Ένα θέμα μετά το άλλο φαίνεται να παίρνει μια διαφορετική τροχιά. Ο Σεπτέμβρης εγκυμονεί νέες διαδικασίες, καθώς ορισμένοι παίκτες και, κυρίως, ο «πάγκος» αντιλαμβάνονται τα πράγματα με μια διαφορετική αξιολόγηση. Το κυπριακό, τα ελληνοτουρκικά, καθώς και τα ευρωτουρκικά θέματα αποκτούν ένα νέο μομέντουμ. Έτσι πρόθυμοι και απρόθυμοι παίκτες εμφανίζονται με επιθυμούν κάτι διαφορετικό.
Ο ΓΓ του ΟΗΕ Α. Γκουτέρες δήλωσε πως «είναι η πρόθεσή μου να συγκαλέσω ξανά τους πέντε βασικούς εταίρους –τις εγγυήτριες δυνάμεις και τις δύο κοινότητες– και επίσης να ξαναρχίσω τον διάλογο με τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων, σε συνέχεια του δείπνου που οργάνωσα στο Βερολίνο, πριν από λίγους μήνες. Είμαι απόλυτα δεσμευμένος στην αναζωογόνηση της πολιτικής διαδικασίας. Είναι πολύ σημαντικό να αναπτυχθούν ΜΟΕ και να αποφευχθούν μονομερείς ενέργειες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τη μελλοντική επιτυχία αυτών των διαπραγματεύσεων». Ο ΓΓ επιθυμούσε να ξεκαθαρίσει το σκηνικό στέλλοντας μήνυμα με πολλούς αποδέκτες και βέβαια για να βοηθήσει εκλογικά τον Μ. Ακιντζί- «θα συνεχίσουμε με αποφασιστικότητα να επιδεικνύουμε την βούλησή μας για λύση» σχολίασε τη δήλωση Γκουτέρες ο Μ. Ακιντζί.
Το τουρκικό υπεξ σε ανακοίνωσή του στις 17/9 για το κυπριακό θεωρεί ότι «εάν πρόκειται να δημιουργηθεί μια συνεταιρική σχέση στο νησί, η βασική προϋπόθεση γι αυτό είναι να γίνει πλήρως αποδεκτή από την ε/κ πλευρά η πολιτική ισότητα και να οικοδομηθεί μια νέα διαδικασία διαπραγματεύσεων στη βάση αυτού. Εάν αυτό δεν μπορεί να γίνει, τότε οι δύο πλευρές θα πρέπει να ξεκινήσουν μια νέα διαδικασία διαπραγμάτευσης για μια λύση δύο κρατών βάση της κυριαρχικής ισότητας». Στο ζήτημα της πολιτικής ισότητας ο ΓΓ του ΟΗΕ (Πλαίσιο της 30 Ιουνίου 2017, σημείο 6) προβλέπει πως «σχετικά με την αποτελεσματική συμμετοχή των τ/κ θα πρέπει να συζητηθεί περισσότερο σε ότι αφορά το ζήτημα της μιας θετικής ψήφου (πότε και κάτω από ποιες συνθήκες, σε ποια σώματα και οι σχετικοί μηχανισμοί επίλυσης αδιεξόδων), ενώ όλα τα εναπομείναντα στοιχεία στον διαμοιρασμό της εξουσίας, συμπεριλαμβανομένου και της τ/κ θέσης για την εκ περιτροπής Προεδρία θα πρέπει επίσης να συζητηθούν». Το σημείο αυτό με ειδικότερο βάρος στην εκ περιτροπής προεδρία με στάθμιση της ψήφου στο 20%, έγινε αποδεκτό από όλα τα μέρη το 2017, υπό την αίρεση της συμφωνίας σε όλο το πακέτο.
