Το φθινόπωρο του ’91, όταν η Γιουγκοσλαβία άρχισε να διαλύεται, η Ελλάδα ήρθε αντιμέτωπη με ένα πρόβλημα: πώς θα ονομάσει τη γιουγκοσλαβική Μακεδονία που έπαυε να είναι γιουγκοσλαβική και γινόταν ανεξάρτητο κράτος;
Βόρεια Μακεδονία; Άνω Μακεδονία; Μακεδονία του Βαρδάρη; Τίποτε από όλα αυτά. Πολιτικοί και αρχιερείς (!) κατασκεύασαν το σύνθημα «Η Μακεδονία είναι ΜΟΝΟ ελληνική», παραβλέποντας το γεγονός ότι γεωγραφικά η Μακεδονία εκτείνεται σε εδάφη και της πρώην Γιουγκοσλαβίας και της Βουλγαρίας. Τα περισσότερα ΜΜΕ στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη παρουσίασαν τον μετριοπαθή Κίρο Γκλιγκόροφ σαν τον σατανά και τα σχολεία έπρεπε να διοργανώσουν διαδηλώσεις κατά των «γυφτοσκοπιανών». Η πρόταση του πορτογάλου Πινέιρο για σύνθετη ονομασία – με αλλαγή του Συντάγματός τους και παύση της αλυτρωτικής προπαγάνδας – κατέληξε γρήγορα στα σκουπίδια.
Στην ακριτική Φλώρινα βέβαια – που ταξίδεψα εκείνη την εποχή- οι περισσότεροι γελούσαν με τις κραυγές των εθνικολαϊκιστών και τα πολεμικά ανακοινωθέντα πολιτικών που κυνηγούσαν την εξουσία γραπωμένοι στο άρμα του εθνικισμού. Άλλωστε στα σύνορά μας πολλοί μιλούν μαζί με τα ελληνικά και «μακεδονίτικα». Λογικό αν σκεφτεί κανείς πως στα γυρίσματα της ιστορίας η περιοχή πέρασε από πολλά χέρια πριν καταλήξει στα ελληνικά. Κάποιες οικογένειες έχουν συγγενείς στην άλλη πλευρά και αυτό δεν είναι μυστικό. Εμείς όμως εκεί: Καμία χρήση της λέξης Μακεδονία ούτε παραγώγων αυτής! Αποτέλεσμα; Η ελληνική διπλωματία απομονώθηκε. Σήμερα, τρεις από τις πέντε χώρες του Συμβουλίου Ασφαλείας – Βρετανία, Ρωσία και Κίνα –αναγνωρίζουν τα Σκόπια ως Δημοκρατία της Μακεδονίας μαζί με άλλες 95 χώρες, ανάμεσά τους και ευρωπαϊκές (Σλοβενία, Μάλτα, Πολωνία). Και εμείς αποσύρουμε συνεχώς τις ομάδες μας από τα τουρνουά όπου «οι έξω από εδώ» αναφέρονται ως «Μακεδονία».
Η απομάκρυνση του εθνικολαϊκιστή Γκρούεφσκι παρέχει τη μοναδική, αν όχι την τελευταία ευκαιρία, να διορθώσουμε μαζί, στην Αθήνα και τα Σκόπια, αυτόν τον παραλογισμό. Ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ παραδέχεται πως η χώρα του προκαλούσε την Ελλάδα και οι υπουργοί του τα βάζουν με το εθνικιστικό κιτς που γέμισε τα Σκόπια με Μεγαλέξανδρους και Βουκεφάλες. Η συγκυρία λοιπόν δεν θα μπορούσε να είναι ευνοϊκότερη. Μόνο που στην Ελλάδα ο λαϊκισμός είναι ακόμη ζωντανός και σε όλες σχεδόν τις πολιτικές δυνάμεις – αριστερά και δεξιά – υπάρχουν δημαγωγοί και θύλακοι εθνικολαϊκιστών. Και οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ είναι ένα με τον ακροδεξιό Καμμένο – για να αρκεστούμε στον προσδιορισμό που έδωσε πρόσφατα ο πρόεδρος Γιούνκερ. Θέσεις και αξίες δεν υπάρχουν, μόνο εξουσία και σε αυτή τη μικροκομματική ζυγαριά θα βάλουν και το Σκοπιανό.
Εμείς όμως οι προοδευτικοί πολίτες, οι προοδευτικοί πολιτικοί δεν θα πρέπει να κάνουμε πίσω. Η λύση είναι μπροστά μας, αλλά δεν θα είναι για πάντα. Δεν μπορούμε λοιπόν να περιμένουμε. Σύνθετη ονομασία για κάθε χρήση, ergaomnes έναντι πάντων, που θα περιλαμβάνει τον όρο «Μακεδονία» αλλά με σαφέστατο γεωγραφικό προσδιορισμό που θα την ξεχωρίζει από την ελληνική Μακεδονία. Αυτή είναι η καθαρή θέση του Ποταμιού. Και καλούμε και όλους τους άλλους που νοιάζονται αληθινά για το μέλλον της χώρας και των παιδιών μας, να τολμήσουν. Η περιοχή, τα Βαλκάνια, θέλουν κατανόηση και συνεργασία. Και η Ελλάδα μπορεί επιτέλους να είναι ο πρωταγωνιστής. Ο θετικός πρωταγωνιστής.
Πηγή: Τα Νέα (έντυπη έκδοση)