Σουλεϊμάν ο… μεταρρυθμιστής!

Γιάννης Μεϊμάρογλου 08 Ιουν 2013

Ξεκίνησε λοιπόν η «Ανοιξη» της Τουρκίας; Βρισκόμαστε μπροστά σε ακόμα μία κίνηση στο ντόμινο των εξεγέρσεων του αραβικού κόσμου; Μάλλον, όχι. Πέρα από τη χρονική συγκυρία, η Τουρκία δεν βρίσκεται στην ίδια κοινωνικοπολιτική φάση με τις χώρες αυτές. Το κοσμικό κράτος του Κεμάλ Ατατούρκ, που στηρίχθηκε σε ένα στυγνό στρατιωτικό εθνικιστικό κατεστημένο, έφερε στην εξουσία μια κάστα διεφθαρμένων πολιτικών και την Τουρκία στο χείλος της οικονομικής καταστροφής. Η ανατροπή του κατεστημένου αυτού έγινε το 2003. Οι Τούρκοι πολίτες εξαφάνισαν κυριολεκτικά, στις εκλογές, όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα και ανέδειξαν παντοδύναμο στην εξουσία το «Λευκό» ισλαμικό κόμμα του Ταγίπ Ερντογάν.

Η Τουρκία στάθηκε οικονομικά στα πόδια της, έδιωξε το ΔΝΤ, μπήκε σε ρυθμούς ανάπτυξης, πρωτοφανείς για την εποχή. Στον διεθνή του προσανατολισμό, ο Ερντογάν ξεκίνησε με ευρωπαϊκό αέρα και επεδίωξε δυναμικά την προώθηση των ενταξιακών συνομιλιών της Τουρκίας. Στη συνέχεια όμως, εκτιμώντας τόσο τις δυσκολίες όσο και τις γενικότερες συνέπειες του ευρωπαϊκού δρόμου, προτίμησε να στραφεί στην ενίσχυση του ρόλου της Τουρκίας ως περιφερειακής υπερδύναμης. Το κυριότερο όμως είναι ότι, με τη… μονιμοποίησή του στην εξουσία, ο Ερντογάν άρχισε να επιβάλλει στην τουρκική κοινωνία μια σειρά από μέτρα ισλαμικού χαρακτήρα, βάζοντας τη δική του ισλαμική σφραγίδα στο κράτος, στη θρησκεία, την εκπαίδευση, ακόμα και στην καθημερινότητα. Οι κινητοποιήσεις των ημερών εκφράζουν την άρνηση ενός σημαντικού μέρους του τουρκικού λαού να αποδεχθεί τη συστηματική προσπάθεια εξισλαμισμού του. Η Τουρκία ψάχνει να βρει μια προοδευτική διέξοδο, μακριά από τους ισλαμικούς κανόνες, αλλά και μακριά από στρατιωτικά πισωγυρίσματα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στις κινητοποιήσεις αυτές συμμετέχουν πολίτες χωρίς ξεκάθαρους στόχους, «αγανακτισμένοι», νοσταλγοί του εθνικιστικού κεμαλικού κατεστημένου κ.λπ. Υπάρχει όμως και μια σημαντική μερίδα που κοιτάει μπροστά, προς μια εξελιγμένη κοινωνία σε ευρωπαϊκή κατεύθυνση.

Αυτήν ακριβώς την προοδευτική ευρωπαϊκή προοπτική έχουμε καθήκον να στηρίξουμε οι Ελληνες. Μια προοδευτική και φιλειρηνική Τουρκία, συνδεδεμένη με την ευρωπαϊκή οικογένεια, δεν μπορεί παρά να συμβάλει στην οριστική επίλυση των μεταξύ μας εκκρεμοτήτων, στην οικονομική συνεργασία και στη συνολική προσπάθειά μας εξόδου από την κρίση. Στις κρίσιμες αυτές -για το μέλλον της γειτονικής μας χώρας- στιγμές, ας στηρίξουμε με συνέπεια τον αγώνα για δημοκρατία και πρόοδο. Γιατί ανάμεσα στον Σουλεϊμάν τον μεγαλοπρεπή και τον Σουλεϊμάν τον… μεταρρυθμιστή, η Ελλάδα έχει σαφώς ανάγκη τον δεύτερο.