Συμπεράσματα από τον ανασχηματισμό

Αγγελική Σπανού 07 Νοε 2016

Όσο αντέξουν. Τόσο θα κρατήσει η κυβέρνηση. Δεν υπάρχει εκλογικός σχεδιασμός με βάση το κλισέ των δημοσκόπων για stop-loss (κάλπες για να προληφθεί η μεγέθυνση της φθοράς) και με την προσδοκία μιας δεξιάς παρένθεσης. Αντίθετα, υπάρχει αποφασιστικότητα για εξάντληση της τετραετίας. Για το λόγο αυτό, από τα κρίσιμα για την εφαρμογή του μνημονίου υπουργεία απομακρύνθηκαν όσοι δημιουργούσαν καθυστερήσεις και εκνευρισμό στους πιστωτές, γι αυτό και μπήκε στην κυβέρνηση ο πρώην πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ Στ. Πιτσιόρλας που αντιμετωπίζεται από ένα σημαντικό κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ ως εκπρόσωπος του Σόιμπλε στη χώρα μας. Για τον ίδιο λόγο έγινε ο μεγάλος συμβιβασμός με τον δημοφιλή στο κόμμα Π. Σκουρλέτη ο οποίος αναβαθμίστηκε ως υπουργός Εσωτερικών για να εγκαταλείψει τη θερμή περιοχή της ενέργειας. Προς ικανοποίηση των “53” που δεν θέλουν “ξένους” απομακρύνθηκαν οι ΠΑΣΟΚογενείς (πλην Κουρουμπλή και Σπίρτζη) και δεν αντικαταστάθηκαν από νεοεισερχόμενους, ενώ δεν έγιναν ανοίγματα στο κέντρο ούτε καν με την αξιοποίηση του -κουρασμένου να περιμένει- Φ. Κουβέλη.
Στο όνομα της εξουσίας, άλλωστε, δόθηκε ακόμη μεγαλύτερος χώρος στους ΑΝΕΛ αφού ο Π. Καμμένος με τη συμπαγή ομάδα του είναι πλέον ο κυρίαρχος του κυβερνητικού παιχνιδιού και έκλεισε το μέτωπο με την Εκκλησία μέσα από τη θυσία του Νίκου Φίλη που δεν δέχθηκε άλλο υπουργείο από το Παιδείας, αποδεικνύοντας ότι η αρχή «όλα για την καρέκλα» ισχύει για πολλούς αλλά όχι για όλους.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι η ομάδα Τσίπρα έγινε ακόμη πιο συνεκτική με την αναβάθμιση του Δ. Τζανακόπουλου (υπ. Επικρατείας-κυβερνητικός εκπρόσωπος) που βρίσκεται κοντά στον πρωθυπουργό από τα χρόνια της επαναστατικής νιότης τους, του προσωπικού του φίλου Χριστ. Βερναρδάκη (υπ. Επικρατείας) και του Δημ. Λιάκου (υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ), ενώ παραμένει στο Μέγαρο Μαξίμου και ο “μπαμπάς” τους Αλ. Φλαμπουράρης παρόλο που ανεβάζει το μέσο όρο ηλικίας.
Είναι προφανές ότι στόχος είναι η όσο το δυνατόν πιο γρήγορη ολοκλήρωση της αξιολόγησης (μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου), για να παρθούν αποφάσεις για το χρέος και να προχωρήσει η ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Αυτό απαιτεί ισχυρή βούληση και από την πλευρά των εταίρων/πιστωτών αφού υπάρχουν δεκάδες προαπαιτούμενα σε εκκρεμότητα, δύσκολα θέματα όπως η ρύθμιση των κόκκινων δανείων, και ασυμφωνία ως προς τα πρωτογενή πλεονάσματα που θα καθορίζονται στο υπό διαμόρφωση Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα μέχρι το 2020.
