Σε καλό κλίμα διεξήχθη η δίωρη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν.
«Είχαμε μία αρχική, ειλικρινή προσέγγιση ενός δύσκολου, αλλά και κρίσιμου ζητήματος», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση. Όπως σημείωσε ο κ. Γεραπετρίτης, η ατζέντα συμπεριέλαβε την αξιολόγηση των προϋποθέσεων που πρέπει να υπάρχουν για την εκκίνηση μίας ουσιαστικής συζήτησης για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
«Oι θέσεις μας όσον αφορά το εύρος της συζήτησης αφίστανται, με τη θέση μας να αφορά τη μία και μόνη διαφορά», τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών και πρόσθεσε: «Προσηλωμένοι, ωστόσο, σε μία ειλικρινή προσπάθεια επίτευξης προόδου μέσω του διαλόγου, θα συνομιλήσουμε για το θέμα αυτό σε επόμενη συνάντησή μας στο εγγύς μέλλον».
«Αναγνωρίζουμε τις δυσκολίες που συνεχίζουν να υπάρχουν», επεσήμανε υπογραμμίζοντας: «Ακόμη και όταν δεν βρίσκουμε εύκολα λύσεις, συζητούμε με συνείδηση της ιστορικής μας ευθύνης έναντι των λαών μας και των επόμενων γενεών, με συνείδηση της ανάγκης σε αυτούς τους καιρούς πολλαπλών κρίσεων να συνεισφέρουμε στην ειρήνη, τη σταθερότητα, τη διαφύλαξη του διεθνούς δικαίου και την ευημερία των λαών».
Στην Αθήνα στις 2-3 Δεκεμβρίου ο επόμενος γύρος πολιτικού διαλόγου και θετικής ατζέντας
Ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε πως μετά τη συνάντηση των ηγετών των δύο χωρών του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, και του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογά, στο Βίλνιους το περασμένο έτος, όπου καθορίστηκε το πλαίσιο του διαλόγου, ο ίδιος είχε επισκεφθεί την Άγκυρα και είχε αναφερθεί στις τρεις βασικές επιδιώξεις:
- Να επιλύουμε θέματα αιχμής και να αποσυμπιέζουμε εντάσεις, ώστε να προλαμβάνουμε επικίνδυνες κρίσεις.
- Να οργανώνουμε τις συζητήσεις στις βάσεις τριών πυλώνων: Του πολιτικού διαλόγου, της θετικής ατζέντας και των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης
- Να προετοιμάζουμε τις επαφές των δύο ηγετών, ώστε να προκύπτει διαρκής, ισχυρή πολιτική εντολή στο υψηλότερο επίπεδο.
Όπως υπενθύμισε, στους 16 μήνες που μεσολάβησαν έχουν παραχθεί απτά αποτελέσματα, καθώς οι ηγέτες των δύο χωρών ήδη έχουν συναντηθεί έξι φορές, έλαβε χώρα το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στην Αθήνα, όπου υπεγράφη και η Διακήρυξη των Αθηνών, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί δύο γύροι πολιτικού διαλόγου και θετικής ατζέντας και τρεις κύκλοι για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, η τελευταία μόλις προχθές.
«Συμφωνήσαμε ότι ο επόμενος γύρος πολιτικού διαλόγου και θετικής ατζέντας θα γίνει στην Αθήνα τον επόμενο μήνα 2-3 Δεκεμβρίου», είπε ο κ. Γεραπετρίτης.
«Δεν ισχυρίζομαι ότι μέσω του διαλόγου, που έχουμε αναπτύξει, λύθηκαν με έναν μαγικό τρόπο τα προβλήματα στις σχέσεις των δυο χωρών», τόνισε για συμπληρώσει: «Υπήρξαν πράγματι και δύσκολες στιγμές κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς, όμως σε όλες τις περιπτώσεις υπήρξε άμεσος και ειλικρινής δίαυλος που απέτρεψε την κλιμάκωση».
«Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι οι επαφές αποκτούν μία κανονικότητα. Την κανονικότητα που πρέπει να έχουν οι επαφές δύο γειτόνων που συνυπάρχουν σε μία εξαιρετικά περίπλοκη γειτονιά», επεσήμανε.
