Σύντομα σχόλια για τον Β’ γύρο των γαλλικών βουλευτικών εκλογών

Παναγής Παναγιωτόπουλος 08 Ιουλ 2024

1. Γιατί έχασε ο Εθνικός Συναγερμός της Λεπέν; Μια σειρά από λόγοι μείωσαν την δυναμική που είχε αναπτύξει ο σχηματισμός αυτός τόσο στις ευρωεκλογές όσο στον πρώτο γύρο. Η εν γένει αδυναμία του να βρει εκλογικές και πολιτικές εφεδρείες είναι ο γενικός. Εξειδικεύεται από την ένδεια στελεχών που ήταν εμφανής ανάμεσα στους δύο γύρους μα κυρίως από την επιστροφή σε κλασσική ακροδεξιά θεματολογία και πιο συγκεκριμένα στην αμφισβήτηση της ισονομίας των πολιτών μέσα από τον στιγματισμό των πολιτών διπλής ιθαγένειας. Μαζί με το τελευταίο αμφισβητήθηκε μια θεμελιώδης παραδοχή του ρεπουμπλικανικού συμβολαίου: το δίκαιο του εδάφους. Η στρατηγική της Λεπέν των τελευταίων ετών που ήταν να εμφανιστεί ως ο αναπάντεχος ύστατος εκπρόσωπος του πολιτικού έθνους και της ρεπιμπλικ, κατέπεσε πλήρως. Ο Εθνικός συναγερμός παραμένει πάντως πρώτο κόμμα (όχι σε αριθμό εδρών αλλά ως καταγραφή πρώτου γύρου και ευρωεκλογών) ριζωμένο πλέον στα λαϊκά και μικρο-μεσαία στρώματα και εξακολουθεί να ηγεμονεύει σε ότι αφορά μεγάλα πολιτικά ζητήματα όπως το μεταναστευτικό και η ασφάλεια. Έχασε όμως την ικανότητά του να εκφράζει, έστω εργαλειακά, την ρεπουμπλικανική λογική (που απλόχερα του είχε εκχωρήσει η Αριστερά και το Κέντρο).

2. Γιατί νίκησε η Αριστερά. Η Αριστερά κατάφερε να πετύχει την εκλογική της συμμαχία με πολύ γρήγορο και αποτελεσματικό τρόπο, μέσα από ένα στοιχειώδες κοινό πρόγραμμα που εγκατέλειψε τον wokiσμό προς όφελος μια κεντρικής κοινωνικής ατζέντας. Αυτό επέτρεψε την σχετική απομόνωση του Μελανσόν και του νέο-κομμουνιστικού-ριζοσπαστικού σκέλους της συμμαχίας που όμως παραμένει η κύρια συνιστώσα της σε έδρες. Επέτρεψε και την σύγκλιση κεντρώων και δεξιών ψηφοφόρων προς του υποψήφιους της Αριστεράς. Όσο και αν έχει υποτιμηθεί, στη Γαλλία μα και εδώ, η πρωτοφανής κίνηση του πρώην Προέδρου Ολάντ να κατέβει στην εκλογική αρένα κατέδειξε τον δραματικό χαρακτήρα της αναμέτρησης και έδωσε εχέγγυα θεσμικότητας στο Λαϊκό Μέτωπο. Ρεπουμπλικανική νομιμοποίηση στον χώρο αυτόν έδωσε και η ειλικρινής του στήριξη σε κάθε αντίπαλο του λεπενικού κόμματος.

3. Πως αποτιμάται η κατάσταση του κεντροδεξιού μακρονικού χώρου. Με βάση τα πραγματικά δεδομένα και την αποτύπωση των συσχετισμών στις πρόσφατες ευρωεκλογές η δεύτερη θέση και η εκλογή μεγάλου αριθμού βουλευτών πρέπει να θεωρηθεί σημαντική επιτυχία. Μια επιτυχία αρκετή ώστε να δώσει μια στοιχειώδη πάλι νομιμοποίηση στον ίδιο τον Μακρόν μα κυρίως ένα tour de force που κάμπτει την επαπειλούμενη πόλωση ανάμεσα σε προοδευτικές ελίτ που στέκονται στην αριστερά και συντηρητικό λαό που αναζητούν προστασία στην ακραία δεξιά.

4. Από εδώ και πέρα η κατάσταση είναι εξαιρετικά περιπεπλεγμένη. Είναι πολύ δύσκολο να ανατεθεί η πρωθυπουργία σε κάποιο στέλεχος της ριζοσπαστικής Αριστεράς (εκτός ίσως από τον σπουδαίο Φρανσουά Ριφέν που όμως έχει μια τελείως διαφορετική τροχιά, ταυτότητα και ευαισθησία) μα και σε μακρονικής προέλευσης στέλεχος. Πέρα από τις τρομερές διαφωνίες που υπάρχουν στον ευρύτατο αντι λεπενικό χώρο για μείζονα ζητήματα, ελλοχεύει και ο κίνδυνος των αδιαφανών συγκολλήσεων, των ατέρμονων κομματικών διαβουλεύσεων και άλλων παιγνίων που αναγκαστικά θα κάνει η πολιτική ελίτ για να βρεθεί μια λύση διακυβέρνησης. Και είναι κίνδυνος γιατί μπορεί να μεγαλώσει την απόσταση που την χωρίζει από τον ψηφοφόρο εκείνον που, είτε ήταν στην λεπενική επιλογή είτε με δυσκολία ψήφισε ενάντια σε αυτήν, θα νιώσει αποξενωμένος από την ψήφο του και θα μπει σε μια καταγγελτική αντισυστημική ψυχολογία- ειδικά όσο συσσωρεύονται τα πραγματικά προβλήματα της πραγματικής ζωής του.