Σφηκοφωλιά

Ευτυχία Καρύδη 21 Απρ 2025

Δυο βήματα από την πλατεία Βικτωρίας. Μια ανάσα από θρυλικό Γυμννάσιο- Λύκειο: Β΄Αρρένων Αθηνών, που με τα χάλκινα και τα ταμπούρλα του δίνει βηματισμό στον ενθουσιασμό στις παρελάσεις. Σ'αυτό μαθητεύουν ο Αλέκος Φασιανός, ο Λεφτέρης Παπαδόπουλος, ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος ο ...ο... ο...ο...τα μαθητούδια μου αργότερα. Τότε όμως διευθύνει, χωρίς να αφήνει να κουνιέται φύλο στις τάξεις, με 60 και βάλε μαθητές η καθεμιά, ο περιλάλητος Πάτρας. Ο Πάτρας! Τον χωρίζει τόση απόσταση από τους σημερινούς Διευθύνοντες Σχολείων, όση το ζενίθ από το ναδίρ. Η νύχτα από την ημέρα. Λοιπόν εκεί, μια ανάσα από το θρυλικό Β΄Αρρένων Αθηνών, η οδός Παιωνίου 11α.


Στην Παιωνίου 11α, μια art-nouveau πολυκατοικία, εννέα διαμερισμάτων, μπορείς να την πεις και σφηκοφωλιά. Όλοι οι ένοικοι της, οι περισσότεροι πρόσφυγες ή με προσφυγικές καταβολές, δηλώνουν: " Πρώτα είμαι αντιδεξιός, ύστερα όλα τα άλλα". Ακόμα και η Γλυκερία, η κοπέλα του σπιτιού της Τοράκαινας. Γιαγιάς του γνωστού πολιτικού συντάκτη στην εφημερίδα: "Τα Νέα" Γιάννη Διακογιάννη, που έφυγε νωρίς, πολύ νωρίς. Δυστυχώς...Ακόμα και η Γλυκερία ακολουθεί αντιδεξιά. Δεν πάει στο κατηχητικό, δεν ακούει τα λόγια του παπά... όπως οι περισσότερες επαρχιωτοπούλες, που έρχονται στην πρωτεύουσα ως ψυχοκόρες. Έτσι έλεγαν τότε, τις κοπέλες που τις χρησιμοποιούσαν για κάθε είδους χρήση. Ιδιαιτέρως για να μην πάνε οι γιοι των ευϋπόληπτων οικογενειών στα σπίτια με τα κόκκινα φανάρια....Ίσως αντιδεξιά η Γλυκερία γιατί κανένας δεν την ενόχλησε. Όλοι στην Παιωνίου 11α την σέβονταν. Πρωτοστατεί ο Τζωρτζάκης. Έχει πάρει μέρος στη μικρασιατική εκστρατεία, έχει αποταχθεί, έχει αποκατασταθεί και βάλε με το νου σου.... Τον ακολουθεί ο ηθοποιός- ζωγράφος Σπύρος Λασκαρίδης. Μόνο μία οικογένεια από τους Μολάους δεν εκδηλώνεται, αλλά δε δίνει και λαβές. Όλοι φυλαγόμαστε μόνο από την Ελένη, την κομμώτρια με το στημένο αυτί και τη ματιά σημειωματάριο.
Ο Γιάννης Διακογιάννης και ο αδελφός του Δημήτρης. Είναι τα αγαπημένα συγκατοικάκια μας: Τα παιδάκια. Τρώμε μαζί, παίζουμε, γελάμε, πηγαίνουμε τις Κυριακές στου "Μπόκαρη", της μόδας τότε, στην Κηφισιά. Στεκόμαστε, δύο εκείνα, η αδελφή μου κι η αφεντιά μου σα χάνοι να ακούμε τη μάνα τους την κ. Λέλα να παίζει πιάνο και να τραγουδάει:" Cuore, cuore ingrato". Να περνάει η φωνή της την Αχαρνών, την Πατησίων και να φτάνει στο Green Park στην Μαυροματαίων. ....Πέμπτη απόβραδο πριν του Λαζάρου, την επομένη τελευταία ημέρα σχολείου πριν το Πάσχα. Με την αδελφή μου συνεννοούμαστε με τα παιδάκια να ανεβούμε στην ταράτσα..
