Σημερινά συμπεράσματα από μια θλιβερή επέτειο

Τέλης Σαμαντάς 27 Ιουν 2024

Μία από τις τραγικότερες στιγμές της μεταπολιτευτικής νεοελληνικής ιστορίας, ζήσαμε σαν σήμερα, πριν εννιά χρόνια. Μια στιγμή που κόστισε πανάκριβα -και όχι μόνο οικονομικά- στη χώρα και στους ανθρώπους της. Που διαστρέβλωσε τις πολιτικές αντιπαραθέσεις, γυρίζοντας τις δεκαετίες πίσω. Που επέτεινε τη λογική της «αυταπάτης» στο κοινωνικό σώμα, για να την μετατρέψει συντομότατα σε αποδοχή της πολιτικής απάτης, της επονομαζόμενης και "κωλοτούμπας" -με ό,τι συνεπάγεται αυτό για ένα, σημαντικό, τμήμα της κοινωνίας. Που ανέσυρε τα συντηρητικότερα κοινωνικά ανακλαστικά, υπό το πρόσχημα της "αντίστασης" στην "εχθρική Ευρώπη" και ενίσχυσε στο έπακρο την εθνικιστική αναδίπλωση. Που οδήγησε στην ώσμωση των αντιδραστικότερων τάσεων με τις υποτιθέμενες- «προοδευτικές» δυνάμεις, με αποτέλεσμα οι πρώτες να επικυριαρχήσουν. Που σφράγισε και άφησε το διχαστικό αποτύπωμα της, το οποίο, μπορεί να έχει σε πολύ μεγάλο βαθμό «εξαερωθεί», ταλανίζει όμως ακόμη μεγάλα τμήματα της κοινωνίας.

Και που -κι αυτό είναι που έχει, ίσως τη μεγαλύτερη σημασία- έχει οδηγήσει στον «κασσελακισμό», στο ιδιότυπο δηλαδή αυτό μείγμα ωμού λαϊκισμού και ακύρωσης της οποιασδήποτε πολιτικής σκέψης, που ήρθε να ικανοποιήσει   «μια μαζική και κενή περιεχομένου αριστερίστικη απαίτηση για δηλητηριώδες συναισθηματικό κουτόχορτο γαρνιρισμένο με μια δόση καλής ιστορικής συνείδησης», που έλεγε και ο Χαβιέρ Θέρκας στον «Απατεώνα» του. Αυτό το «κενό περιεχομένου άδειο κέλυφος», τουτέστιν, που οποιοσδήποτε και με οποιονδήποτε σκοπό μπορεί εύκολα να συμπληρώσει.

Το ότι ορισμένοι, που συνεχίζουν να ομνύουν σε κάποια «αριστερά» ακολουθούν αυτό το «άδειο κέλυφος» με αφήνει ενεό, μια που μόνο με όρους ακραίας πολιτικής αφέλειας ή ακραίας ιδιοτέλειας μπορώ να το ερμηνεύσω.  (Το ότι κάποιοι άλλοι θέλουν να λησμονήσουν την ολόψυχη συμμετοχή τους σ’ αυτή τη θλιβερή πορεία -για την οποία προειδοποιούσαμε εδώ και χρόνια, καθυβριζόμενοι- επιχειρώντας να αναβαπτιστούν στα νάματα αυτής της «αριστεράς» που μας οδήγησε στα πρόθυρα του χάους και στα απόνερα τους, είναι απλούστατα ζήτημα ηθικής. Με κανένα «αριστερό» δικαιολογητικό: απλής και ξεκάθαρης Ηθικής)

Από την άλλη μεριά, το ότι ορισμένοι επιχειρούν να επενδύσουν σ’ αυτό το πρόσωπο είναι όμως πολύ πιο επικίνδυνο. Είτε μεγάλα οικονομικά συμφέροντα είναι αυτά, είτε διανοούμενοι -και δη πανεπιστημιακοί- είναι προφανές πως δύσκολα μπορεί κανείς να τους αποδώσει «πολιτική αφέλεια». Ιδίως σε μια περίοδο, πλανητικών πια, ταλαντεύσεων, η χώρα δεν αντέχει να  υποστεί για μια ακόμη φορά οποιασδήποτε μορφής «άδεια κελύφη» ή «αυταπάτες», που θα την οδηγήσουν σε νέες λαϊκιστικές αναδιπλώσεις στο εσωτερικό και νέες περιπέτειες στο εξωτερικό. Γιατί οι μόνοι κερδισμένοι από μια τέτοια πορεία είναι ακριβώς αυτά τα «μεγάλα οικονομικά συμφέροντα». Ας συνέλθουν, λοιπόν, και όσοι διανοούμενοι προσπαθούν, στην ουσία, -«εν τη αφελεία τους», ας πούμε-, να στρώσουν το δρόμο σε μια τέτοια εξέλιξη