Αυτός είναι ο σχεδιασμός. Η υλοποίησή του εξαρτάται κυρίως από τρεις παράγοντες:
-Αν θα δείξουν οι εταίροι την αναγκαία ευελιξία ώστε κάποια πράγματα να κλείσουν όπως-όπως και να γίνουν τα στραβά μάτια όπου χρειάζεται ή αν θα ακολουθήσουν σκληρή γραμμή απαιτώντας πιστή εφαρμογή των συμφωνηθέντων στα καθορισμένα χρονοδιαγράμματα. Μέχρι τώρα έχουν αποδείξει ότι μπορούν να κάνουν και τα δύο για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας (στο παρά ένα της αθέτησης δανειακών υποχρεώσεων πάντα φτάναμε σε συμφωνία, ενώ εγκατέλειψαν τον Σαμαρά που μέχρι τότε εγκωμίαζαν όταν έκριναν ότι πρέπει να αρχίσει μια ώρα αρχύτερα η εποχή ΣΥΡΙΖΑ).
-Αν η κοινωνική δυσθυμία εξακολουθήσει να εκδηλώνεται αποσπασματικά (διαδηλώσεις συνταξιούχων, αποδοκιμασίες υπουργών σε δημόσιους χώρους κοκ) και δεν αναπτυχθεί δυναμική μαζικών κινητοποιήσεων, τις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αντέχει γιατί έχει γαλουχηθεί και γαλουχήσει στη διαμαρτυρία, οπότε τα στελέχη του αποσταθεροποιούνται μέσα από τη βίαιη εναλλαγή των ρόλων.
-Αν οι νέες ρυθμίσεις που θα ισχύσουν για τα δελτία παροχής υπηρεσιών και η αύξηση πλειστηριασμών από τον Ιανουάριο του 2017 δημιουργήσουν μια νέα κατάσταση ή αν θα ενταχθούν στην ρουτίνα των εντάσεων με τις οποίες πορευόμαστε πέφτοντας, χτυπώντας και ξαναπροχωρώντας σε όλη τη διάρκεια της κρίσης.
Λίγα εξαρτώνται από τη Νέα Δημοκρατία που έχει εγκλωβιστεί στο αίτημα των εκλογών τώρα, δημιουργώντας την αίσθηση ότι καίγεται για την επιστροφή στην εξουσία εκείνων που την έχασαν το 2015 και βλέπουν τώρα μια χρυσή ευκαιρία να ξαναδιαβούν μεγάλη πόρτα. Η ΝΔ δεν μπορεί να εμπνεύσει και να κινητοποιήσει την κοινωνική πλειοψηφία, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν αποκλείεται να πάρει όταν έρθει η ώρα της κάλπης πολλές ψήφους ανάγκης, από πολίτες που θέλουν οπωσδήποτε να φύγει αυτή η κυβέρνηση και θεωρούν μονόδρομο τη στήριξη της σημερινής αξιωματικής αντιπολίτευσης αφού δεν υπάρχει ενδιαφέρουσα και πειστική πρόταση στον ενδιάμεσο χώρο.
Επομένως, αυτό που προκύπτει ως κεντρικό συμπέρασμα από τον ανασχηματισμό είναι αυτό που προέκυπτε και πριν τον ανασχηματισμό: Το κομματικό και όχι το δημόσιο συμφέρον καθορίζει τις πολιτικές εξελίξεις, δεν υπάρχει εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης και οι δυνάμεις που θα μπορούσαν να το εκπονήσουν είναι διάσπαρτες ή και εκτός παιχνιδιού, ενώ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ ενδιαφέρονται βασικά για την πρόσκαιρη κυριαρχία τους και μετά βλέπουμε, σαν να βρισκόμαστε στους προ χρεοκοπίας καιρούς.
Κάπως έτσι, θα σερνόμαστε όσο το θέλουν οι θεσμικοί πιστωτές, που επειδή είναι πολλά τα προβλήματα στην ΕΕ και στον γεωπολιτικό μας περίγυρο αναγκάζονται να το θέλουν, εκτός αν κάτι τυχαίο γίνει μοιραίο, όπως πάντα μπορεί να συμβεί σε μια κατασκευή από χαρτί, γυαλί και λάσπη.