμπειρους και με θετικό αποτύπωμα, θα το εκφράσουν. Αυτό θα μπορέσει να δώσει ελπίδα στον κόσμο, ιδιαίτερα στη νέα γενιά κι όχι τα reunion των παραδοσιακών στελεχών.