Σπύ­ρος Κα­βου­νί­δης: Γιατί έχουν αυξηθεί τα ερωτηματικά, γιατί μεγαλώσαμε, τελικά γιατί έτσι γουστάρουμε

15 Απρ 2021

Ο Σπύ­ρος Κα­βου­νί­δης γεν­νή­θη­κε στην Αθή­να τον Δε­κέμ­βριο του 1944. Πο­λι­τι­κός Μη­χα­νι­κός ΕΜΠ, MSc και Ph.D του Stanford University όπου δι­ε­τέ­λε­σε πρό­ε­δρος του International Student Association. Μέ­λος αρ­χι­κά της Δη­μο­κρα­τι­κής Άμυ­νας και με­τά του ΠΑΚ. Συ­νε­λή­φθη τον Μάρ­τιο του 74 και ελευ­θε­ρώ­θη­κε με την πτώ­ση της Χού­ντας. Lecturer Εδα­φο­μη­χα­νι­κής στο Imperial College του Λον­δί­νου (1978-1980). Ερ­γά­στη­κε ως εδα­φο­μη­χα­νι­κός. Το 1989 Γε­νι­κός Γραμ­μα­τέ­ας του Υπουρ­γείου Εσω­τε­ρι­κών. Το 1993 συ­νί­δρυ­σε την εται­ρία ΕΔΑ­ΦΟΣ της οποί­ας είναι Πρό­ε­δρος και Δι­ευ­θύ­νων Σύμ­βου­λος. Μέ­λος της ΚΕ του ΠΑ­ΣΟΚ, της Σο­σι­α­λι­στι­κής Πο­ρεί­ας και του Συ­να­σπι­σμού (έως το 2000). Πρό­ε­δρος της Ελ­λη­νι­κής Επι­στη­μο­νι­κής Εται­ρεί­ας Εδα­φο­μη­χα­νι­κής και Γε­ω­τε­χνι­κής Μη­χα­νι­κής (1998-2005). Έχουν εκ­δο­θεί 6 βι­βλία γε­νι­κού και ένα τε­χνι­κού πε­ρι­ε­χο­μέ­νου και άνω των 100 επι­στη­μο­νι­κές δη­μο­σι­εύ­σεις. Έχει δύο παι­διά, τον Κώ­στα και την Αθη­νά. Συμ­βι­ώ­νει με τη Μα­ρία Στρα­τη­γά­κη.


Ποιο το κίνητρο για τη συμμετοχή σας σε αυτό το βιβλίο;

Γιατί ένα τέτοιο βιβλίο τώρα;

Το βιβλίο προέκυψε «τυχαία». Συζητώντας πέρσι προ κορωνοιού διάφορα με τον Γιάννη Μαρούκη -φίλο από παλιά πούχαμε γνωριστεί στον Κορυδαλλό, λίγο πριν πεσει η Χούντα- του λέω: «Ρε Γιάννη, δεν τα γράφουμε αυτά; Εσύ ηγετικό στέλεχος της ΚΝΕ και του ΚΚΕ. Εγώ που ήμουν ΠΑΚ τότε, κάναμε ή δεν κάναμε διάφορα και, σήμερα, σε άλλα προβληματιζόμαστε, σε άλλα συμφωνούμε, μα, κυρίως, έχουμε πολλά ερωτηματικά».

Ο Γιάννης ψιλοτσίμπησε αλλά επιφυλάχτηκε. Ο Γιάννης Μειμάρογλου, σε ένα τραπέζι που τρώγαμε μαζί και με τον Μαρούκη, τσίμπησε γρήγορα και ίσως συνέβαλε έτσι ναναι θετικός και ο Μαρούκης.

Τον Κουτρέτση τον είδα πριν λίγα χρόνια ως εκπρόσωπο του Ποταμιού. Πρώτη φορά τον είχα δει -τότε μαοϊκό- στο κελλί μου στο 2ο υπόγειο της Ασφάλειας Προαστίων, το ΄74. Μα και οι άλλοι, φίλοι από παλιά έως πολύ παλιά. Και ο Ψυχογυιός και ο Στεφανής και ο Ντόλκας και ο Διακουλάκης. Όλοι, με αναμνήσεις, όλοι πάντα με διάφορες δραστηριότητες (όχι αναγκαστικά πολιτικές) όλοι με ερωτηματικά. Κάτι φίλες τελικά μας έριξαν χυλόπιτα (συνηθισμένα τα βουνά από τα χιόνια..).

Είπαμε λοιπόν να τα γράψουμε, κι έτσι προέκυψαν οι ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ, ένα κεφάλαιο ο καθένας τη διαδρομή του. Άλλος τονίζοντας τις σκέψεις και τα συναισθήματα του στο πλαίσιο της διαδρομής του, άλλος περιγράφοντας στιγμές της διαδρομής του, αφήνοντας να διαφανούν σκέψεις, κρίσεις και συναισθήματα.

