protagon.gr
Σε ομαλές πολιτικές και δημοκρατικές συνθήκες στη σύγχρονη πολιτική ιστορία -κυρίως από το 1974 κι εντεύθεν αλλά και παλαιότερα- δύο είναι οι τρόποι για μία παράταξη να αποκτήσει κυβερνητική προοπτική. Είτε θα διαθέτει ένα χαρισματικό ηγέτη που θα απευθύνεται και θα ακούγεται σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, είτε θα διατυπώνει σαφές πολιτικό αφήγημα το οποίο θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες της κοινωνίας και θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα της χώρας στη συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία.
Αν αυτά τα δύο μπορούν να συνδυαστούν, όπως συνέβη το 1974 με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Ανδρέα Παπανδρέου το 1981, ή ακόμα και τον Κώστα Σημίτη το 1996, τότε ακόμη καλύτερα για τη χώρα και τους πολίτες.
Προς το παρόν όμως σήμερα και ιδίως στον χώρο της Κεντροαριστεράς όπου μέχρι το 2012 κυριαρχούσε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το ΠΑΣΟΚ, δεν φαίνεται να υπάρχει ηγέτης να επιβληθεί αλλά ούτε και ακριβώς πειστικό πολιτικό αφήγημα. Ετσι αναδεικνύονται οι προσωπικοί εγωισμοί, οι ιδιοτελείς στρατηγικές και κυριαρχεί η ίντριγκα των κομματικών μηχανισμών.
Οι ανωτέρω διαπιστώσεις είναι εμφανείς εδώ και καιρό στον πολύπαθο «χώρο», παρά τις ομολογουμένως φιλότιμες αλλά παράλληλα ατελείς προσπάθειες της Φώφης Γεννηματά να τον ξαναστήσει στα πόδια του με τη συγκρότηση του Κινήματος Αλλαγής. Η απόφασή της να διευθετήσει την εκκρεμότητα του συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ με γρήγορες διαδικασίες ώστε να μείνει ανοικτό το γήπεδο για την ενίσχυση του Κινήματος Αλλαγής προκάλεσε αντιδράσεις και διαμαρτυρίες από στελέχη που υποστηρίζουν τον Νίκο Ανδρουλάκη, πιο ήπιες από τη πλευρά του Παύλου Γερουλάνου και πικρόχολα σχόλια από παράγοντες που βρίσκονται εκτός των κομματικών τειχών.
Η στρατηγική της κυρίας Γεννηματά είναι εμφανής. Και ευκρινής. Επιδιώκει την πολιτική και οικονομική διάχυση του ΠΑΣΟΚ στο Κίνημα Αλλαγής κι αυτό με τη σειρά του να έχει αυτόνομη πολιτική πρόταση που δεν θα ταυτίζεται με της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι συζητήσιμο σε ποιο βαθμό το έχει καταφέρει, δεδομένου του πρόσφατου εκλογικού αποτελέσματος (8,1%), αλλά και του τρόπου και των προσώπων που έχει επιλέξει για να το υπηρετούν.
Είναι μια σαφής στρατηγική, η οποία όμως έχει σοβαρές ελλείψεις. Διαπιστώνεται ατολμία στη εκπόνηση ενός σύγχρονου εκσυγχρονιστικού σοσιαλδημοκρατικού λόγου, αποσπασματική συμμετοχή προσώπων από τη νεότερη γενιά και προσωπικοτήτων που έχουν αποστασιοποιηθεί για ποικίλους λόγους και αμφίθυμη στάση σε κρίσιμα ζητήματα. Πάντως, η κυρία Γεννηματά και ηγετική ομάδα στη Χαριλάου Τρικούπη φιλοδοξούν να καλύψουν αυτές τις αδυναμίες με τη ιδεολογική και προγραμματική Συνδιάσκεψη, τον Δεκέμβριο. Θα δούμε το αποτέλεσμα και θα κρίνουμε.
Ας πούμε λοιπόν ότι η κυρία Γεννηματά έχει αδυναμίες, αν και έχει στρατηγική. Οσοι διαμαρτύρονται για τη απόφασή της ποιο πολιτικό σχέδιο παρουσιάζουν για τη προοπτική του χώρου και κατ’ επέκταση για τη συμβολή του στη πορεία της χώρας; Μέχρι στιγμής κανένα! Επικαλούνται -βάσιμα είναι γεγονός- ότι δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες από το καταστατικό του ΠΑΣΟΚ εσωκομματικές διαδικασίες όμως καμία ιδέα δεν έχουν διατυπώσει για τον ρόλο και τους στόχους της παράταξης. Λες κι αν εκλεγούν με ανοικτές διαδικασίες οι σύνεδροι θα λυθεί το θέμα της ανάπτυξης της Ελλάδας μετά την κρίση, θα ανασυσταθούν και θα λειτουργήσουν δημοκρατικά οι θεσμοί, η οικονομία «θα γυρίσει» ή η τουρκική επιθετικότητα και το Προσφυγικό θα αντιμετωπιστούν πάραυτα.
Αλλωστε τι σηματοδοτεί σήμερα το ΠΑΣΟΚ, πέραν του ιστορικού κλέους του παρελθόντος, τον ειλικρινή και σεβαστό συναισθηματισμό συνταξιούχων κυρίως που βίωσαν την Αλλαγή, τον συμβολισμό της μαζικής κοινωνικής δράσης και τα επιτεύγματα του παρελθόντος, αλλά την ίδια ώρα και τα κομματικά χρέη, την άρνηση στον περαιτέρω εκσυγχρονισμό της χώρας, το βόλεμα και τα νταραβέρια με την εξουσία πολλών – που ευτυχώς τώρα συμπράττουν με τον ΣΥΡΙΖΑ;
Ολη η προσπάθεια μοιάζει με εκπλήρωση της φιλοδοξίας «να πάρουμε το μαγαζί». Γιατί όχι; Αλλά με ποια πρόταση; Θυμίζω ότι ο Κώστας Σημίτης πήρε την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου , επειδή πρόβαλλε πειστικά την ιδέα του εκσυγχρονισμού που στηρίχθηκε από πολλές πλευρές και κυβέρνησε επί μια οκταετία. Είχε δηλαδή σχέδιο και αφήγημα. Οι αμφισβητίες της κυρίας Γεννηματά τι ακριβώς προβάλλουν;
Αντί λοιπόν να αναδείξουν τη προγραμματική έλλειψη και το αναγκαίο άνοιγμα στις αδρανείς και ιδιωτεύουσες δυνάμεις του χώρου επιζητούν εσωκομματική αναμέτρηση μηχανισμών. Ή να εκπληρώσουν την επιθυμία να «μπουν κι αυτοί στο παιχνίδι».
Μόνο που αυτή αναμέτρηση δεν εγγυάται την ενίσχυση της παράταξης ούτε τη συμβολή της στη πορεία ανασυγκρότησης της χώρας, παρά μόνο στην εκπλήρωση προσωπικών εγωισμών και φιλοδοξιών. Απ’ όλους.