Οι τρέχουσες διαπραγματεύσεις με την τρόικα έχουν αντικείμενο τις μεταρρυθμίσεις (περιλαμβάνονται και όσες πληρώσαμε 900 χιλ. ευρώ για να μας τις «μάθει» ο ΟΟΣΑ – λες, δεν τις γνωρίζαμε!..), το δημοσιονομικό κενό (μέτρα για να καλυφθούν 1,2 δισ. ευρώ φέτος και 1- 3 δισ. ευρώ το 2015) και το χρηματοδοτικό κενό (περίπου 11 δισ. ευρώ). Οι συζητήσεις θα ολοκληρωθούν, έως τον Μάιο θα λάβουμε τα τελευταία 10,1 δισ. ευρώ από τα ταμεία της Ευρώπης (9,3 δισ. θα δαπανηθούν για εξυπηρέτηση του χρέους τον ίδιο μήνα) και ο συνολικός δανεισμός μας από αυτά θα φτάσει τα 198 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια, μέχρι τέλος 2016, θα λαμβάνουμε μόνο τις δόσεις 1,8 δισ. ευρώ ανά τρίμηνο από το ΔΝΤ –εφόσον το ΔΝΤ συνεχίσει να μετέχει στο πρόγραμμα. Είτε απευθυνθούμε (κυρίως για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης…) στις αγορές για περιορισμένα δάνεια με υψηλό επιτόκιο είτε όχι, θα απαιτηθεί μια νέα συμφωνία με την Ευρώπη. Που θα συναφθεί εντός του 2014.
Τι συμφωνία θα είναι; Θα λαμβάνει υπόψη μόνο την απαίτηση των δανειστών να πάρουν πίσω τα λεφτά τους ή θα εναρμονίζεται με τον στόχο μιας βιώσιμης ανάπτυξης της χώρας, θα ενσωματώνει τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται και θα ενισχύει τις αναπτυξιακές δυνατότητές της; Η σύναψη μιας εθνικά επωφελούς συμφωνίας είναι δική μας ευθύνη. Η σωτηρία της χώρας εξαρτάται από την ίδια, αυτό δείχνει η λογική και διδάσκει η παλαιότερη και η νεότερη ιστορία της: Ο εσωτερικός διχασμός και η εναπόθεση της λύσης των προβλημάτων και της τύχης του τόπου σε ξένες δυνάμεις, είχε αποτελέσματα που άφηναν πολύ βαριά κληρονομιά. Προϋπόθεση για την επιτυχία σήμερα, είναι η συνεννόηση για ένα σχέδιο για την Ελλάδα αύριο.
Θα έπρεπε να το είχαμε καταρτίσει. Το πρώτο Μνημόνιο άφηνε αρκετούς βαθμούς ελευθερίας επιλογής των πολιτικών για να πετύχουμε την δημοσιονομική εξυγίανση και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Αντί να αξιοποιηθούν για τη χάραξη γραμμής πλεύσης προς ανάπτυξη με δικαιοσύνη, οι νικητές των εκλογών έπεσαν στην παγίδα των «αρεστών» και των «ανώδυνων λύσεων», η αντιπολίτευση πάσχιζε να βάλει τρικλοποδιά σε κάθε βήμα μεταρρύθμισης. Η κατάσταση έφτασε σε αδιέξοδο, οι δυνάμεις της μεταρρύθμισης αποσυντέθηκαν, η χώρα βυθίστηκε σε πρωτοφανή ύφεση, η κοινωνία διχάστηκε από πρωτόγνωρες ανισότητες. Η διαφθορά κάνει πάρτι. Το κράτος τελεί υπό διάλυση.