Γιατί τώρα;

Γιατί έχουν αυξηθεί τα ερωτηματικά, γιατί μεγαλώσαμε, τελικά γιατί έτσι γουστάρουμε. Και βέβαια γιατί δεν μπορεί πια κανένας να πει ότι το κάνουμε για να κερδίσουμε κάτι.


Θεωρείτε ότι το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα ήταν προϊόν της αυθόρμητης αντίδρασης των φοιτητών στην χούντα ή της έντονης πολιτικοποίησής τους στις συνθήκες της δικτατορίας;

Το ερώτημα θέτει διαζευκτικά δύο πράγματα που συνυπήρξαν κατά την γνώμη μου.

Βεβαίως και το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα ήταν προϊόν της αυθόρμητης αντίδρασης των φοιτητών στη Χούντα, αλλά βεβαίως και υπήρξε έντονη πολιτικοποίηση στις συνθήκες της δικτατορίας. Πιστεύω ότι για πολλούς η αρχική αυθόρμητη αντίδραση οδήγησε στην πολιτικοποίηση ή, ακριβέστερα, και στην ένταξη σε οργανώσεις και ομάδες πολλές από τις οποίες είχαν σχέση με κόμματα.

Πολλοί είδαν ως ακραία τολμηρό να προσχωρήσουν π.χ. στην ΚΝΕ ή στον Ρήγα Φεραίο ή στην ΑΑΣΠΕ ή ….. Το να δηλώνεις κομμουνιστής μέσα στην δικτατορία ήταν πιο τολμηρό από το να δηλώνεις απλά δημοκράτης ή γενικά αριστερός. Και αυτό ανεξάρτητα από το ότι σε κάποιες φάσεις (όπως π.χ. στο Πολυτεχνείο), οι κομματικές νεολαίες ήταν ίσως πιο συντηρητικές -ή πιο συνετές, αν προτιμάτε- από τους «ανοργάνωτους» φοιτητές. Σε αυτό οφείλεται και η άνθηση των κομματικών νεολαιών στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης.

Τελικά νομίζω ότι το αυθόρμητο αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα είναι αυτό που έβαλε την σφραγίδα του, με την ενεργό συμμετοχή βέβαια και των κομματικά ενταγμένων.


Αισθάνεσθε ότι η περίοδος της μεταπολίτευσης δικαίωσε τις προσδοκίες σας;

Με την μεταπολίτευση λύθηκε αυτό που μάθαμε να λέμε κυρίαρχη αντίθεση. Κυρίαρχη αντίθεση τότε ήταν η αντίθεση δημοκρατίας- δικτατορίας.

Η βασική, λοιπόν, προσδοκία μας δικαιώθηκε. Από το ΄74 και μετά έχουμε δημοκρατία. Με τα καλά της και τα κακά της, αλλά πάντως Δημοκρατία. Μάλιστα ούτε την «ημιτελή» δημοκρατία που προλάβαμε να ζήσουμε οι παλιότεροι, δηλαδή το μετεμφυλιακό «κράτος της δεξιάς».

Από κει και πέρα νομίζω όλοι είχαμε ελπίδες και όνειρα, ελπίδες και όνειρα που σε κάποιο βαθμό διαψεύσθηκαν. Εκ των υστέρων, κάποιες από τις ελπίδες και τα όνειρα ευτυχώς που διαψεύσθηκαν, άλλα πάλι όχι.

Τα χρόνια που πέρασαν όμως επεκράτησε σε μεγάλο βαθμό ο λαϊκισμός. Για να χρησιμοποιήσω την ίδια ορολογία το «λαϊκισμός- αντιλαϊκισμός» έχει γίνει ίσως η κυρίαρχη αντίθεση σήμερα. Παραπλήσια θα μπορούσαμε να πούμε «εκσυγχρονισμός-καθυστέρηση» . Όμως, πρέπει να τονισθεί ότι κρίσιμη μεταπολιτευτική προσδοκία μας έγινε πραγματικότητα. Η αντίθεση «Ευρώπη – τρίτος κόσμος» λύθηκε για την πατρίδα μας με τον καλλίτερο τρόπο, υπέρ της Ευρωπαϊκής Ελλάδας και μάλιστα στον πυρήνα της με τη συμμετοχή στην ζώνη του ευρώ. Αυτό είναι σημαντικότατη δικαίωση προσδοκιών. Πολλά βέβαια έχουν να γίνουν ακόμα και για την ίδια την Ευρώπη και για την «ευρωπαϊκή» Ελλάδα. Εδώ είμαστε πάντα με προσδοκίες, αλλά πάντα και με -έστω συγκρατημένη- αισιοδοξία. Ακόμα, και για το χωρισμό κράτους- εκκλησίας, αλλά πότε άραγε? Και να σκεφτείτε ότι ήταν σαφής εξαγγελία στην Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη ….