Σαξωνία - Θουριγγία: Οι προοπτικές σχηματισμού κυβέρνησης

Γιάννης Τσιμπουκίδης 05 Σεπ 2024

Οι κερδισμένοι των εκλογών στην Σαξωνία είναι δύο: Το ΑfD και το BSW. Το πρώτο αυξάνει την δύναμη του κατά 3,1  και κατά 3 τις έδρες του, πίσω όμως από τις δημοκοπικές προβλέψεις των προηγούμενων μηνών, οι οποίες του έδιναν 34-35 και την πρώτη θέση. Το AfD έχει κακό φίνις. Το BSW στην πρώτη του εκλογική κάθοδο, λαμβάνει 11,8 και 15 έδρες. Αναμφισβήτητη επιτυχία, όμως είναι κάτω από τα ποσοστά που του έδιναν οι διαφορές δημοκοπικές εταιρείες μέχρι πριν από λίγους μήνες (13-15). Πάντως, αν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι το LINKE, από το οποίο προήλθε το BSW (το οποίο είχε λάβει το 2019, 10,4 και  14 έδρες, άρα χάνει 5,9 και 8 έδρες) τότε θα καταλάβουμε ότι η επιρροή του BSW εκτείνεται όχι μόνο σε  πρώην ψηφοφόρους του LINKE, αλλά και σε ψηφοφόρους άλλων κομμάτων. Από το 11,8 που έλαβε, μόλις οι μισοί (5,9) είναι πρώην ψηφοφόροι του LINKE. Το υπόλοιπο 5,9 είναι ψηφοφόροι άλλων κομμάτων. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των εισροών ψηφοφόρων, ήταν  η τρίτη θέση, με τις έδρες και τα ποσοστά που είδαμε ανωτέρω.

Στο στρατόπεδο των ηττημένων, η CDU, χάνει 0,2 και 3 έδρες. Είναι πολύ συζητήσιμο το αν η CDU ανήκει στους ηττημένους. Ουσιαστικά μένει σταθερή, σημειώνοντας μια πολύ μικρή απώλεια εδρών. Είναι το κόμμα εκείνο το οποίο παραμένει η βασική πολιτική δύναμη σταθερότητας - ασφαλείας και παράλληλα  ανάσχεσης της ακροδεξιάς αλλά και της εθνολαικιστικής αριστεράς, εις ό,τι αφορά την Ανατολική Γερμανία.

Ούτε το AfD, ούτε ,πολύ περισσότερο, το BSW έχουν κατορθώσει να διεισδύσουν στην εκλογική  της βάση. Η CDU δηλ. έχει στεγανοποιήσει την εκλογική της βάση, προς τις πολιτικά ακραίες επιρροές, πράγμα που μόνο ένα μεγάλο αστικό και ιστορικό κόμμα σαν αυτή, μπορεί να κάνει. Αναμφισβήτητα πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο επίτευγμα το οποίο προσλαμβάνει τεράστιες διαστάσεις, αν σκεφτούμε ότι τα ανατολικογερμανικά ομοσπονδιακά κρατίδια είναι εκλογικά προπύργια της Αριστεράς και τώρα πια και της Ακροδεξιάς. Αποδεικνύεται επίσης ότι οι ψηφοφόροι της δεν είναι ευάλωτοι, όπως του LINKE, του FDP η των GRUNEN. Σημειώνω ότι η CDU έχει σταθερό προσανατολισμό εις ό,τι αφορά τον αποκλεισμό συνεργασίας με το AfD, παρά το ότι σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, κάποιες φωνές  που υπάρχουν στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και προέρχονταν από τις τάξεις της, μιλούσαν για "σπάσιμο" της παραδοσιακής συνεργασίας με τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους και συμμαχία με το σκληρό δεξιό  κόμμα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) εις ό,τι αφορά την συγκρότηση των νέων ευρωπαϊκών οργάνων. Οι φωνές αυτές τελικά δεν κυριάρχησαν και η συνεργασία Λαϊκών - Σοσιαλιστών και Φιλελευθέρων παρέμεινε. Τέλος, σε σχέση με τον ρώσο-ουκρανικό πόλεμο, η CDU έχει καταδικάσει την ρωσική εισβολή.

Το SPD σημειώνει μια μικρή πτώση (-0,4), πράγμα που στον τύπο δεν πέρασε καθόλου, αφού κυριάρχησαν τα σχόλια περί συντριβής του. Αυτό που παραλείπουν να αναφέρουν οι διάφοροι σχολιαστές είναι ότι έτσι κι αλλιώς, η Σαξωνία είναι μια εκλογικά  άγονη περιοχή για το SPD. Σχεδόν πάντα λαμβάνει ποσοστά που βρίσκονται κάτω από τον παγγερμανικό του, μέσο όρο. Πάντως η μείωση της εκλογικής του δύναμης κατά 0,4 και η απώλεια μιας έδρας, δεν είναι σε καμία περίπτωση συντριβή. Είναι ήττα, αλλά όχι συντριβή. Σημειώνω επίσης ότι το SPD από πέμπτο κόμμα που ήταν το 2019,  είναι τώρα τέταρτο, ξεπερνώντας τους Πράσινους, οι οποίοι χάνουν 3,5 και 6 έδρες.

Μεγάλη ήττα για το LINKE, το οποίο χάνει 5,9 και 8 έδρες. Εξαφάνιση για το FDP καθώς χάνει 3,6. Γλυκιά ήττα για το FW το οποίο παρότι χάνει 2,3, κερδίζει μια έδρα, ενώ το 2019 δεν είχε κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. 