Δεν υπάρχει τραγούδι που να μην το τραγουδάμε. Αρχή οι άριες της κ. Λέλας. Στη συνέχεια το ιταλικό "Bella ciao", "Κι έχουμε γράψει βαθιά μεσ' την καρδιά μας/ Λαοκρατία και όχι βασιλιά". Έπονται τα απαγορευμένα, από το 1966, τραγούδια του Μίκη:" Ροδιά μου εσύ τετράκλωνη" και το "Βάρκα στο γιαλό''. Το πρώτο απαγορευμένο γιατί, ως γνωστόν, τα ρόδια, όταν ωριμάζουν είναι κόκκινα. Όσο για τη βάρκα έστελνε μήνυμα στο Κρεμλίνο να κατεβεί ο ρωσικός στόλος στην Μεσόγειο! Αποκάμαμε, ξελαρυγγιασμένα. Η εφημερίδα "Αυγή" θα έβγαινε με πρωτοσέλιδο " Γιατί δεν πρόκειται να γίνει δικτατορία". Πήγαμε ησυχασμένα για ύπνο.
Την επαύριο. Κατά το συνήθειο. Συνήθειο όχι γενικό. Τότε οι άνθρωποι μπανιαρίζονταν κάθε Σάββατο και αν... αν... Μια από αυτές που περίμεναν το Σάββατο τη σειρά τους. Η συμμαθήτρια μας η..... Κομποσκοίνι, καθρεφτάκι μέσα στην κασετίνα παίρνει αμπάριζα τον καλύτερο συμμαθητή μας. .... Δεν θα της το συγχωρήσω π ο τ έ. Ευτυχώς είμαι άνθρωπος θυμάμαι και δεν συγχωρώ ....Κατά το συνήθειο μας, εν πάση περιπτώσει, πριν μπούμε στο μπάνιο με το θερμοσίφωνα γκαζιού (αδύνατο να μη μαστουρωθείς με τους ατμούς ανακατωμένους με γκάζι!) ανοίγουμε το ραδιόφωνο. Ακούμε:" Των εχθρών τα φουσάτα περάσαν" ακολουθεί: " Ιτιά, Ιτιά λουλουδιαμένη". Αλλάζουμε πρόγραμμα....Μήπως υπήρχαν και πολλά; " Μαντίλι, μαντίλι Καλαματιανό..."" Έχω μια αδελφή, νυφούλα ζηλευτή. Την λένε Βόρεια Ήπειρο, την αγαπώ πολύ". Και η κατακλείδα:" Ζήτω η εθνοσωτήριος 21η Απριλίου". Ζήτω το Έθνος! Ζήτω η εθνοσωτήριος Επανάστασις!
''Κίνημα" λέει η μαμά. ''Επανάστασις" λέει το ράδιο. "Κίνημα" η μαμά. "Επανάστασις" επαναλαμβάνουν σε όλους τους ραδιοφωνικούς σταθμούς. Στο Φαληρικό Δέλτα, στο Ιπποδρόμιο, στοιβάζονται χιλιάδες. Άλλος με τα σώβρακα, άλλος με τις πιζάμες. Γιατί.... Γιατί δεν πρόκειται να γίνει δικτατορία, όπως γράφει το πρωτοσέλιδο της Αυγής της 21ης Απριλίου που κατασχέθηκε. Κάποιος, μέσα στον Ιππόδρομο, αναζητάει να αναγνωρίσει το διπλανό του. Δεν τον βρίσκει πουθενά. "Ε, βέβαια! Σήμερα δεν τρέχουν τα άλογα. Πώς να είναι εδώ;" μονολογεί. Άδικα, νομίζω. Άδικα... Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία....


