Η εικόνα της τελευταίας συνόδου των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είχε πολλά νέα στοιχεία. Σφραγίστηκε από την  παρουσία του Ολάντ. Και μόνη η παρουσία του, επανέφερε την ΕΕ στη γνώριμη εικόνα της. Υπάρχουν ξανά στο προσκήνιο ισότιμες οι δύο πολιτικές οικογένειες (ως εκπρόσωποι άλλωστε της Γαλλίας και της Γερμανίας) που δημιούργησαν και διαχειρίστηκαν τις τύχες της ΕΕ από τη δημιουργία της.

.

Το μήνυμά του για ένα άλλο μείγμα πολιτικής και η ευθεία αμφισβήτηση της στρατηγικής της Μέρκελ, είναι επίσης ελπιδοφόρα. Και έρχεται ενισχυμένος με την υποστήριξη του Ομπάμα, τα αποτελέσματά της πολιτικής του οποίου είναι σαφώς καλύτερα από αυτά της ΕΕ. Μένει να δούμε αν αυτή η πολιτική θα περάσει στην ΕΕ και εφαρμοζόμενη και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού, θα αποδώσει περισσότερα.

.

Από την άλλη πλευρά, οι συντηρητικοί με επικεφαλής τη Μέρκελ, έδειχναν να δυσκολεύονται στο νέο γι’ αυτούς πολιτικό περιβάλλον. Η αμηχανία τής Καγκελαρίου είναι πλέον πασιφανής. Τώρα, άλλωστε, φαίνονται τα αποτελέσματα αυτής της μονόπλευρης προσέγγισης.

.

Πριν να ξεσπάσει η κρίση, από πολλούς αναλυτές υποστηριζόταν ότι η Ευρωπαϊκή Ήπειρος βρισκόταν μπροστά σε σύνθετα κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά προβλήματα, τα οποία απαιτούν νέες πολιτικές στρατηγικές. Τα προβλήματα αυτά προέκυπταν από εξελίξεις στην οικονομία, την κοινωνία, την πολιτική. Ενδεικτικά αναφέρουμε:

.

.

.
• Την απώλεια σημαντικής οικονομικής ισχύος έναντι των αναδυομένων χωρών της Περιφέρειας. Η απώλεια αυτή συνετελέσθη βαθμιαία, σε μια περίοδο κατά την οποία  οι Ευρωπαίοι ζούσαν στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο ευμάρειας (και σπατάλης).

.

• Τη δημογραφική καθίζηση πλέον, με αποτέλεσμα οι γερασμένες κοινωνίες μας να μην μπορούν να αναπαράγουν καν τις υπάρχουσες δομές ευημερίας (κοινωνικό κράτος). Παράλληλα, απουσιάζουν τα (εκσυγχρονιστικά) κινήματα νεολαίας, έχουμε έλλειψη καινοτομικών πρωτοβουλιών σε όλους τους τομείς κ.λπ.

.

• Την πολιτική κυριαρχία των συντηρητικών, με αιχμή τους τη δημοσιονομική πειθαρχία, την εθνική αναδίπλωση και τον περιορισμό της ΕΕ σε διακρατική συνεργασία. Όταν η σοσιαλδημοκρατία αδυνατούσε να ανανεωθεί και τα δεξιά, ιδιαίτερα, άκρα ενισχύονταν.

.

• Σε αυτά προστέθηκε η αδυναμία διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών  που σε ορισμένες χώρες έχει καταστρεπτικά πλέον αποτελέσματα.

.

.

Η μονόπλευρη και τελικά ατελέσφορη διαχείριση της κρίσης τα τρία αυτά χρόνια, επέτεινε τα προβλήματα και πρόσθεσε καινούργια βάρη στις κοινωνίες.

.

.
• Οι ανισότητες Βορρά- Νότου εντάθηκαν. Η γενικευμένη εθνική κρίση τύπου Ελλάδας, αφορά και άλλες χώρες. Εκατομμύρια πολίτες αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Η ανεργία και η συνακόλουθη φτώχεια είναι εκτός ελέγχου, αν συνυπολογιστεί και η απότομη πτώση του υψηλού βιοτικού μας επιπέδου. Σε μια Κοινότητα όπως είναι η ΕΕ, η υπέρμετρη ενίσχυση ενός μέλους, δεν μπορεί να είναι για πολύ καιρό διατηρήσιμη.

.

• Η φυγή επιχειρήσεων και επιστημονικού δυναμικού συνοδεύεται πια από τη φυγή κεφαλαίων, όχι μόνο από τις χώρες του Νότου στο Βορρά, αλλά κυρίως εκτός Ευρώπης και αναπτυγμένου κόσμου.

.

• Η παρασιτοποίηση σημαντικών κοινωνικών ομάδων, ιδιαίτερα από τα κατώτερα στρώματα, εντάθηκε. Οι παραγωγικοί μηχανισμοί έχουν σε πολλές χώρες εξαρθρωθεί. Ο κρατικός μηχανισμός, οι τράπεζες, αδυνατούν να επιτελέσουν στοιχειώδεις λειτουργίες.

.

• Πολιτικά, οι τάσεις εθνικής αναδίπλωσης έχουν ενταθεί. Στις πιο αδύναμες χώρες έχουμε ενίσχυση των άκρων και καταστροφή μεγάλων τμημάτων του πολιτικού συστήματος. Η αδυναμία διακυβέρνησης και λειτουργίας του κράτους δικαίου, δεν είναι μόνο προνόμιο της δικής μας χώρας – όπως και της διαχείρισης του μεταναστευτικού.

.

.

Η ΕΕ βρίσκεται εμπρός στα σοβαρότερα διλήμματα της ιστορίας της. Η εικόνα μιας ευρωπαϊκής Βαβέλ, όπως αναδύεται στα ΜΜΕ, τείνει να γίνει καθημερινός εφιάλτης, ιδιαίτερα για τις μικρές χώρες.

.

–  Θα μπορέσει ο Ολάντ να εγκαινιάσει μια νέα περίοδο συνθέσεων και σταδιακής επανόδου στην ομαλότητα, για το σύνολο της Ευρώπης;

.

– Θα μπορέσει να δημιουργήσει την απαρχή, έστω, μιας νέας μεταρρυθμιστικής  δυναμικής;

.

– Θα πεισθούν εθνικές ομάδες να επανέλθουν σε πρακτικές ευρωπαϊκής αλληλεγγύης;

.

– Θα δεχθούν να ξεβολευτούν κατεστημένα που ελέγχουν κρίσιμους τομείς, ιδιαίτερα των κρατικών μηχανισμών;

.

Η καταστρεπτική κρίση είναι εδώ και για τις πιο αδύναμες χώρες θέτει ήδη προβλήματα ύπαρξης. Η δική μας χώρα, έχοντας χάσει σημαντικές μάχες την προηγούμενη διετία, πιέζεται αφόρητα. Η έλλειψη μιας καθαρής ευρωπαϊκής στρατηγικής, εντείνει την απελπισία. Και δυστυχώς, φαίνεται να επιλέγουμε το χειρότερο τρόπο αντίδρασης. Αντί της ενότητας στη βάση ενός εθνικού σχεδίου ανασυγκρότησης, ενισχύουμε τα τυχοδιωκτικά άκρα. Και αντί να εργαζόμαστε και να αξιοποιούμε τις αλλαγές, ελπίζοντας σε μια γενικότερη ανάκαμψη, οι περισσότερες πολιτικές δυνάμεις προεξοφλούν την αποτυχία της ευρωπαϊκής προσπάθειας,   βυθίζοντας την κοινωνία στην απελπισία.