Σταυρός προτίμησης και προβλήματα δημοκρατίας

Θεόδωρος Χατζηπαντελής 31 Μαρ 2014

Την (όχι και τόσο) παλιά εποχή οι Νόμοι πριν να μπουν για ψήφιση στη Βουλή ετίθεντο σε δημόσια διαβούλευση. Τώρα οι Νόμοι (όχι μόνο τα προαπαιτούμενα για τις δόσεις) τίθενται σε δημόσια διαβούλευση των αρχηγών των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση. Δηλαδή ούτε καν στα κόμματα.

Επειδή τα κόμματα δεν μπορούν να καθορίσουν τη σειρά εκλογής στο Ευρωψηφοδέλτιο (με βάση τους αριθμούς ο μεγαλύτερος αριθμός που θα εκλέξει κάποιο κόμμα είναι 3-5 και τα πολλά θα βγάλουν 1 άντε 2), γιατί όσοι θα είναι κάτω από την 5η θέση πρακτικά θα αδιαφορούν για την εκλογή των παραπάνω από αυτούς, άσε που πιθανόν και να τους υπονομεύουν, σκέφτηκαν να μεταφέρουν τη διαδικασία εκλογής στο κομματικό τους εθνικό ακροατήριο. Τάχα δημοκρατικό. Μια λίστα με 42 υπερβουλευτές που θα περιοδεύουν ανά την Ελλάδα αναζητώντας το σταυρό μας.

Αλήθεια όλοι αυτοί που φωνάζουν για την υπερπεριφέρεια Β’ Αθήνας και τη δυσκολία να κάνεις εκλογική εκστρατεία, το «πολιτικό» χρήμα που ξοδεύεται, τους μηχανισμούς που αποδομούν τα κόμματα κλπ θα ψηφίσουν με χαρά μια υπερπεριφέρεια 7 φορές μεγαλύτερη; Δηλαδή 15 φορές πιο δύσκολη εκστρατεία (λόγω και των αποστάσεων που πρέπει να διανύσει ο υποψήφιος), 15 φορές πιο ακριβή (δεκάδες τοπικά κανάλια, εφημερίδες, διαφημιστές), 15 φορές τουλάχιστον δυσκολότερο να μαζέψεις τοπικούς εκπροσώπους. Πιστεύει κανείς ότι η ρύθμιση αυτή να κάνει πιο διαφανή τη σπατάλη «πολιτικού» (κατ’ ευφημισμόν) χρήματος;

Και όμως για τους εισηγητές –και τον καλόπιστο που δεν καταλαβαίνει ότι όλα αυτά γίνονται γιατί τα κόμματα δεν μπορούν να καθορίσουν τη σειρά επειδή δεν λειτουργούν και επειδή ούτε καν τον αρχηγό δεν ακούν, αυτό θεωρείται δημοκρατικό. Θα μπορούμε εμείς να επιλέξουμε (από τη λίστα των 42). Τετρασταυρία, δηλαδή μια ομάδα που ελέγχει 15-20% θα εκλέξει το 4 από τους υποψηφίους. Και για να μη βιαστείτε να πείτε για φράξιες και κόμματα μέσα στα κόμματα, το πράγμα είναι απλούστερο. Οι υποψήφιοι της Αττικής (άντε και της Κεντρικής Μακεδονίας) αναφέρονται στο μισό εκλογικό σώμα και στο ? αντίστοιχα. Και από τους 42 θα ψηφίσεις τους 4 που γνωρίζεις. Είτε από την τηλεόραση που θα τους δεις, είτε γιατί θυμάσαι το όνομα τους, είτε γιατί διάβασες κάτι, κάπου. Πιστεύει κανείς ότι θα έχεις την ευκαιρία να μάθεις και να ακούσεις τους 42; Έστω του ψηφοδελτίου που θα διαλέξεις.

Έτσι η Ελλάδα θα εκλέξει 21 Αθηναίους πολίτες (ίσως 17 Αθηναίους και 4 Θεσσαλονικείς) να την εκπροσωπήσουν στο Ευρωκοινοβούλιο. Οι οποίοι με τη σειρά τους –δίκαια- θα λένε στον εκάστοτε αρχηγό: με ψήφισαν εκατομμύρια (άντε εκατοντάδες χιλιάδες), είμαι υπερβουλευτής και πρέπει να έχω αυξημένο ρόλο στην ανασύσταση, ανασύνθεση, αναδιανομή, εκλογή, κλπ, κλπ.