Άλλωστε, όπως υποστήριξε, η απευθείας επικοινωνία των δύο λαών, όπως αυτή που καλλιεργήθηκε με την «ιδιαίτερα επιτυχή», επιτόπια βίζα σε 10 ελληνικά νησιά για Τούρκους πολίτες και τις οικογένειές τους, «συμβάλει στην αμοιβαία κατανόηση και στην άρση των στερεοτύπων».
«Σκοπός μας είναι να φέρουμε κοντά τους δύο λαούς», υπογράμμισε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών.
Σε έναν κόσμο γεμάτο διχασμούς, μία ενωμένη ευρωπαϊκή Κύπρος θα αποτελούσε οικουμενικό σύμβολο
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκε η προετοιμασία του 6ου Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας, που όπως ανέφερε ο κ. Γεραπετρίτης θα αποτελέσει ένα περαιτέρω βήμα για την εμπέδωση του θετικού κλίματος μεταξύ των δύο χωρών.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ελλάδα προσβλέπει στην περαιτέρω ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας σε τομείς όπως η οικονομία, ο τουρισμός, το εμπόριο, ο πολιτισμός. Ήδη το διμερές εμπόριο έχει σημειώσει μία σημαντική αύξηση κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους και στόχος είναι να φτάσει τα 10 δισ. δολάρια.
Ακόμη, συζητήθηκαν θέματα συνεργασίας στις υποψηφιότητες σε διεθνείς οργανισμούς. Οι δύο χώρες έχουν από κοινού υποβάλει υποψηφιότητα για δύο από τις τέσσερις κορυφαίες θέσεις του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, τη θέση του γενικού γραμματέα και τη θέση του διευθυντή του Γραφείου για τους Δημοκρατικούς Θεσμούς και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Ο υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε την ικανοποίησή του για την επανεκκίνηση των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας. «Η Ελλάδα θα συνεχίσει να στηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, στο πλαίσιο των κριτηρίων του Ευρωπαϊκού Συμβούλιου και του ευρωπαϊκού κεκτημένου», σημείωσε.
Στην ατζέντα των συζητήσεων βρέθηκε ακόμη το ζήτημα των μειονοτήτων, «οι οποίες για εμάς θα πρέπει να είναι γέφυρες φιλίας. Οφείλουμε, και οι δύο πλευρές, να εξασφαλίζουμε την ισονομία και ισοπολιτεία όλων των πολιτών που βρίσκονται στις χώρες μας», τόνισε ο κ. Γεραπετρίτης.
Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, επεσήμανε τις πάγιες θέσεις της χώρας για μία λύση βασισμένη στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, στο πλαίσιο μίας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.
«Παρά τις διαφορές μας, ελπίζουμε ότι η άτυπη συνάντηση της 15ης Οκτωβρίου στη Νέα Υόρκη και τα βήματα που συμφωνήθηκαν εκεί θα δημιουργήσουν συνθήκες για την επανέναρξη ενός παραγωγικού διαλόγου για μία βιώσιμη, δίκαιη και λειτουργική λύση. Σε έναν κόσμο γεμάτο διχασμούς, μία ενωμένη ευρωπαϊκή Κύπρος, πέρα από τις συνθήκες ευημερίας που θα δημιουργούσε για τους πολίτες της, θα αποτελούσε ένα εξαιρετικά σημαντικό οικουμενικό σύμβολο», υπογράμμισε.
Σε κάθε περίπτωση, όπως πρόσθεσε, «επιβεβαιώσαμε τη βούλησή μας για τη διατήρηση του κλίματος που έχουμε καταφέρει να οικοδομήσουμε, με αμοιβαίο σεβασμό, επί τη βάσει των αρχών του Διεθνούς Δικαίου, του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και με συναίσθηση της ευθύνης μας για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας».
