Η ολοκλήρωση του 2013 επιτρέπει κάποια συμπεράσματα και ερμηνείες σχετικά με τις εξελίξεις θεμάτων και προβλημάτων που απασχόλησαν τις τελευταίες εβδομάδες τον Τύπο και τα μίντια, την πολιτική τάξη, την κοινή γνώμη, ή τουλάχιστον μεγάλα τμήματά της. Δεν έχουν αναγκαστικά συνάφεια τα συγκεκριμένα θέματα, ούτε είναι τα μόνα που ενδιαφέρουν τους Ελληνες πολίτες, αλλά μέσα από κάποια από αυτά είναι δυνατόν να δει κανείς τι κρύβεται από πίσω, ή καλύτερα, προς τα πού πάνε τα πράγματα στη χώρα. Με αυτή λοιπόν την έννοια:
Συμπέρασμα πρώτο: Ανεξάρτητα από το αν έγινε και πόσο σκληρή διαπραγμάτευση έγινε, η ρύθμιση για τους πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας έχει λογική και απηχεί τη βούληση της τρόικας και των δανειστών, ιδιαίτερα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Από την πρώτη στιγμή η θέση της ΕΚΤ, την οποία εξέφραζε και η τρόικα στο σύνολό της, ήταν ότι στην Ελλάδα πρέπει να μπει φραγμός στην κουλτούρα του «δεν πληρώνω» που υπονομεύει θεσμούς, υποχρεώσεις και συναλλαγές. Παράλληλα θα πρέπει να εξασφαλιστεί η σταθερότητα των τραπεζών για να μη χρειαστεί να στηριχθούν με νέα δάνεια, που κάποια στιγμή θα κληθεί να αποπληρώσει το σύνολο του ελληνικού λαού, πέρα από το γεγονός ότι δεν θα είναι εύκολο να εγκριθούν κεφάλαια γι’ αυτά τα δάνεια. Η ρύθμιση ικανοποιεί σε μεγάλο βαθμό τις προϋποθέσεις που έθεσε η τρόικα, αλλά και την πραγματικότητα της αγοράς· πόσοι όμως το αντιλαμβάνονται;
Συμπέρασμα δεύτερο: Η κατάσταση στην Ανώτατη Παιδεία είναι φανερά σε οριακό σημείο. Η ασυναρτησία, η εμπλοκή των κομμάτων, ο συντεχνιασμός, μαζί με την άγνοια και την έλλειψη βούλησης από την πλευρά του αρμόδιου υπουργείου δεν επιτρέπουν προσδοκίες βελτίωσης στο ορατό μέλλον. Η τρίμηνη απεργία των διοικητικών υπαλλήλων στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο κυρίως, αλλά και στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο ανέδειξε όλες τις παθογένειες του συστήματος, αλλά και τις στρεβλώσεις στη νεοελληνική νοοτροπία και καθημερινότητα. Με εξαίρεση τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας που κατέληξε στη λογική διαπίστωση ότι το εξάμηνο χάθηκε, η Σύγκλητος εξακολουθεί να εφευρίσκει εμβαλωματικές λύσεις που θα δημιουργήσουν νέα προβλήματα, ιδιαίτερα στους τελειόφοιτους φοιτητές που θα αναζητήσουν ανώτερο επίπεδο σπουδών στο εξωτερικό.
Ολα αυτά υπό το άγρυπνο και τιμωρό βλέμμα μικρής μερίδας φοιτητών που εισέβαλαν κατά τη συνεδρίαση, όπως ακριβώς κάνουν συχνά τις ώρες των μαθημάτων, με την ανοχή του πρύτανη – ηθοποιού. Για να μην υπάρχει καμία παρέκκλιση από τον παραλογισμό. Από τον παραλογισμό που διέπει και την απόφαση να δηλώσουν εθελοντικά, ο καθένας για τον εαυτό του, οι διοικητικοί υπάλληλοι πότε και πόσες μέρες απήργησαν για να τους κοπεί ο μισθός και ενώ ανακαλύπτονται συνεχώς νέα πλαστά πιστοποιητικά προσόντων που κατέθεσαν. Η ριζική αναδιάρθρωση του εκπαιδευτικού συστήματος όλων των βαθμίδων είναι απαραίτητη, αλλά ποιος θα την κάνει;
Συμπέρασμα τρίτο: Η πολιτική τάξη και η αξιοπιστία της υπέστησαν νέα συντριπτικά πλήγματα μέσα στις ελάχιστες τελευταίες ημέρες και αυτό δεν είναι καλό για κανένα μας, ούτε φυσικά για την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Το μεγαλύτερο κτύπημα ήταν φυσικά η απερίγραπτη υπόθεση Λιάπη, όχι γιατί ήταν αντιπροσωπευτική της συμπεριφοράς των πολιτικών εν γένει, αλλά γιατί δημιούργησε εντυπώσεις που τρέφουν το κλίμα του διάχυτου λαϊκισμού στη σημερινή συγκυρία. Ενός λαϊκισμού που ουσιαστικά υπονομεύει τόσο την πολιτική σαν έννοια, όσο και το πολίτευμα. Εμμεσο πλήγμα στην αξιοπιστία του πολιτικού κόσμου κατάφεραν επίσης οι δηλώσεις «πόθεν έσχες» των βουλευτών. Αποκάλυψαν, μεταξύ άλλων, αναντιστοιχίες μεταξύ δημοσίων πολιτικών «προφίλ» και ιδιωτικής συμπεριφοράς στην εξασφάλιση εισοδημάτων και στη διαχείριση προσωπικής περιουσίας, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για πρόσωπα που ανήκουν σε «αντισυστημικά» κόμματα του ενός ή του άλλου βαθμού.
Δεν πρόκειται για παράνομες δραστηριότητες, αλλά δημιουργεί αίσθηση το γεγονός ότι βουλευτής, πρώην συνδικαλιστής εξασφάλισε υπέρογκες αποζημιώσεις και μέσω ιδιωτικής ασφάλισης, άλλοι που ανήκουν σε οικονομικό επιτελείο κόμματος της Αριστεράς που βασίζεται στον καταγγελτικό λόγο έχουν καταθέσεις σε αμοιβαία του εξωτερικού ή ότι πέντε βουλευτές της «Χρυσής Αυγής» δήλωσαν μηδενικό εισόδημα, προκαλώντας ερωτήματα για το πώς ζούσαν μέχρι να μπουν στη Βουλή. Ούτε φυσικά η μυρωδιά σκανδάλου, έστω και χωρίς στοιχεία, για την υπόθεση των υποβρυχίων βοηθά την πολιτική τάξη…
Γενικό συμπέρασμα: Η χώρα χρειάζεται πολύ χρόνο ακόμη για να συνέλθει…