Σοσιαλδημοκρατία

Αντώνης Βατούσιος 01 Ιαν 2014

Η κεντροαριστερά ανοίγει νέο βηματισμό στα πολιτικά, κοιτώντας προς την ίδρυση μιας νέας δημοκρατικής κ προοδευτικής παράταξης, επιδιώκοντας να αποκτήσει την αίγλη και την αποδοχή που για δεκαετίες είχε στο εκλογικό σώμα. Είναι γεγονός ότι κανένας από τους παρόντες πολιτικούς σχηματισμούς δε μπορεί να εκφράσει την αγανάκτηση του μέσου πολίτη, μα, κυρίως δε μπορεί να λειτουργήσει ως ζωντανός πολιτικός οργανισμός δίνοντας πειστικές απαντήσεις στα ερωτήματα όλων εκείνων που μπορούν και θέλουν να πάρουν θέση στο νέο παραγωγικό μοντέλο της χώρας.

Η Ελλάδα περνά, δια πυρός και σιδήρου, στη νέα εποχή που ξεκινά, σήμερα, μέσα από την κατάρρευση του κοινωνικού ιστού ή αλλιώς μέσω του ευφυολογήματος ονόματι δημιουργική καταστροφή. Στην Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ ουσιαστικό κοινωνικό κράτος το οποίο να έχει παραγωγικό χαρακτήρα επενδύοντας στο ταλέντο και το νεανικό ενθουσιασμό. Δεν υπήρξε ποτέ η θεμελιώδης αξία της Σοσιαλδημοκρατίας – η εργασία που φέρνει αποτέλεσμα στα πλαίσια της αγοράς και του κράτους πρέπει να αμείβεται χωρίς διακρίσεις απέναντι στις παναθρώπινες αξίες, χωρίς διακρίσεις απέναντι στην κοινωνική θέση και καταγωγή. Η ελεύθερη οικονομία έχει ως μέτρο απόδοσης την αμοιβή όσων μπορούν να λύσουν ένα πρόβλήμα, η λύση του οποίου θα βελτιώσει τις ζωές μας μέσα από την τεχνολογική πρόοδο και την εξέλιξη των θεσμών σε ένα οργανωμένο και ανεξάρτητο κράτος. Το κίνητρο, Σοσιαλδημοκράτη, το κίνητρο είναι το δικό μας μοτερ.

Η δική μας κεντροαριστερά απέτυχε να δημιουργήσει τις προυποθέσεις για ένα κράτος που σέβεται την ανθρώπινη ύπαρξη και το δείχνει στην πράξη. Απέτυχε γιατί όπως θα έλεγε και η λαϊκή θυμοσοφία για να έχεις Σοσιαλδημοκράτες θα έπρεπε πρώτα να εχεις Φιλελεύθερους και τανάπαλιν. Και τούτο δεν είναι φαύλος αλλά αναπτυξιάκος κύκλος. Στα οικονομικά αυτό το οποίο μετράει είναι η παραγωγικότητα και ο ρόλος του πολιτικού συστήματος είναι να δημιουργεί, στα πλαίσια του σύγχρονου κόσμου, τις δομές που χρειάζονται ώστε το μοτέρ της πραγματικής οικονομίας να έχει τη μέγιστη δυνατή απόδοση. Ο πολιτικός χώρος της λεγόμενης κεντροαριστεράς, ανεξάρτητα από τις ιστορικές καταβολές ενός έθνους, είναι υπαρκτός και εκφράζεται σε όλες τις δυτικές και ώριμες δημοκρατίες. Η Ελληνική κεντροαριστερά πρέπει να ΄χει νέο προσανατολισμό, διαφορέτικό απο εκείνον που είχε τη δεκαετία του 80. Η αρωγή του κράτους στην επιχειρηματικότητα, στην έρευνα και στην καινοτομία είναι αδιαμφισβήτητη, παγκόσμια αξία της ελεύθερης οικονομίας. Είναι λαθεμένη η αντίληψη ότι η ελεύθερη οικονομία δεν είναι ο βασικός, ίσως και ο μοναδικός στόχος των απανταχού Σοσιαλδημοκρατών.

