Τι περίπτωση πάλι κι εγώ. Εδώ η Ευρώπη λοιδορείται πανταχόθεν, εδώ ο Τσίπρας από τη Ρωσία την καταγγέλλει για έλλειμμα δημοκρατίας, κι εγώ σκέφτομαι τον Ζακ Ντελόρ. Ετσι ξαφνικά μου ήρθε στο μυαλό ο παλιός πρόεδρος της Κομισιόν και πρωτεργάτης της ευρωπαϊκής ενοποίησης, ένα πρωί που χάζευα εφημερίδες. Είδα σε φωτογραφία τον αρχηγό της αξιωματικής μας αντιπολίτευσης και υποψήφιο με το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς για τη θέση του Ντελόρ, να κοιτάει με γλαρά από δέος και θαυμασμό μάτια κάτι Ρώσους επισήμους. Κυρίως μια Βαλεντίνα Ματβιένκο, πρόεδρο της Ανω Βουλής. Δεν την ήξερα. Πειράζει;
Μου φτάνει και μου περισσεύει ο Πούτιν. Επαψα από καιρό να ψάχνω να βρίσκω αποχρώσεις στο καθεστώς του. Κάτι χοντρές, αλλά πολύ χοντρές γραμμές κρατάω μόνο: τον αυταρχισμό του, την ομοφοβία του, τον επιθετικό ανδρισμό του, τη φίμωση του Τύπου, το ντου στην Κριμαία, τον αντιευρωπαϊσμό του. Κυρίως τον τελευταίο, μέρες που είναι.
Ο καθείς και η παιδεία του. Η πολιτική του παιδεία, εννοώ. Εδώ κολλάει ο Ντελόρ, που τον ανέφερα στην αρχή και στη συνέχεια τον έχασα. Η Βαλεντίνα και ο Ελληνας γκρούπι της, άθελά τους βεβαίως, μου θύμισαν μια επίσκεψή μου εδώ και πολλά χρόνια στο Στρασβούργο. Πρέπει να ?ταν 1993 ή ’94, τότε που η Ευρωπαϊκή Ενωση συζητούσε τη διεύρυνση των κρατών-μελών της και μένα μου φαινόταν σαν όνειρο μακρινό, ουτοπικό και ακαταλαβίστικο. Ιδρωνα από αγωνία. Υπήρξα, όμως, πολύ τυχερή. Καθηλωμένη σε ένα έδρανο ψηλά ψηλά και με την τρίχα κάγκελο άκουσα μια βαρυσήμαντη, όπως λένε, ομιλία του Ντελόρ πάνω στο θέμα.
Θα έχω να το λέω στα εγγόνια μου. Που ελπίζω να εξακολουθούν κι αυτά να ανήκουν στην Ευρώπη. Να μη βαδίσουν ο Τσίπρας και η σοφή παρέα του στα βήματα του Γιωργάκη και μας βάλουν ποτέ (χτυπάω ξύλο) μπροστά στο δίλημμα «Ευρώπη ή σοσιαλισμός». Γιατί κάτι ο Κατσανέβας, κάτι ο Αλαβάνος, κάτι ο Κουτσούμπας (όλο και κάποιον άλλο θα ξεχνάω) να το το πλειοψηφικό ρεύμα που κερδίζει δημοψηφίσματα.
Τι μόδα κι αυτά εσχάτως. Ολοι κι από ένα στο μανίκι τους. Ο Αρης για το τζαμί του. Ο Αλέξης για τα μη φετίχ του. Οι εκλογές και τα δημοψηφίσματα είναι οι προβλεπόμενες συνταγματικά δημοκρατικές διαδικασίες. Ετσι είπε στη Ρωσία για την Ουκρανία (αλλά για να το ακούσουμε κι εμείς). Εκεί, βέβαια, τώρα τελευταία όλο κάλπες στήνουν και όποιος γουστάρει πάει και ψηφίζει ζωσμένος φισεκλίκια. Κι αν ολάκερη η Ευρώπη μαζί και οι ΗΠΑ δεν τα αναγνωρίζουν και ανησυχούν για τις απλωτές του Πούτιν στη γειτονιά του, ο δικός μας είδε τη Βαλεντίνα και γλυκάθηκε, γαλήνεψε, θαμπώθηκε. Στο τι νιώθει η υπόλοιπη Ευρώπη θα κολλήσει τώρα;
Αλλωστε, μήπως την ήξερε και από χθες; Τότε που κατέρρεε το ανατολικό μπλοκ έτρεχε ανάποδα στον μονόδρομο να ενταχθεί σε κόμματα που αγαπούσαν τα τανκς, κυρίως όταν κόβουν βόλτες σε ξένες πλατείες. Πού να προλάβει να το πάρει το μικρόβιο το ευρωπαϊκό, μάζεψε αντισώματα για όλη την υπόλοιπη ζωή του. Και μια μικρούλα ευκαιρία που είχε τώρα, με την υποψηφιότητά του για το προεδριλίκι, τη χαράμισε ο πολυάσχολος. Αναρωτιέμαι, το σημερινό ντιμπέιτ, στο οποίο, θαύμα θαύμα, θα πάρει μέρος, πώς θα του φανεί; Θα κοιτάει τον έμπειρο Γιούνκερ, τον δυναμικό Σουλτς, τον χαρισματικό Φέρχοφσταντ και τη δαιμόνια Κέλερ και θα νιώθει ξένο σώμα; Ή θα προστρέχει νοερά στον τσάρο, που παρά τρίχα θα συναντούσε, και θα ’ρχεται στα ίσα του;