Όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος Τζό Μπάιντεν, οι ΗΠΑ αποστασιοποιούνται τώρα από την Σαουδική Αραβία και Ηνωμενα Αραβικά Εμιράτα ( ΗΑΕ) αναστέλλοντας, μεταξύ άλλων, τις πωλήσεις επιθετικών όπλων λόγω της παραβίασης των ατομικών δικαιωμάτων( δολοφονία Τζ. Κασσόγκι με ευθύνη του Ριαντ,κ.λπ) αλλα και του ρόλου των χωρών αυτών στη εμφύλια σύρραξη στην Υεμένη, σύραξη που συνιστα τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική καταστροφή των ημερών ( μετά ίσως την πανδημία) . Και υπάρχουν ισχυρές πιέσεις και σε άλλες χώρες ( π.χ. Ην. Βασίλειο και ΕΕ ) να κάνουν το ίδιο. Οι χώρες περιγραφονται ως “ deeply flawed and deeply unreliable” . Η χώρα μας όμως φαίνεται να βρίσκεται μάλλον στη λάθος πλευρά της γεωγραφίας., σε άλλο μήκος κύματος. Η Ελλάδα δικαίως επικρίνει την Τουρκία καθώς εκτός από το διεθνές δίκαιο παραβιάζει βάναυσα και το κράτος δικαίου, τα ατομικά δικαιώματα, τους βασικούς κανόνες της δημοκρατικής τάξης στο εσωτερικό της χώρας. Είναι ένα αυταρχικό καθεστώς και γίνεται ακόμη πιο καταπιεστικό με την τελευταία νομοθεσία για τον έλεγχο (και ενδεχομένως απαγόρευση) των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (ΜΚΟ, κλπ.) . Για το λόγο αυτό άλλωστε δεν τίθεται και θέμα προώθησης της ενταξιακής διαδικασίας της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) αλλά η σύναψη μιας ειδικής σχέσης και αυτή υπό προυποθέσεις .

Αλλά ενώ η Ελλάδα ορθώς κατακεραυνώνει την Τουρκία, παράλληλα αναπτύσσει σχέσεις σε επίπεδο συμμαχιών με μια σειρά από χώρες που από πλευράς τήρησης του κράτους δικαίου, θεμελιωδών δικαιωμάτων, δημοκρατίας, κ.λπ βρίσκονται σε ακόμη χειρότερη κατάσταση απ? αυτή της Τουρκίας ! Πρόκειτα για χώρες όπως Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), Σαουδική Αραβία. Στην περίπτωση των κρατών αυτών με τη μεγαλύτερη δυνατή ευκολία ξεχνάμε τις δημοκρατικές ευαισθησίες και όλα τα άλλα ηχηρά παρόμοια. Δν υποστηρίζω βεβαίως καθόλου ότι η Ελλάδα δεν θα έπρεπε να έχει εξόχως ισχυρές διμερείς σχέσεις με τις χώρες αυτές. Θα έπρεπε και για πολλόυς λόγους. . Αλλά όχι στο επίπεδο οιονεί «συμμαχιών κοινών στόχων και αξιών» , σε σημείο που ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπτέλ Φατάχ αλ-Σίσι να υποστηρίζει ότι Ελλάδα και Αίγυπτος “επικεντρωνόμαστε στην προώθηση των αξιών της μετριοπάθειας και του διαλόγου και στην αποδοχή του άλλου και την καταπολέμηση του ρατσισμού, του εξτρεμισμού και του μίσους” (sic – βλέπε σχετικό άρθρο του στο Βήμα, 11 Νοεμβρίου 2020). Ας σημειωθει ότι όπως γράφει ο καθηγητής R. Guolo, η Αιγυπτος είναι μια στρατιωτική δικατορία που παραβιάζει βάναυσα τα ατομικά δικαιώματα και δεν ανέχεται καμίας μορφής διαφωνία απ? όπου κιαν προέρχεται. Βεβαίως οι πολιτικές σκοπιμότητες ή ανάγκες για την Ελλάδα ειναι γνωστές αλλά υπάρχουν και κάποια όρια.