Κατόπιν των ανωτέρω, οι πιθανότητες είναι δύο για τον σχηματισμό κυβέρνησης στην Σαξωνία: ή θα σχηματιστεί κυβέρνηση με κορμό την CDU και θα στηρίζουν -συμμετέχουν SPD, GRUNEN και LINKE (Σύνολο 63 έδρες) ή θα σχηματιστεί κυβέρνηση μειοψηφίας πάντα με κορμό την CDU, σε συνεργασία με κάποιο από τα μόλις προαναφερθέντα κόμματα. Το AfD είναι αποκλεισμένο από την οποιαδήποτε συζήτηση για σχηματισμό κυβέρνησης.

Στην Θουριγγία (η οποία ήταν ένα από τα πρώτα ομοσπονδιακά κρατίδια στα οποία οι εθνικοσοσιαλιστές εισήλθαν σε τοπική κυβέρνηση προπολεμικά) την πρώτη θέση κατέλαβε το AfD, αυξάνοντας την δύναμη του κατά 9,4 και 10 επιπλέον έδρες. Επίσης, εκμεταλλευόμενο την διάσπαση της Αριστεράς αναρριχήθηκε στην πρώτη θέση. Στους νικητές ανήκει και η CDU αυξάνοντας κατά 1,9 το ποσοστό της και κατά 2 τις έδρες της. Η λίστα των νικητών κλείνει με το BSW, το οποίο, εκτός του ότι κερδίζει 15,8 και 15 έδρες στην πρώτη του εκλογική κάθοδο, έχει πλέον την πρωτοκαθεδρία στην Αριστερά.

Στον χώρο των ηττημένων, το SPD χάνει 2,1 και 2 έδρες. Οι GRUNEN χάνουν 2 και την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, υφιστάμενοι πανωλεθρία, ενώ σχεδόν εξαφανίζονται και οι Ελεύθεροι Δημοκράτες, χάνοντας και αυτοί την κοινοβουλευτική τους εκπροσώπηση.

Χωρίς υπερβολή τα 2 από τα 3 κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού υπέστησαν εκλογική καταστροφή, ενώ το τρίτο από αυτά (SPD) έχασε πολλές δυνάμεις. Πάντως πρέπει να σημειώσω ότι η Θουριγγία είναι ένα πολύ μικρό κρατίδιο, το οποίο παίζει δευτερεύοντα ρόλο στην τελική διαμόρφωση των εκλογικών συσχετισμών σε παγγερμανικό επίπεδο.

Και στην περίπτωση της Θουριγγίας, η CDU παραμένει, με αυξημένα μάλιστα ποσοστά, η μεγαλύτερη δύναμη του "δημοκρατικού τόξου". Η άνοδος του AfD ουδόλως την επηρεάζει. Αντίθετα, την καθιστά τον κύριο πόλο συσπείρωσης του δημοκρατικού τόξου απέναντι στην ακροδεξιά απειλή, καθώς οι υπόλοιπες δυνάμεις του τόξου, σε ό,τι αφορά την Θουριγγία, βρίσκονται σε αποδρομή.

Το ανησυχητικό της αλματώδους ανόδου του AfD δεν είναι  μόνο ποσοτικό θέμα ψήφων, αλλά κυρίως ποιοτικό. Όπως διαπιστώσαμε, η άνοδος του AfD δεν οφείλεται σε κάποια διαρροή ψήφων από την CDU, η οποία όχι μόνο έχει "τσιμεντώσει" την εκλογική της βάση, αλλά την επεκτείνει κιόλας. Επίσης ούτε η Αριστερά χάνει πολύ (το 2019 το LINKE έλαβε 31, ενώ το 2024, το LINKE και το BSW, έλαβαν αθροιστικά 28,9, δηλ.έχασαν μόλις 2,1) για να ισχυριστεί κάποιος ότι υπάρχει μαζική μετακίνηση ψηφοφόρων από την Αριστερά στην Ακροδεξιά. Άρα είναι εμφανές ότι το AfD ενισχύεται κυρίως από τα κόμματα του "δημοκρατικού τόξου", πράγμα που δηλώνει ξεκάθαρα ότι η κρίση των μετριοπαθών κομμάτων στην Θουριγγία τροφοδοτεί την Ακροδεξιά, η οποία όμως, παρά την εκλογική της εκτόξευση, δεν μπόρεσε να κρατηθεί στη ζώνη του 35-36 που της έδιναν οι δημοσκοπήσεις μέχρι πριν από λίγους μήνες. Όσο πλησιάζαμε προς την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών, η δύναμη της έφθινε.

Τούτων δοθέντων, το σημαντικό είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης, το οποίο είναι σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. Η απερχόμενη κυβέρνηση, ήταν κυβέρνηση μειοψηφίας, αποτελούμενη από το LINKE, το SPD και τους GRUNEN.

Είναι φανερό ότι τέτοια κυβέρνηση δεν μπορεί να ξαναπροκύψει. Και πάλι το βάρος θα πέσει στην ηγέτιδα  δύναμη του "δημοκρατικού τόξου", την CDU, η οποία μαζί με το SPD αθροίζουν 29 βουλευτές. Θα πρέπει υποχρεωτικά να προσεταιριστούν το LINKE, για να υπάρξει ελπίδα σχηματισμού έστω μειοψηφικής κυβέρνησης, πράγμα πολύ δύσκολο.