Μια στιγμή αυτής της ιστορίας είναι και η σφραγίδα: Audentes fortuna iuvat=Η τύχη ευνοεί τους τολμηρούς των τελειόφοιτων του 1967 της Ιταλικής Σχολής Αθηνών. Ίσως από πίστη στην τύχη των τολμηρών και, βέβαια, γιατί είμαστε νέοι, σχεδόν σύσσωμη η τάξη απέχουμε από το μάθημα. Όλοι οι αντάρτες στο σπίτι μας: Παιωνίου 11α.... Τρώμε όλοι μια ξεγυρισμένη 7ήμερη αποβολή....Σβήστηκε στο άψε σβήσε από τα σχολικά κιτάπια, με το ξημέρωμα στην Ελλάδα μιας ακόμη Δικτατορίας. Της Χούντας της 21ης Απριλίου 1967. Οι δάσκαλοί μας δεξιοί, κεντρώοι, αριστεροί ήσαν δάσκαλοι. Όπως ο Παντελής Ρόκος, ο Σάκης Καράγιωργας, ο Αριστόβουλος Μάνεσης.
Έχετε ακούσει, φίλες και φίλοι μου, τον αρχηγέτη της χούντας Γεώργιο Παπαδόπουλο να μιλάει; Με τα μέσα που διαθέτει η εποχή μας είναι πανεύκολο. Μπορείτε να διαπιστώσετε πως δεν απευθύνεται σε πολίτες. Ούτε καν υπηκόους. Με χροιά φωνής καραμούζας σα σε στρατιώτες κουνάει το δάχτυλο σε καθηγητές Πανεπιστημίου: "..Είναι δυνατόν να μην μπορείτε να ελέγξετε τους μαθητάς σας; Θα βάλω φωτιά σε οποιοδήποτε κεφάλι. Αλλά φωτιά στην ελληνική κοινωνία δε θα επιτρέψω να βάλει κανείς!" Κι αυτοί, στη συντριπτική τους πλειοψηφία,... Φτού! Και πάλι φτου!... Υποκλίθηκαν, τον χειροκρότησαν. Οι δάσκαλοι μας δεν υπήρξαν κυρτομεσίτες.
Κι όμως δεν ξέρουμε πού βρισκόμαστε. Ανοργάνωτοι ψαχνόμαστε. Στραβοί στο σκοτάδι παίζουμε τυφλόμυγα. Αραιά και πού, μαθαίνουμε: συνέλαβαν...συνέλαβαν. Συγχρόνως ησύχως παρακολουθούμε τους εθνοσωτηρίους αρχηγέτες της 21ης Απριλίου 1967 αδελφούς: Γεώργιο Παπαδόπουλο, Νικόλαο Μακαρέζο, Στυλιανό Παττακό σε συνεντεύξεις σε ντόπιους και ξένους δημοσιογράφους.
Δημοσ.: Ποιος ο λόγος που διατηρείται ο στρατιωτικός νόμος;
Στ. Παττακός: Ψυχολογικός.
Δημ. : Τί ακριβώς εννοείτε;
Πατ: ΄Επρεπε να είστε Έλληνες για να καταλάβετε, αυτό που οι Έλληνες καταλαβαίνουν.... Όλοι. Όλοι. Δεξιοί, Κεντρώοι εμανθρώθησαν εις ξενοδοχεία. Αλλά, με ακριβά τροφεία. Ακόμα και αστακοί στο γεύμα τους...Ε, αυτοί που είναι στην Γυάρο. Δίπλα στη θάλασσα είναι, ας βγουν να τους ψαρέψουν...!"
Και ο αδελφός Γεώργιος Παπαδόπουλος:
"Υπάρχει το ιδανικόν μας και το ιδανικόν είναι ένα: Ελλάς- Ελλήνων Χριστιανών...Και δια τούτον ο Ελληνικός στρατός έκρινε ότι όφειλε να παρέμβει για να αποτρέψει τον δρόμον προς τον κρημνόν....Εννοώ ότι ο καθένας μπορεί να πιστεύει εις οίον σύστημα επιθυμεί.. Δια να μη ξεχαστεί όμως ότι η κατάστασις αύτη προστιθέμενη εις μίαν αναρχικήν αντίληψιν ...Προ ενός ασθενούς ο χειρούργος (προσοχή, φίλες-φίλοι μου στον τονισμό: χειρούργος, πανούργος, κακούργος κλπ. κλπ.).... Ο χειρούργος προσδένει τον ασθενή επί της χειρουργικής κλίνης. Διότι αν ο χειρούργος δεν προσδέσει αυτόν έως αποκαταστάσεως του, μπορεί να οδηγήσει αυτόν εις θάνατον"
--Δημοσ:" Πόσο θα διαρκέσει η ανάρρωσις του ασθενούς;"
__Γ. Παπαδ." Ο χρόνος αναρρώσεως του ασθενούς μετά την εγχείρησιν, εξαρτάται από την βαρύτητα της ασθενείας, την οποίαν αυτήν την στιγμήν δε δύναμαι να προσδιορίσω''
Ξάγρυπνη, φίλες και φίλοι μου, νύχτες και νύχτες την βαρύτητα της ασθενείας ούτε εγώ, αυτήν τη στιγμή, δύναμαι να προσδιορίσω. Μήπως μπορείτε εσείς, για να κλείσω, επιτέλους, μάτι;

Από το βιβλίο της Ευτυχίας Καρύδη «Όπως θα έζησα»