Άλλα τα προβλήματα μας είναι πιο σοβαρά. Ο εκλογικός Νόμος που ισχύει έχει τροπολογίες από το 1994 του Νόμου του 1981. Το 1981 δεν είχε θεσπιστεί το όριο 3% και η διαδικασία κατανομής εδρών γίνονταν με αναλογικό τρόπο. Επειδή όταν έγινε η εισαγωγή του 3% δεν σκέφτηκαν να προσαρμόσουν και τον υπολογισμό του εκλογικού μέτρου (όπως έγινε για τις βουλευτικές εκλογές) ότι ισχύει σήμερα μπορεί να οδηγήσει σε παραβίαση της ευρωπαϊκής οδηγίας που ισχύει για το εκλογικό σύστημα! Τόσο απλά. Μπορεί το 2ο κόμμα να εκλέξει περισσότερους βουλευτές από το 1ο! Άμα συμβεί (και με τις σημερινές κομματικές δυνάμεις είναι περισσότερο πιθανό από ποτέ) δεν θα μας ξεπλένει τίποτα. Απλά θα ακυρωθούν οι εκλογές και θα ξαναγίνουν. Γιατί οι «κουτόφραγκοι» δεν καταλαβαίνουν ότι εμείς αντί να διορθώσουμε μια αβλεψία ή έστω ένα λάθος ασχολούμαστε με τους σταυρούς. Άσε που θα πάνε χαμένα και τα λεφτά που θα ξοδέψουν οι 21 Αθηναίοι που θα έχουν εκλεγεί.

Θα μπορούσαμε να συζητήσουμε σοβαρά (λέμε τώρα) πιο θα ήταν το καλύτερο από τα συστήματα που επιτρέπει (ευτυχώς, γιατί αλλιώς κάποιο μοναδικής εμπνεύσεως σαν το σύστημα των βουλευτικών εκλογών μας θα επιλέγαμε ως ανάδελφον έθνος) η ευρωπαϊκή οδηγία. Θα μπορούσαμε να σκεφτούμε μήπως είναι σκόπιμο να συνδεθεί η επιλογή των προσώπων με την τοπικότητα τους. Εκτός από το κόμμα να διαλέγουμε και πρόσωπα. Στις πολλές χώρες που υπάρχει δυνατότητα επιλογής υποψηφίων ψηφίζεις έναν από τους υποψηφίους (όχι 4). Η επιλογή περισσότερων από έναν μετατρέπει σε πλειοψηφικό το σύστημα όσον αφορά την επιλογή εσωτερικά σε κάθε ψηφοδέλτιο. Αλλά η σοβαρή συζήτηση δεν μας ταιριάζει. Αποφασίσαμε 4 σταυρούς και 42 ονόματα (διπλάσιους από τις θέσεις!). Ώστε να μπορεί να βγουν και οι 4 Αθηναίοι που αλλιώς θα έπαιρναν από ? ο καθένας και τουλάχιστον ο Θεσσαλονικιός θα μπορούσε να τους ανταγωνιστεί. Άσε που αν είναι πολλοί από την Αθήνα θα μοιραστούν οι σταυροί και έχει ελπίδες και ο Κρητικός. Ούτε καν αυτό! Τετρασταυρία! Γιατί 42; Αν δεν είναι η εκδίκηση του 42% των δημοτικών (άλλο μοναδικό σύστημα που ευτυχώς καταργήθηκε) είναι η προσπάθεια μπας και βρεθούν 42 κορόιδα. Σου λέει. Αν τους βάλουμε αναλογικά θα προκύψουν 8 από την Αθήνα, 4 από την Κεντρική Μακεδονία και 1 από τα άλλα μέρη. Αν βάλουμε 42 θα βολέψουμε και 1-2 ακόμη από κάθε περιοχή. Αλλιώς ο ένας που θα διαλέξουμε πχ στην Κρήτη θα είναι σίγουρος βουλευτής την άλλη φορά στις «σοβαρές» εκλογές. Θα τον μάθουν, θα το διαφημίζει κλπ..

Θα μπορούσαμε να συζητήσουμε σοβαρά. Ούτε καν το ελπίζω. Σε μια χώρα που οι πρυτάνεις με συνταγματολόγους προσέφυγαν στο ΣτΕ θεωρώντας ότι το αναλογικό σύστημα που λέει η σχετική ευρωπαϊκή οδηγία δεν είναι αναλογικό τι περιμένεις; Αλλά τουλάχιστον ας διορθώσουν την αβλεψία με το εκλογικό μέτρο (πχ να νομοθετήσουν την ίδια ρύθμιση με τις βουλευτικές εκλογές «έγκυρα υπέρ συνδυασμών που συμμετέχουν στην κατανομή εδρών») μπας και γλυτώσουμε την ξεφτίλα. Αν και η ακύρωση των εκλογών και η διεξαγωγή νέων θα δικαιώσει τον μεγάλο τιμονιέρη. «Μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση!»