Η ΕΕ άνοιξε τα χαρτιά της. Ο Σαρλ Μισέλ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε επίσκεψη του στην Πράσινη Γραμμή στις 16/9 δήλωσε ότι «η ΕΕ πρέπει να συμμετάσχει περισσότερο στην ειρηνευτική διαδικασία στην Κύπρο, με επικεφαλής τον ΟΗΕ». Ο Ζ. Μπορέλ πρόσθεσε πως «ο ίδιος συζήτησε το θέμα της επανάληψης των συνομιλιών για το κυπριακό με τον ΓΓ του ΟΗΕ, μετά τις εκλογές στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Η ΕΕ -και εγώ, ως Ύπατος Εκπρόσωπος- θα συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να υποστηρίξουμε τις προσπάθειες επίτευξης συνολικής διευθέτησης υπό την αιγίδα του ΟΗΕ σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ και το κεκτημένο της». Οι απρόθυμοι παίκτες, αντί οι ίδιοι να ζητούν περισσότερη ΕΕ στη διαδικασία επίλυσης (ΟΗΕ- ΕΕ «συμπρωταγωνιστές» στην πενταμερή), σιωπούν, αν δεν πετούν την μπάλα στην κερκίδα με τη μέθοδο της μετατροπής του κυπριακού σε ζήτημα «κυρώσεων κατά της Τουρκίας». Είναι η μέθοδος που έχει επιλέξει ο ε/κ ηγέτης για να σκεπάσει τις πραγματικές επιδιώξεις του- εξάντληση της πενταετίας χωρίς ξανά συνομιλίες, καθώς η κοινή γνώμη τρέφεται καθημερινά από την «καταιγίδα» μιας ψευδεπίγραφης κινητικότητας υπέρ των κυρώσεων. Ολοένα και περισσότεροι παίκτες στην ευρωπαϊκή σκηνή έχουν αντιληφθει τις πραγματικές επιδιώξεις Αναστασιάδη. Η Ευρωπαϊκή ηγεσία, μετά από μια περίοδο σύγχυσης, αντιδρά πλέον, είτε συνομιλώντας απ?ευθείας με τον ΓΓ, όπως έκανε ήδη ο Χ. Μπορέλ, είτε αφήνοντας ανοικτή την πόρτα για κυρώσεις στη Λευκωσία για την υπόθεση με τα «χρυσά διαβατήρια» όπως έκανε η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν- «παραβιάσεις του Κράτους Δικαίου, που αφορούν την παροχή χρυσών διαβατηρίων, δεν θα γίνονται δεκτές...τα κράτη-μέλη δεν θα προβαίνουν σε παρατυπίες», 16/9.
Η δημόσια δήλωση του Α. Γκουτέρες δείχνει ότι έχει λάβει την απόφαση να ολοκληρώσει την αποστολή του άνευ αστερίσκων με τη στήριξη των μελών του ΣΑ του ΟΗΕ. Η αλληλουχία των κινήσεων ανάμεσα σε Γκουτερες, Μισέλ και Μπορέλ δεν ευχαριστεί τον Ν. Αναστασιάδη, αν δεν του προκαλεί πονοκεφάλους. Όμως, γνωρίζει πολύ καλά ότι εκτός Κύπρου δεν μπορεί να χειραγωγήσει εξελίξεις όπως κάνει στο εσωτερικό πεδίο όπου στρατευμένοι καναλάρχες αγωνίζονται νυχθημερον για να μπλοκάρουν κάθε πιθανότητα επανέναρξης των συνομιλιών. Ήδη ο αν. ΚΕ στη Λευκωσία έσπευσε να δηλώσει την επομένη της παρέμβασης Γκουτέρες ότι «δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε διαπραγματεύσεις υπό απειλές. Ο όποιος διάλογος θα πρέπει να διεξαχθεί στο κατάλληλο πλαίσιο και για να διαμορφωθεί αυτό το πλαίσιο χρειάζεται να τερματιστούν οι απειλές απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία, οι απειλές δηλαδή της Τουρκίας και στην ΑΟΖ, αλλά και τα όσα αναφέρει κατά καιρούς για το θέμα των Βαρωσίων». Αν κάποιος μιλά σοβαρά μπορεί να αναζητήσει φόρμουλες λ.χ. μορατόριουμ στις έρευνες στο διάστημα διεξαγωγής των συνομιλιών, κάτι που είχε συμφωνηθεί ξανά στο παρελθόν. Μόνο όμως, η συνολική επίλυση ακυρώνει όλα τα προαναφερθέντα. Αν αναζητά προσχήματα, τότε κάποιος μπορεί να θυμηθεί πως ο Αναστασιάδης συνομιλούσε για χρόνια με την τ/κ ηγεσία με την παρουσία του τουρκικού στρατού στο 37% του εδάφους της νήσου. Τώρα που θα βρεθεί στην ανάγκη να λάβει αποφάσεις μιλά «για τον όποιο διάλογο» και αναζητά σωσίβια στην πολιτική του Σ. Κυπριανού...