Ανησυχία για κλιμάκωση της κρίσης στη Μ. Ανατολή
Ακόμη, συζητήθηκαν οι εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον, η συνεχιζόμενη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι εξελίξεις στον Καύκασο, τα Βαλκάνια και ιδιαίτερα η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
«Η Ελλάδα αναγνωρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ να αμυνθεί, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, απέναντι στην τρομοκρατική δράση που εκκίνησε την 7η Οκτωβρίου 2023 και καλεί για την άμεση απελευθέρωση όλων των ομήρων», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών και πρόσθεσε:
«Ανησυχούμε ιδιαίτερα για την ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα, η οποία απαιτεί την παροχή άμεσης και αυξημένης βοήθειας. Εντούτοις, το έργο αυτό καθίσταται ακόμη πιο δυσχερές μετά τις τελευταίες εξελίξεις με την Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστινίους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA). Από πλευράς μας στηρίζουμε τον οδικό χάρτη των ΗΠΑ προς μία εκεχειρία. Και, βεβαίως, αναδείξαμε την ανάγκη να δοθεί απτό όραμα για την εγκαθίδρυση παλαιστινιακού κράτους, στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, μεριμνώντας παράλληλα την ασφάλεια του Ισραήλ».
Ο κ. Γεραπετρίτης εξέφρασε την ανησυχία της Ελλάδας για το ενδεχόμενο περαιτέρω κλιμάκωσης μετά τα ιρανικά πλήγματα στο Ισραήλ και τα ανταποδοτικά πλήγματα του Ισραήλ. «Ανησυχούμε ιδιαίτερα για το ενδεχόμενο η κλιμάκωση στον Λίβανο να οδηγήσει σε μία ακόμη ανθρωπιστική κρίση», σημείωσε.
Ο ίδιος συμμετείχε πρόσφατα στη Διεθνή Διάσκεψη Υποστήριξης του Πληθυσμού και της Κυριαρχίας του Λιβάνου στο Παρίσι, ενώ η Ελλάδα ήδη έχει υλοποιήσει δύο αποστολές με ανθρωπιστική βοήθεια ιατροφαρμακευτικού υλικού για τον λαό του Λιβάνου.
«Δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε τους κινδύνους που δημιουργούν οι κρίσεις αυτές για ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει τόσο η Ελλάδα, όσο και η Τουρκία: Το μεταναστευτικό», τόνισε.
Σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών, τον τελευταίο χρόνο έχει εντατικοποιηθεί η συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων υπουργείων των δύο χωρών, ενώ οι πρόσφατες εξελίξεις καθιστούν αυτήν τη συνεργασία ακόμη επιτακτικότερη, ιδίως για την εξάρθρωση των δικτύων διακινητών που εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο. Επιπλέον, Αθήνα και Άγκυρα μοιράζονται τη βασική θέση για την ανάγκη καταπολέμησης της τρομοκρατίας.
Η θέση της Ελλάδας ως Μη Μόνιμου Μέλους στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη διετία 2025-2026 «δίνει σημαντικό ρόλο, αλλά και ευθύνη, ώστε να συμβάλουμε στην ειρηνική επίλυση των διεθνών διενέξεων και στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων», επεσήμανε, ενώ ευχαρίστησε τον κ. Φιντάν για τη στήριξη της ελληνικής υποψηφιότητας.
«Θα ήθελα να εκφράσω την ικανοποίησή μου, αφενός για τις προσπάθειες που και οι δύο πλευρές έχουν καταβάλει για την ενίσχυση της διμερούς μας συνεργασίας και αφετέρου για την άμεση επικοινωνία σε πολλά επίπεδα και βεβαίως στο δικό μας επίπεδο, των υπουργών Εξωτερικών», κατέληξε ο κ. Γεραπετρίτης.
Χακάν Φιντάν: Πρέπει να κινούνται οι χώρες μας εντός αμοιβαίας εμπιστοσύνης
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν ξεκινώντας τις δηλώσεις του ευχαρίστησε τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη για τη θερμή φιλοξενία και είπε ότι οι σχέσεις ανάμεσα στις δυο χώρες προχωράνε προς θετική κατεύθυνση, και ενισχύεται η πολυδιάστατη συνεργασία σε τομείς όπως η οικονομία ο Τουρισμός και ο Πολιτισμός.
Υπάρχουν νέα πεδία συνεργασίας είπε και προσέθεσε ότι συνεργαζόμαστε και προσπαθούμε να κατανοήσουμε ο ένας τον άλλο.