Τώρα, μέσα από μια διαδρομή μεγάλων θυσιών που κινδυνεύουν να αποδειχτούν ατελέσφορες, η κατάσταση έχει γίνει πιο σύνθετη. Αλλά και η ανάγκη διαλόγου και συνεννόησης, παρά τις διαφορές, στη βάση μιας ενιαίας κεντρικής θεματολογίας τείνει να κατανοείται ως πιο επιτακτική: (α) Μέσα στο κυβερνητικό μπλοκ συναντούν αποδοκιμασία οι απόπειρες διχασμού της κοινωνίας. Νηφάλια, έμπειρα κυβερνητικά στελέχη και οι οπαδοί της συντηρητικής παράταξης απορρίπτουν τις ακρότατα ανιστόρητες και εθνικά επιβλαβείς επιθέσεις στην αντιπολίτευση – η αντιπαράθεση πρέπει να έχει και όρια και να διεξάγεται στο πεδίο της (επίγειας) πραγματικότητας, όχι με ονειροφαντασίες. (β) Ταυτόχρονα, ευρεία συναίνεση διαμορφώνεται στην ιεράρχηση και αξιολόγηση των προβλημάτων και στα όρια που θέτουν οι ευρωπαϊκοί συσχετισμοί. Σημάδια μιας νέας ωριμότητας;…
Δείτε τη θετική υποδοχή της πρότασης του Αλ. Παπαδόπουλου για εθνική αυτοδέσμευση στη βάση συγκεκριμένων προτεραιοτήτων, της ανάλογης πρότασης του Γ. Φλωρίδη για λιτή, βαθιά μεταρρυθμιστική και κοινωνικά δίκαιη διακυβέρνηση, τη σειρά ρεαλιστικών τοποθετήσεων της ηγεσίας της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Δείτε τη συνάντηση όλων στην αναγνώριση των τεσσάρων προβλημάτων που είναι υπαρκτά και ζητούν διευθέτηση: (α) Βιωσιμότητα του χρέους, όσο γίνεται ευνοϊκότερη αλλά με διαπραγματεύσεις, όχι με μονομερείς ενέργειες, (β) ευρωπαϊκή χρηματοδότηση (όχι για… ΚΕΚ αλλά) για παραγωγικές επενδύσεις και για να ανασάνει η πραγματική οικονομία, (γ) ορθολογική μεταρρύθμιση του κράτους, με δέσμευση για μηδενικό έλλειμμα και πρωτογενή πλεονάσματα, (δ) δημιουργία δικτύου αλληλεγγύης για την άμεση αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης.
Δείτε την ευρύτατη συμφωνία ότι αυτά πρέπει να τα πετύχουμε με διασφάλιση της παραμονής μας στην Ευρωζώνη και την αποδοχή της θέσης υπέρ της περαιτέρω ευρωπαϊκής ενοποίησης, υπέρ μιας ομοσπονδιακής Ευρώπης. Την κατανόηση από όλους, και από την αξιωματική αντιπολίτευση, ότι οι συσχετισμοί στην Ευρώπη δεν είναι οι ευνοϊκότεροι, θα παλέψουμε αλλά δεν μπορούμε να τους αγνοήσουμε –ας μην πετάμε στα σύννεφα. Δείτε την ομόθυμη καταδίκη της βίας και την ευρεία συμπαράταξη (που απομονώνει τόσο τους στρατηγούς της έντασης όσο και τις συνιστώσες της ανοησίας…) υπέρ της δημοκρατικής ομαλότητας. Ολα αυτά, είναι βάση για να κάνουμε αυτό που έπρεπε αλλά δεν κάναμε: Διάλογο και συνεννόηση, παρά τις διαφορές μας.
Ο λαός θα κρίνει ποια κυβέρνηση θα κάνει τη διαπραγμάτευση για τη νέα συμφωνία με την Ευρώπη. Αλλά, όποιος κι αν την κάνει, μας συμφέρει να γίνει στη βάση ενός σχεδίου που θα απολαμβάνει της ευρύτερης δυνατής συναίνεσης. Για να δικαιολογούνται θετικές προσδοκίες. Και για να δικαιωθούν.