Σήμερα θα γινόταν 81. Και πολύ λογικό είναι πάρα πολλοί να τον θυμηθούν. Και το ίδιο πολλοί να προσπαθήσουν –άμεσα ή έμμεσα- να τον οικειοποιηθούν. Άλλωστε η πολυσύνθετη σκέψη του προσφέρεται σε διάφορους ιδιοτελείς να τον εντάξουν στις λογικές τους, χρησιμοποιώντας αποσπάσματα από τις απόψεις του. Γι αυτό αισθάνομαι την ανάγκη να επαναλάβω αυτό που έγραφα στη μνήμη του σύντροφου και φίλου Μιχάλη Παπαγιαννάκη:
«Ήταν ένας κοσμοπολίτης Ευρωπαίος αριστερός πολιτικός. Πίστευε στους θεσμούς, στις δημοκρατικές διαδικασίες και πάλευε με πάθος για τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας. Με το προσωπικό του παράδειγμα, εισήγαγε έναν ιδιότυπο σύγχρονο τρόπο αριστερής πολιτικής, η οποία συνδύαζε στοιχεία μετριοπάθειας και εμμονής στον ευρωπαϊσμό, με τολμηρά ανοίγματα στα οικολογικά κινήματα και τα ριζοσπαστικά ρεύματα σκέψης, ενώ ποτέ δεν δίστασε να δηλώσει παρών στους αντιδημοφιλείς αγώνες μειοψηφιών εναντίον των χρόνιων ταμπού της ελληνικής κοινωνίας".
Μνήμη Μιχάλη Παπαγιαννάκη, από τη σύντροφο του Lily Sfika Papagiannaki, συμπληρώνοντας, σήμερα που κλείνουν δεκατρία χρόνια από το θάνατο του: «Ένας πολιτικός που δεν θέλησε να βάλει ποτέ νερό στο κρασί του, χάριν των ισορροπιών και δεν δίστασε σε καμιά στιγμή της ζωής του να συγκρουστεί με πλειοψηφικά ιδεολογήματα και πλειοψηφικές πρακτικές. Δεν φοβήθηκε ούτε τα κυρίαρχα ρεύματα ούτε τους μεγάλους μύθους.Συγκρούστηκε όχι μόνο με τους «απέναντι», αλλά και με τους «εντός»... Άνθρωπος των δύσκολων επιλογών και ορκισμένος εχθρός του λαϊκισμού».
Προσθέτω, για να θυμηθούν όσοι θέλουν να λησμονήσουν, όσοι επιχειρούν να οικειοποιηθούν ή όσοι απλώς δεν έχουν ιδέα …: Ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης είχε εκλεγεί ευρωβουλευτής τρείς φορές, το 1989, το 1994 και το 1999. Το 2004 δε θέλησε να ξαναβάλει υποψήφιος για την Ευρωβουλή θέλοντας να συμμετάσχει στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις. Το αποτύπωμα που άφησε στην Ε. Ε. είναι ακόμη υπαρκτό στα στελέχη της Κομισιόν. (Ανύπαρκτο όμως στο τοπικό real estate … και σ' αυτό που εντοπίως έχει καταγραφεί ως το "παπαδημουλέικο" -"της αριστεράς και της ιδιοκτησίας").
Έβαλε υποψηφιότητα για την Προεδρία του Συνασπισμού. Έπεσαν να τον φάνε και τα τρία πλειοψηφικά ρεύματα που τότε συναποτελούσαν τον επονομαζόμενο "Συνασπισμό": Και τα υπολείμματα του ΚΚΕ Εσωτερικού (της κομμουνιστογενούς προέλευσης και προοπτικής) και σούμπιτοι οι νέο- κομμουνιστές της «Β’ Πανελλαδικής» και τα αποκόμματα του ΚΚΕ που παρέμειναν μετά την αποχώρηση των ακραιφνών σταλινικών. Το αποτέλεσμα ήταν το αναμενόμενο: Όταν συγκρούονται μηχανισμοί και όταν ιστορικές προσωπικότητες (όπως του Λεωνίδα Κύρκου, πχ,) δεν παίρνουν θέση από την αρχή (ή παίρνουν πολύ αργά), το αποτέλεσμα είναι δεδομένο: αντί του Μιχάλη Παπαγιαννάκη στην ηγεσία του Συνασπισμού βρέθηκε ο Αλέκος Αλαβάνος. Ο οποίος με τη σειρά του -και αφού διέλυσε όποια "αντιφρονούσα" άποψη-, «έχρισε» διάδοχο του τον Αλέξη Τσίπρα. Η συνέχεια είναι ορατή –σε όλα τα επίπεδα.
Μπορεί, λοιπόν, οποιοσδήποτε να «διεκδικήσει» τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη. (Ιδίως όταν αγωνιά για την "αριστερή" επιβεβαίωση των παρωχημένων και γι αυτό συντηρητικών επιλογών του). Αυτό που δε μπορεί να υποστηρίξει ανοιχτά είναι το πώς η άγνοια πήρε τη θέση της γνώσης, η "αυταπάτη" τη θέση της ρεαλιστικής ανάλυσης και ο φανατισμός τη θέση της συναίνεσης. Ή, για να το πούμε αλλιώς: το πώς η τρέχουσα νεοελληνική «αριστερά» συναντάει την τρέχουσα νεοελληνική αντίδραση. Τελεία."