«Στη δύσκολη αυτή γεωγραφία οι δυο χώρες πρέπει να κινούνται εντός αμοιβαίας εμπιστοσύνης και μπορούμε να συμβάλλουμε στην ευημερία των λαών μας με την προσέγγιση win win» είπε και προσέθεσε ότι οι δυο ηγέτες κ.κ. Ερντογάν και Μητσοτάκης έθεσαν την πολιτική τους βούληση προς αυτή την κατεύθυνση.
Η αιώνια γειτονιά μας πρέπει να μετατραπεί σε αιώνια φιλία είπε ο κ. Φιντάν και τόνισε ότι κατά τη συνάντηση με τον κ. Γεραπετρίτη μελετήσαν τον οδικό χάρτη για τους επόμενους μήνες. Σημείωσε ότι στις αρχές του 2025 θα γίνει στην Άγκυρα η 6η συνάντηση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας και είπε ότι συζητήσανε πιθανές συμφωνίες επάνω στη σύνοδο αυτή, ενώ αυξάνονται και οι επαφές μεταξύ των υπόλοιπων υπουργείων. Παράλληλα είπε ότι συνεχίζονται οι κοινές προσπάθειες να αυξηθεί στα 10 δισ. δολάρια ο όγκος του διμερούς εμπορίου.
Αναφερόμενος στα θέματα που αφορούν το Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο ο κ. Φιντάν είπε ότι «πρέπει να φερόμαστε ρεαλιστικά και να κάνουμε σωστή διάγνωση των προβλημάτων». Είπε ότι είναι αλληλένδετα τα προβλήματα και πρέπει να βρούμε λύσεις και «δεν μπορούμε να τα περιορίσουμε σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Όλα τα προβλήματα που μπορούν να προκαλέσουν τριβές πρέπει να τα συζητήσουμε» σημείωσε. Έκανε λόγο για «δίκαιο διαμοιρασμό στην Ανατολική Μεσόγειο» κάτι που όπως είπε υποστηρίζει η χώρα του. Εκτίμησε πως «αν κινηθούμε με το πνεύμα της διακήρυξης των Αθηνών θα ξεπεράσουμε τα προβλήματα» ενώ αναφερόμενος στο Κυπριακό είπε ότι πρέπει να συζητηθεί «με βάση τις πραγματικότητες στο νησί».
Υπογράμμισε ότι «το μοντέλο της ομοσπονδίας δεν ισχύει πια στην Κύπρο». Τέλος αναφέρθηκε στα θέματα μειονοτήτων και είπε ότι εξέφρασε τις προσμονές «που έχουν οι ομογενείς μας στην Ελλάδα», ενώ είπε ότι η Τουρκία θεωρεί πολύ σημαντική την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και μπορεί η χώρα του να βοηθήσει σε αυτό. Είπε επίσης ότι προσμένει «πιο αποτελεσματική συνεργασία με Ελλάδα στον αγώνα κατά των τρομοκρατικών οργανώσεων με πρώτο το FETO το ΡΚΚ και DHKP-C» γιατί «είναι προς όφελος των δυο χωρών».
Ο κ. Φιντάν είπε επίσης ότι πρέπει να αναπτύξουμε τη συνεργασία μας στην αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης ενώ τόνισε ότι «εμείς ως Τουρκία δεν θέλουμε πόλεμο στην περιοχή μας». Αναφερόμενος στο Παλαιστινιακό είπε ότι πρέπει να εξασφαλιστεί η ηρεμία άμεσα με όραμα τα δυο κράτη, και προσέθεσε ότι «ο φανατισμός του Νετανιάχου θα συνεχίσει να βάφει με αίμα την περιοχή». Για την Ουκρανία ζήτησε μια δίκαιη λύση στο πλαίσιο εδαφικής ακεραιότητας και έκλεισε εκφράζοντας την ελπίδα ότι «θα συνεχίσουμε να ενισχύουμε περαιτέρω τις σχέσεις μας με τη σύμμαχο Ελλάδα, και οι διαφορές απόψεων μπορούν να επιλυθούν με αμοιβαίο σεβασμό υπό τη βάση του διεθνούς δικαίου».