Σουβενίρ της βασιλείας

Αννα Δαμιανίδη 25 Ιουλ 2013

Μόλις τέλειωσα το βιβλίο της Χίλαρι Μάντελ, «Bring up the bodies», (κυκλοφόρησε και στα ελληνικά με τον τίτλο «Γεράκια») και νομίζω ότι καταλαβαίνω καλύτερα τους Βρετανούς και την τρέλα τους για το μωρό του δεύτερου διαδόχου. Το βιβλίο διηγείται την πτώση της Άννας Μπολέιν και την άνοδο της Τζέιν Σίμουρ στον θρόνο της βασιλικής συζύγου του Ερρίκου του 8ου, όλα μέσα από τα μάτια και τις κινήσεις του Τόμας Κρόμγουελ, δαιμόνιου συμβούλου που βρίσκει λύσεις για να ικανοποιήσει όλες τις επιθυμίες του βασιλιά, ισχυροποιώντας παράλληλα τη θέση του. Ο οποίος Ερρίκος ήθελε πρωτίστως να αποκτήσει αγόρι για διάδοχο, να εξασφαλίσει τη βασιλεία και τη δυναστεία του, το ένα δια του άλλου, αφού αν δεν έχεις διάδοχο εχθροί και οπαδοί σε θεωρούν αδύναμο. Ο Ερρίκος πρώτα έδιωξε την Αικατερίνη, μητέρα πολλών παιδιών του που γεννιούνταν νεκρά ή πέθαιναν μωρά, αναστατώνοντας την Ευρώπη ολόκληρη και χωρίζοντας για πάντα τη χώρα του από τον Καθολικισμό, κι ύστερα έστειλε στον δήμιο την Άννα μαζί με πέντε ευγενείς, τους υποτιθέμενους εραστές της, διότι ούτε αυτή κατάφερε να κάνει αγόρι. Τρόμαξε να δει γιο, και μόλις τον απέκτησε έχασε τη γυναίκα του, την τρίτη στη σειρά, οπότε ξανάρχισε τη δουλειά με τις παντρειές, ακυρώσεις, αποκεφαλισμούς, και φτου κι απ? την αρχή. Ο οποίος γιος πέθανε νεότατος κι αυτός, οπότε έγινε βασίλισσα, τελικά, η γνωστή Ελισάβετ. Τσάμπα πήγε η μανούλα της, επειδή δεν γεννούσε αγόρια.

Και κοίτα τώρα με πόση ευκολία γεννιούνται τ? αγόρια-διάδοχοι του αγγλικού θρόνου! Με την πρώτη η Κέιτ το κατάφερε, τώρα μάλιστα που κανείς δεν δίνει σημασία στο φύλο, τώρα που η βασίλισσα είναι γυναίκα. Και περιμένουν άλλοι δυο άντρες στη σειρά για διάδοχοι! Α, ρε Ερρίκο, θα σηκώνεται σκόνη από τα κόκαλά του καθώς θα προσπαθούν να τρίξουν εκεί στο υπόγειο της εκκλησίας που τα έχουν στριμώξει.

Εξασφαλισμένη, λοιπόν, για τρεις ακόμα γενιές η δυναστεία, αλλά τώρα κινδυνεύει να καταργηθεί από πλήξη, να την κόψουν για να κάνουν οικονομίες όπως κόβεις ένα ΤΕΙ, έτσι λένε τουλάχιστον οι σοφοί οικονομολόγοι, οι οποίοι δεν της αποδίδουν τα εύσημα, της βασιλείας, για τα πιάτα και τα κουκλάκια, τα πάσης φύσεως σουβενίρ που πουλιούνται σχετικά με κάθε συμβάν της βασιλικής οικογένειας και κάνουν ανυπολόγιστο τζίρο στο εμπόριο. Και πολλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν τι τους θέλουν οι Βρετανοί τους βασιλιάδες στην εποχή μας.

Αν κι οι ίδιοι φαίνεται να την απολαμβάνουν, τρέχουν στις κηδείες και στους γάμους, συντηρούν μια μεγάλη βιομηχανία θεάματος γύρω από τη ζωή τους. Ίσως μέσω των βασιλιάδων συνδέονται με την ιστορία τους, παρ? όλο που δεν έχουν καμία σχέση οι τωρινοί με τους παλιούς. Υπάρχει βέβαια κάτι κοινό, και στους περασμένους αιώνες παρήγαγαν θέαμα, τότε όμως το θέαμα ήταν συμβολικό τελετουργικό εξουσίας, τώρα είναι σκέτη γραφικότητα. Τότε ο Ερρίκος, για το χατίρι της Άννας και την εμμονή του με τους γιους, έκανε κάτι σαν εθνική επανάσταση, αποσπώντας τη χώρα του από την εξουσία του Πάπα. Ξεκίνησε μια νέα εποχή, όπου ναι μεν ο Θεός προστατεύει τον βασιλιά, αλλά μπορεί να το κάνει και αποκεντρωμένα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Και σα να τράβηξε το νησί παράμερα, να εγκαινίασε αυτή τη δυσπιστία που διακρίνει τους Βρετανούς απέναντι στους υπόλοιπους Ευρωπαίους.

Τώρα οι απόγονοι εκείνων των πανίσχυρων, και ωστόσο ανασφαλών ηγεμόνων, είναι μια οικογένεια που προσφέρει την καθημερινότητά της σε ένα είδος ταύτισης με τον καθένα, κλεισμένη σε γυάλινο κλουβί, ζώντας σε διαρκές ριάλιτι όπως κάθε σελέμπριτι του καιρού μας. Έχει τους αληθινούς μεσαιωνικούς της πύργους, τα ανάκτορά της, τους αρχαίους τίτλους της, και τους τελάληδες με τις πολύχρωμες μεσαιωνικές στολές τους, σαν σίριαλ που συνεχίζεται, αλλά πια οι πρωταγωνιστές του υποχρεούνται να ζουν μικροαστικά, κι αντί για δράματα να προσφέρουν σαπουνόπερες.

Τώρα πια οι Βρετανοί βασιλιάδες δεν ανήκουν μόνο στη Βρετανία. Είναι σήμα κατατεθέν της χώρας σε όλο τον κόσμο, κάτι σαν το Μπιγκ Μπεν – στο πιο πολύχρωμο. Ποιανής άλλης χώρας τους βασιλιάδες ξέρει όλος ο κόσμος; Όλοι οι άλλοι, οι άγνωστοι, μπορούν να ανησυχούν, όχι όμως και οι Βρετανοί. Δεν καταργείς τα αξιοθέατά σου στην εποχή του μαζικού τουρισμού, τα συντηρείς και τα προσέχεις. Απ? την άλλη, ίσως πρέπει να προσλάβουν κι αυτοί έναν σεναριογράφο να τους δώσει ιδέες, γιατί κηδείες, γάμοι, γεννητούρια και ξανά μανά, άντε και μερικά διαζύγια, έχουν μεγάλο ανταγωνισμό από τους αληθινούς αστέρες του αληθινού θεάματος.

Μάλλον με επηρέασε πολύ το βιβλίο, βλέπω τους σημερινούς Βρετανούς βασιλιάδες σα να είναι οι ίδιοι σουβενίρ της βασιλείας τους.