Ωστόσο, ενώ υπάρχουν διαφορετικές αντιλήψεις στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί και αναπτύσσεται μια οικονομία, υπάρχουν και αντικειμενικά δεδομένα. Η μεσαία τάξη είναι η σπονδυλική στήλη μιας οικονομίας. Η χαώδης ανισότητα στα εισοδήματα των πολιτών είναι ο βασικός λόγος για την αποδόμηση των οικονομικών σχέσεων. Ενώ, η έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς και στο πολιτικό σύστημα εν γένει είναι χωρίς αμφιβολία ό λόγος για τον οποίο περιθωριοποιούνται κοινωνικές ομάδες οι οποίες τελικά καθίστανται οικονομικά ανενεργές. Πολλοί οικονομικοί παράγοντες γνωρίζουν καλύτερα από οικονομικούς και πολιτικούς αναλυτές το πως λειτουργεί αυτό το μοτερ. Ο λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό είναι ότι μπορούν να δουν ένα πρόβλημα από διαφορετικές οπτικές γωνίες χωρίς να αποδέχονται ή να απορρίπτουν a priori τα δεδομένα.

Προοδευτικός είναι εκείνος που αντέχει να απορρίπτει όσα αξιωματικά πιστεύει με σκοπό να κατανοήσει και να αγκαλιάσει τη νεά πραγματικότητα. Θεμελιώδες χαρακτηριστικό της ελεύθερης κοινωνίας και επομένως της ελεύθερης οικονομίας είναι αλλαγή των κανόνων με στόχο την ευημερία των πολλών αλλά και την ελευθερία έκφρασης και δραστηριότητας του ενός. Ο δυτικός πολιτισμός αναπτύχθηκε και μεγαλούργησε στηριζόμενος στην ελευθερία του ατόμου, στην ελευθερία να διαφωνεί και να πράττει σύμφωνα με τις δικές του αξίες και τα δικά του συμφέροντα. Οπερ σημαίνει ότι συνταγματική ελευθερία, η οποία είναι η καρδιά του σύγχρονου δημοκρατικού κόσμου, συνεπάγεται προστασία του ατόμου απέναντι στο status quo και ασφαλώς απέναντι στην κοινή γνώμη, η οποία θεωρητικά εκφράζει την άποψη των πολλών τη δεδομένη χρονική περίοδο. Εξάλλου, το κλειδί της ελεύθερης οικονομίας είναι το άτομο, η ομάδα, που είναι σε θέση να ακούσει τη γνώμη και να αναγνωρίσει τις ανάγκες του μέσου πολίτη πάνω σε οικονομικά και κοινωνικά θέματα. Ένας Σοσιαλδημοκράτης θα σου λεγε με σιγουριά ότι η Ζήτηση είναι η αρχή και το τέλος του κύκλου, η Ζήτηση είναι ο ίδιος ο κύκλος της οικονομίας, η Ζήτηση και όχι η Προσφορά. Και έχει δίκιο, πολύ δίκιο, αν βάλουμε και μια υποσημείωση, ότι η Προσφορά εκφράζει το καινούργιο, την καινοτομία η οποία δεν είναι μόνο για να γεμίζει τις ανάγκες των καταναλωτών αλλά και για να τις δημιουργεί. Ζήτηση, λοιπόν, Σοσιαλδημοκράτη, τρία μέρη Ζήτησης και ένα Προσφοράς.

Η αλλαγή είναι χαρακτηριστικό ενός ζωντανού πολιτικού συστήματος και μιας δυναμικής οικονομίας που είναι σε θέση να κάνει πράξη τον φιλελεύθερο όρο της δημιουργικής καταστροφής. Ο σύγχρονος κόσμος αναζητά για μια ακόμη φορά στέρεη βάση πάνω στην οποία θα πατήσει ο νέος οικονομικός και εν τέλει πολιτικός κύκλος. Και τούτη η στέρεη βάση είναι ο προοδευτισμός της κεντροαριστεράς, της σοσιαλδημοκρατίας η οποία έχει γνήσιους εκφραστές ανα τον κόσμο. Εκφραστές οι οποίοι σπουν στερεότυπα, εκφραστές οι οποίοι βλέπουν τη μεγάλη εικόνα.. αυτοί, λοιπόν, οι πολίτες του κόσμου, θα αλλάξουν και πάλι τον κόσμο και θα το κάνουν συλλογικά χωρις ποτέ να έχουν αλλάξει μια ματιά, χωρίς ποτέ να έχουν αλλάξει μια κουβέντα. Διότι το αόρατο χέρι της αγοράς είναι αόρατό γιατί δεν υπάρχει, αλλά η αγορά είναι εδώ και λειτουργεί εκεί όπου υπάρχει πολιτική δράση, εκεί που κράτος και αγορά δεν είναι άλλο παρά πλευρές του ίδιου νομίσματος, εκεί που κράτος και αγορά είναι ένα και το αυτό.