Ούτε θα έπρεπε να μπούμε στη λογική των τριμερών συμπράξεων/ συμμαχιών( κυρίως μετά από ενθάρυνση απο την Κυπρο) με τον τρόπο που μπήκαμ. .Θα έπρεπε να εργασθούμε για ένα πραγματικά γνήσιο περιφερειακό πλαίσιο συνεργασιας. Οι συμμαχίες αυτές είναι πέρα για πέρα λάθος και μη reliable , όπως προσπαθώ να δείξω στο νέο μου βιβλίο “Επιτεύγματα και Στρατηγικά Λάθη της Εξωτερικής Πολιτικής της Μεταπολίτευσης” (εκδόσεις Θεμέλιο). Οι χώρες αυτές είναι προσωποπαγή αυταρχικά, αντιδημοκρατικά καθεστώτα. Ο Economist δημοσίευσε πρόσφατα ένα ενδιαφέροντα πολιτικό χάρτη της περιοχής με κατάταξη των χωρών σύμφωνα με το πολιτικό τους καθεστώς. Με βαθμολόγηση 10 βρίσκονται οι πλήρως δημοκρατικές χώρες ( καμία βεβαίως ) , με 0 οι πλήρως αυταρχικές. Απ όλες τις Αραβικές χώρες μόνο η Τυνησία ταξινομείται ως κάπως δημοκρατική (βαθμός 6,72). Οι υπόλοιπες είναι αυταρχικά καθεστώτα (Αίγυπτος 3,06, ΗΑΕ 2,76, Σαουδική Αραβία 1,93). Η Τουρκία είναι σε καλύτερη σχετικά θέση ( 4,09) χωρίς καθόλου να σημαίνει ότι είναι δημοκρατία.

Η εκτίμησή είναι βεβαίως ότι η “στρατιωτική σχέση” με τις χώρες αυτές, ιδιαίτερα με τα ΗΑΕ (και μάλιστα με πρωτοφανή οιονεί ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής σε πρόσφατη συμφωνία που υπογράψαμε !) θα μας βοηθήσει αποφασιστικά στην αντιμετώπιση ( ή περικύκλωση ;) της Τουρκίας. Φοβάμαι ότι καλλιεργούμε έναν άλλο μύθο, ότι μάλλον βρισκόμαστε σε λάθος στρατηγική κατεύθυνση και μακάρι αυτό να μην αποδειχθεί στην πράξη όταν o μη γενοιτο έλθει μια κακιά ώρα.. Βεβαίως αυτή τη στιγμή τα ΗΑΕ είναι ο ορκισμένος εχθρός της Τουρκίας αλλά και πάλι προσοχή, οι σχέσεις στη περιοχή είναι ρευστές και αλλάζουν πολύ εύκολα από μέρα σε μέρα όπως π.χ. σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας,ή Ισραήλ-ΗΑΕ ή ακόμη οι σχέσεις Τουρκίας- Αιγύπτου , αν και ιδιαίτερη προσχή θα πρέπει να δοθεί στην ομαλοποίηση των σχέσεων του Κατάρ με την Σ. Αραβία, ΗΑΕ και Μπαχρείν μετα από μια τριετία έντασης. Το Κατάρ είναι ως γνωστον βασικός σύμμαχος της Τουρκίας στην περιοχή και χρηματοδότης της τελευταίας . Ας μην οικοδομούμε πάνω στη ρευστότητα και αβεβαότητα .Δεν αποκλείω πολύ σύντομα να δουμε μια ανακατατάξη στην Αν Μεσόγειο με ισχυρη σχέση-σύμπραξη Τουρκίας Ισραήλ, Αιγύπτου που θα αφήνει την Ελλάδα στα κρύα του λουτρού. Η Τουρκία αντιπροσωπεύει το μείζον πρόβλημα ασφάλειας για την Ελλάδα. Και το κενό ασφαλείας στην Αν. Μεσόγειο θα πρέπει να καλυφθεί. Αλλά γι αυτό η Ελλάδα θα έπρεπε να εργασθεί για την αποφασιστική επέκταση του στρατιωτικού και πολιτικού ρόλου της Ένωσης στην περιοχή και όχι να βρεθεί στη μάλλον λάθος πλευρά της γεωγραφίας με τις συμμαχίες της . Μια στρατιωτική αποστολή της ΕΕ π.χ. στην Αν. Μεσόγειο θα ήταν αναγκαία ως βήμα για την κάλυψη του κενού ασφάλειας. Και κυρίως συλλογικές περιφερειακές λύσεις για την Αν. Μεσόγειο...

Πηγή: www.tovima.gr