Στις δεκαετίες του 80 και του 90 ο χαρακτηρισμός στην Ελλάδα κάποιου ως σοσιαλδημοκράτη τον καταδίκαζε στην ανυποληψία και τον κατέτασσε αυτομάτως στον κατάλογο των «προδοτών» του σοσιαλιστικού και αριστερού κινήματος. Όχι, μη φανταστούμε ότι σ’ αυτή την καταδίκη πρωτοστατούσε μόνο το ΚΚΕ. Το «πατριωτικό και λαϊκό» ΠΑΣΟΚ είχε μεγάλη συμβολή στην καλλιέργεια αυτής της αντίληψης, αλλά και οι αναστολές της ανανεωτικής Αριστεράς δεν ήταν λίγες. Αυτά όλα αφήνουν βαριά τη σκιά τους στον σημερινό διάλογο για την ελληνική Κεντροαριστερά.
.
Ορισμένοι στην Ελλάδα χρησιμοποιούν τον όρο Κεντροαριστερά ταυτίζοντάς τον με κάποια τοπογραφικά χαρακτηριστικά. Κεντροαριστερά γι’ αυτούς είναι αυτός ο πολιτικός σχηματισμός ο οποίος στη θέση της πραγματικής κοινωνικής διαστρωμάτωσης τοποθετεί τοπογραφίες.
.
Η Κεντροαριστερά ως «έκφραση του ενδιάμεσου χώρου», χωρίς αποσαφήνιση των κοινωνικών αναφορών και συμμαχιών της, αποκόπτεται από την ουσία της, η οποία είναι η κίνηση για την ισότητα των ευκαιριών, η αναδιανομή αυτών των ευκαιριών μέσω της στήριξης της παραγωγικής δραστηριότητας και το λειτουργικό κράτος παροχής κοινωνικών υπηρεσιών. Στα καθ’ ημάς η λογική του ενδιάμεσου χώρου συνδέεται με την αποδοχή της λιτότητας και της ανεργίας ως φυσικών φαινομένων. Βεβαίως δεν πρέπει να συγχέουμε το ανυπόστατο και αβάσιμο της θεωρίας των ενδιάμεσων πόλων με τον υπαρκτό ταξικά χώρο των μεσαίων στρωμάτων, τα οποία βιώνουν πολύ έντονα τη σημερινή κρίση και τα οποία θα μπορούσαν να δουν στη Σοσιαλδημοκρατία τον πολιτικό τους εκπρόσωπο.
.
Η διαμάχη για τους όρους δεν είναι σχολαστικισμός. Αφορά τα περιεχόμενα. Στην Ελλάδα η χρήση της έννοιας Κεντροαριστερά αντί του πολιτικά αποδεκτού στην πλειοψηφία πλέον των ευρωπαϊκών κρατών, Βορρά και Νότου, όρου της Σοσιαλδημοκρατίας, δεν αποτελεί μια διαμάχη για τον προσδιορισμό του φύλου των αγγέλων. Αποτελεί μια διαμάχη για το αν η χώρα πρέπει επιτέλους να αποκτήσει μια Σοσιαλδημοκρατία που δεν θα κρύβεται πίσω από πλαδαρούς όρους. Γιατί οι πλαδαροί όροι διευκολύνουν τις πλαδαρές και νοθευμένες συνειδήσεις και προγράμματα. Σε τελική ανάλυση πολιτικά ρεύματα όπως είναι η ανανεωτική αριστερά, ο δημοκρατικός σοσιαλισμός ως αντίθεση στον κομμουνιστικό σταλινισμό, ο πολιτικός φιλελευθερισμός αποτελούσαν και αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του όλου που ονομάζεται και είναι η Σοσιαλδημοκρατία.
.
Ο περίφημος ελληνικός «εξαιρετισμός» (exceptionalism) δεν αφορά μόνο κάποιες πολιτισμικές συμπεριφορές ή κάποιες ιδιομορφίες του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού, αλλά και τη χρήση πολιτικών υποκατάστατων. Όσοι μιλούν για Κεντροαριστερά ως χωροταξικό ενδιάμεσο πόλο, δεν λένε αυτό που πραγματικά εννοούν. Και εδώ μερικοί εννοούν μια Κεντροαριστερά χωρίς ταξικές αναφορές ή ακόμη χειρότερα εννοούν μια Αριστερά αλά «Δημιουργία Ξανά» είτε κάποιοι άλλοι, ίσως περισσότερο καλοπροαίρετοι αυτοί, με αυτόν τον όρο αποκαλύπτουν την πολιτική ή την πνευματική τους υποχώρηση στην κυριαρχία ενός άλλου πολύ πολιτικού όρου, του νεοφιλελευθερισμού. Αυτοί που για τους παραπάνω λόγους μιλούν για «Κεντροαριστερά» αντί για Σοσιαλδημοκρατία, το κάνουν γιατί ποτέ δεν πίστεψαν στο ότι Κεντροαριστερά σημαίνει πρωτίστως Σοσιαλδημοκρατία. Και η Σοσιαλδημοκρατία είναι Αριστερά, δεν είναι ενδιάμεσος πόλος.
.
Οι προαναφερθέντες συμφωνούν με κάποιους ριζοσπάστες τρίτους στο ό,τι η Σοσιαλδημοκρατία δεν είναι Αριστερά. Οι τελευταίοι βολεύονται με τη χρήση του απολίτικου όρου Κεντροαριστερά για να εμφανίζονται αυτοί ως μοναδικοί εκφραστές της Αριστεράς. Υποστηρίζουν ότι η Σοσιαλδημοκρατία είναι Νεοφιλελευθερισμός, γιατί ποτέ δεν μπορούν να υπερβούν την αντίληψη που ταυτίζει την Αριστερά με τον κρατικίστικο – μερικοί και με τον αντιδημοκρατικό- σοσιαλισμό.
.
Το όποιο ελληνικό σοσιαλδημοκρατικό εγχείρημα δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από την Κεντροαριστερά των ενδιάμεσων πόλων. Δεν μπορεί επίσης να στηθεί πάνω στην επίκληση των μονόπαντων μεταρρυθμίσεων του Μνημονίου. Η κριτική του μνημονίου ως Σχεδίου για τη μεταρρύθμιση του τόπου αποτελεί όρο για τη συγκρότηση της ελληνικής Σοσιαλδημοκρατίας. Αυτή όμως η κριτική δεν ακυρώνει το γεγονός ότι η ελληνική Σοσιαλδημοκρατία οφείλει να είναι προοδευτική και διπλά μεταρρυθμιστική δύναμη- μεταρρυθμίσεις στο κράτος, αλλά και στην αγορά.
.
Κανείς δεν μπορεί να αγνοεί το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή οι κυρίαρχες δυνάμεις στην Ευρώπη προτείνουν το Μνημόνιο ως το μόνο Σχέδιο για την παραμονή της χώρας στο ευρώ, αλλά και για την ανασυγκρότησή της. Αυτό όμως δεν αναιρεί την ανάγκη κατάθεσης από την ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία ενός διαφορετικού Σχεδίου για ένα ευρωπαϊκό και παγκόσμιο κεϊνσιανισμό και την υποχρέωση κατάθεσης από την ελληνική Σοσιαλδημοκρατία του δικού της μεταμνημονιακού Σχεδίου για την παραγωγική και κοινωνική αναδιάρθρωση της χώρας.
.
Σημ, Αυτό το κείμενο αποτελεί ευρύτερη εκδοχή άρθρου που δημοσιεύτηκε στα Νέα στις 2 Ιουλίου με τίτλο «Σοσιαλδημοκρατία δεν είναι κρατισμός».