Η αντίδραση-συνέλευση των ηθοποιών, σκηνοθετών και χορογράφων
στο θέατρο Σφενδόνη, για να διαμαρτυρηθούν ως προς τον διορισμό του Γιαν Φαμπρ στο Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου από τον υπουργό Μπαλτά, καλά κρατεί και τώρα επεκτείνεται με το αίτημα της άμεσης παραίτησης του ίδιου του υπουργού, καθώς και του Παναγιώτη Δούρου, διευθυντή τού γραφείου τού υπουργού, ο οποίος όντως παραιτήθηκε, για «προσωπικούς λόγους» όπως αναφέρθηκε στις ειδήσεις.
Όλο αυτό φαίνεται ενδιαφέρον, από την άποψη πως η αντίδραση των καλλιτεχνών εστιάζει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης προς την κατεύθυνση μιας… γκρίζας κατάστασης, η οποία κατοικοεδρεύει στο ΥΠΠΟ και ροκανίζει σαν τρωκτικό το όποιο οικοδόμημα στον πολύπαθο αυτόν χώρο…
Ας το πάρουμε απόφαση: Το ΥΠΠΟ νοσεί και αυτό εκφράστηκε απόλυτα με το πρόσφατο αλαλούμ του Φεστιβάλ Αθηνών και τους αφελείς χειρισμούς τού γραφικού κου Μπαλτά. Κάτι παραπάνω γνωρίζουν οι θεατράνθρωποι γύρω από το Εθνικό Θέατρο και άλλους καλλιτεχνικούς θεσμούς, αφού βλέπουν κατάματα τις συμπεριφορές απόλυτης ελαφρότητας των επικεφαλής των θεσμών.
Οι θεατράνθρωποι λοιπόν, απέκτησαν δυναμική μέσα στο συγκεκριμένο τοπίο χώρου και χρόνου, συναντιούνται θέτοντας προβληματισμούς οι οποίοι έχουν να κάνουν με τη ρευστή κατάσταση που πρυτανεύει σε αυτή την «αντικαλλιτεχνική εποχή», που πολλοί υποστηρίζουν πως διανύουμε… Παρατηρώ δε πως άλλοι όμοροι κλάδοι δεν συμμετέχουν και αυτό θεωρώ πως είναι σημαντική επισήμανση… Αυτό από μόνο του δεν σημαίνει πως οι μη συμμετέχοντες στις συναντήσεις της Σφενδόνης είναι ευχαριστημένοι και ευτυχείς. Οι επιπολαιότητες και οι σχεδιασμοί στο πόδι, ζημιώνουν όλους τους καλλιτεχνικούς κλάδους και είναι άξια απορίας η βαθύτερη παρατήρηση πως, όλο αυτό το πακέτο φθοράς και ευτελισμού από την ηγεσία του ΥΠΠΟ, δεν αγγίζει καν τον πρωθυπουργό της χώρας, θαρρείς και η υπόθεση πολιτισμού είναι άλλου παππά ευαγγέλιο. Δεν τον αφορά…
Οι αφορμές για πρωθυπουργική παρέμβαση δεν υπήρξαν λίγες. Ο περί ου ο λόγος Μπαλτάς έχει πλούσιο βιογραφικό με εριστικές συμπεριφορές και-πάντως-μακρυά από έναν σύγχρονο κόσμο του πολιτιστικού ζητούμενου. Το ίδιο το ΥΠΠΟ, το έχω κατ’ επανάληψη διατυπώσει, είναι διαχρονικά νοσηρό αφού πάντα, οι υπουργοί του, ήσαν κατώτεροι των περιστάσεων (με εξαίρεση την Μελίνα, τον Μικρούτσικο και τον Μπένο). Στο συγκεκριμένο υπουργείο διορίζονται, συνήθως, όσοι… περισσεύουν από τις υπόλοιπες κυβερνητικές θέσεις, δίχως καμία απολύτως σκέψη περί καταλληλότητας μιας τέτοιας ανάληψης ευθύνης.
Τώρα η επιτροπή καλλιτεχνών της «Σφενδόνης», παλεύει για την αποπομπή Μπαλτά και καλά κάνει. Μόνο που σε αυτές τις περιπτώσεις, το αίτημα θα πρέπει να γίνει πιο καθολικό, πιο γενικευμένο. Οι της «Σφενδόνης» είναι υποχρεωμένοι εκ των πραγμάτων να ανοιχτούν και να ζητήσουν τη συμπαράσταση και άλλων καλλιτεχνικών κλάδων, για ευρύτερο μέτωπο. Ίσως οι συνάδελφοι καλλιτέχνες να φοβούνται τις συνδικαλιστικές συντεχνίες και τα συνήθη κομματικά εξαρτημένα καπελώματα, τα οποία έκαναν και κάνουν τόσο κακό σε τέτοιες διεκδικήσεις. Οι πολιτικές διεκδικήσεις ενίοτε προσομοιάζουν με εκείνες των καλλιτεχνικών, επειδή διαθέτουν την ίδια ρίζα: την κομματίλα! Την πάγια εμμονή δηλαδή πως η όποια διεκδίκηση θα πρέπει να έχει ως προστάτη μια κομματική, δήθεν ιδεολογική, προστασία. Ένα παρόμοιο σκεπτικό δεν μπορεί σήμερα να λειτουργεί ευνοϊκά στους χώρους του καλλιτεχνικού ρεαλισμού.
Το μέλλον των διεκδικήσεων είναι πλέον ζήτημα σύνθετο, ευφυούς στρατηγικής και βαθειάς γνώσης τής πολιτισμικής ιδιαιτερότητας και της εποχής, η οποία λαθεμένα «διδάσκει» πως τώρα, στον αστερισμό της οικονομικής κρίσης, της περίφημης αξιολόγησης, της αυξανόμενης ανεργίας, των αψυχολόγητων φόρων, του μεταναστευτικού-προσφυγικού αδιεξόδου, της κοινωνικά δεξιόστροφης ευρωπαϊκής πραγματικότητας, η προστασία και υπεράσπιση πολιτιστικών αγαθών, που καταπατούνται με αδέξιους χειρισμούς, είναι μια άτοπη ενέργεια δίχως διέξοδο…
Δεν πείθει πολλούς αυτή η στείρα και σαθρή άποψη. Η «Σφενδόνη» είναι μια αρχή η οποία θα πρέπει να έχει συνέχεια. Είναι μια κίνηση των λίγων που θα μπορούσε, με προϋποθέσεις, να αναπτυχθεί σε κίνημα, αρκεί να μην εξαντληθεί στα εξ’ ων συνετέθη με άστοχους χειρισμούς. Να στείλει ισχυρό μήνυμα στους όμορους κλάδους πως η… μορφολογία αυτής της κυβερνώσας Αριστεράς(;), είναι ανίκανη να αντιμετωπίσει τα σύνθετα προβλήματα της διανόησης και των τεχνών. Έχει προ πολλού χάσει το ηθικό πλεονέκτημα που παλαιότερα «κατείχε» και αυτό ήταν η ζεστή αγκαλιά που παρείχε στο προοδευτικό και πνευματικό κομμάτι τής ελληνικής κοινωνίας.